Phát hiện từ lòng sông Mekong
Câu chuyện bắt đầu vào tháng 3 năm 2024, khi một công nhân đang tiến hành cải tạo ngôi đền gần sông Mekong bất ngờ phát hiện ra một bức tượng Phật bằng đồng. Từ đó, người dân địa phương đã cùng nhau tham gia khai quật và nhanh chóng phát hiện ra thêm nhiều hiện vật quý giá. Những cổ vật này nằm sâu dưới đáy sông, ở độ sâu khoảng 6 mét, và có thể dễ dàng bị bỏ qua nếu không có biển báo dẫn đường.
Kể từ đó, các cuộc khai quật quy mô đã diễn ra, kéo dài từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2024. Kết quả thật ấn tượng: hơn 200 bức tượng Phật, khoảng 900 món đồ trang sức bằng vàng và bạc, cùng một cây cột có đường kính 1 mét được phát hiện dưới lòng sông, được cho là tàn tích của một ngôi đền cổ từng tồn tại ở khu vực này.
Những cổ vật này nằm sâu dưới đáy sông, ở độ sâu khoảng 6 mét. (Ảnh: Nikkei Asia)
Sự tò mò từ hàng nghìn du khách
Thông tin về cuộc khai quật đã nhanh chóng lan rộng ra khắp Đông Nam Á. Hơn 10.000 du khách đã tìm đến ngôi làng nhỏ, nơi chỉ có khoảng 80 người sinh sống, để chiêm ngưỡng những cổ vật kỳ bí. Sự kiện đã trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn, không chỉ thu hút những người yêu thích lịch sử mà còn những ai tò mò muốn tận mắt thấy những gì được phát hiện dưới lòng sông Mekong.
Pane Thiphavanh, người phụ trách quản lý đất đai của ngôi làng, cho biết: "Chúng tôi rất vui mừng vì phát hiện này không chỉ mang lại cơ hội để khám phá lịch sử, mà còn giúp tạo dựng một địa điểm du lịch mới cho ngôi làng. Trong vòng 6 ngày, chúng tôi đã thu được 4 triệu baht (tương đương 2,9 tỷ đồng Việt Nam) từ tiền quyên góp của du khách".
Sự tò mò từ hàng nghìn du khách giúp dân làng kiếm bộn tiền. (Ảnh: Nikkei Asia)
'Thành phố đèn lồng vàng' và huyền thoại chưa có lời giải
Các hiện vật phát hiện được gắn liền với một câu chuyện huyền thoại về một thành phố cổ tên là Souvanna Khomkham, hay còn gọi là "Thành phố đèn lồng vàng". Theo truyền thuyết, thành phố này được người Lào xây dựng từ thế kỷ 5 và từng là nơi sinh sống của hơn 100.000 hộ gia đình. Tuy nhiên, các cuộc chiến tranh đã phá hủy hoàn toàn thành phố này, và không có bất kỳ tài liệu lịch sử nào khẳng định sự tồn tại của Souvanna Khomkham.
Dẫu vậy, những phát hiện gần đây ở Bokeo có thể là chìa khóa để khám phá sự thật. Một trong những phát hiện đặc biệt là bức tượng Phật khổng lồ nằm giữa một cánh đồng gần khu vực khai quật. Bức tượng này cao đến 7,2 mét và rộng 7,1 mét, được cho là có liên quan đến "Thành phố đèn lồng vàng". Mặc dù chưa xác định được niên đại chính xác của bức tượng, nhưng theo người dân địa phương, đây chính là "Phật Souvanna Khomkham".
Các nhà khảo cổ học, như ông Thonglith Luangkhot từ Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào, cho biết một số bức tượng Phật được phát hiện ước tính có từ thế kỷ 16. Sự khám phá này đang mở ra cơ hội để xác định niên đại chính xác của các hiện vật, đồng thời hé lộ nhiều bí mật về nền văn hóa cổ xưa của khu vực.
Theo kế hoạch, các nhà chức trách Lào dự kiến sẽ tiếp tục khai quật vào tháng 3 năm 2025 và thực hiện những nghiên cứu sâu hơn để xác định niên đại của các hiện vật. Cùng với đó, chính quyền địa phương cũng đang lên kế hoạch xây dựng một bảo tàng để trưng bày các hiện vật, qua đó không chỉ bảo tồn giá trị lịch sử mà còn phát triển du lịch cho ngôi làng nhỏ bé này.
Dù chưa có câu trả lời rõ ràng về sự tồn tại của "Thành phố đèn lồng vàng", nhưng phát hiện này đã mở ra một chương mới trong việc khám phá lịch sử và văn hóa của khu vực Đông Nam Á, đồng thời mang đến một cơ hội phát triển du lịch bền vững cho cộng đồng địa phương.