Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Nova Saigon Royal (thuộc hệ sinh thái Novaland) mới đây ra thông báo chưa thể tất toán lô trái phiếu mã NSRCH2223001 trị giá 1.000 tỷ đồng phát hành từ năm 2022.
Lại “khất” hàng nghìn tỷ
Tính đến hạn thanh toán ngày 17/6, công ty chỉ trả được gần 5 tỷ đồng trong tổng số gần 936 tỷ đồng nợ gốc, đồng thời chưa thể thanh toán hơn 51 tỷ đồng tiền lãi. Nguyên nhân được đưa ra là chưa thu xếp được nguồn tiền và vẫn đang trong quá trình thương thảo với nhà đầu tư.
Đây là lô trái phiếu duy nhất còn lưu hành của Nova Saigon Royal, được đảm bảo bằng 21,8 triệu cổ phiếu Novaland cùng cam kết bảo lãnh thanh toán từ Novaland. Trái phiếu này đã đáo hạn từ tháng 9/2023 nhưng đến nay vẫn chưa được tất toán.
Bức tranh tài chính của Nova Saigon Royal không hoàn toàn tiêu cực, năm 2024 công ty ghi nhận lợi nhuận sau thuế gần 265 tỷ đồng, giảm hơn 18% so với năm trước. Tính đến cuối năm, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối đạt hơn 1.076 tỷ đồng.
Song song đó, tổng nợ phải trả của Nova Saigon Royal vẫn ở mức khá cao, vào khoảng hơn 1.411 tỷ đồng, phần lớn là trái phiếu (946 tỷ đồng) và nợ phải trả khác (465 tỷ đồng). Công ty không có nợ vay ngân hàng, cho thấy phụ thuộc gần như hoàn toàn vào kênh trái phiếu.
Trái phiếu bất động sản vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro.
Tương tự, Công ty CP Bất động sản BNP Global cũng thông báo không thể thanh toán đúng hạn lô trái phiếu BNPCH2123002 trị giá 2.100 tỷ đồng vào ngày 4/6. Đến nay, công ty còn nợ hơn 1.200 tỷ đồng gốc và chưa thể hoàn tất thanh toán.
Lý do khiến BNP Global phải “khất” nợ trái phiếu cũng là chưa thu xếp được nguồn tiền và đang đàm phán lại với nhà đầu tư. Trong năm 2024, BNP Global đã chi gần 694 tỷ đồng để giảm nợ gốc, đồng thời trả 6,4 tỷ đồng tiền lãi phạt hôm 5/6.
Không chỉ là hiện tượng cục bộ, báo cáo hồi đầu tháng 6 của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho thấy tình trạng chậm trả lãi gốc trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Một số trường hợp doanh nghiệp công bố chậm thanh toán như phía nhóm công ty của Hưng Thịnh Corp với giá trị trái phiếu khoảng 5.900 tỷ đồng.
Tính đến hết tháng 5, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm nghĩa vụ thanh toán ước đạt 53.600 tỷ đồng, riêng nhóm địa ốc chiếm gần 60%. Điều này phản ánh áp lực trả nợ và rủi ro tín dụng vẫn hiện hữu, đặc biệt tại các doanh nghiệp bất động sản trong bối cảnh dòng tiền chưa thực sự cải thiện, báo cáo của VDSC nhận định.
Rủi ro dây chuyền và bài toán tái cấu trúc nợ
Việc liên tiếp nhiều doanh nghiệp bất động sản “lỡ hẹn” trái phiếu không chỉ tạo áp lực trực tiếp lên nhà đầu tư, mà còn đặt ra nguy cơ lan rộng rủi ro tín dụng trong toàn thị trường.
Trái phiếu doanh nghiệp từng là kênh huy động vốn chủ lực của các công ty địa ốc giai đoạn 2020–2021, nhưng đến nay đang trở thành gánh nặng tài chính lớn khi dòng tiền bán hàng sụt giảm, niềm tin nhà đầu tư chưa thể khôi phục.
Theo các chuyên gia tài chính, dù Chính phủ đã có chủ trương cho phép giãn, hoãn nợ trái phiếu và khuyến khích tái cấu trúc nợ, nhưng bản chất của vấn đề vẫn là năng lực dòng tiền yếu kém và mô hình tài chính thiếu bền vững của nhiều doanh nghiệp bất động sản.
"Việc kéo dài thời gian thanh toán không giải quyết được gốc rễ vấn đề. Nếu thị trường không hồi phục, lượng trái phiếu đáo hạn trong thời gian tới có thể tiếp tục gây áp lực nặng nề," chuyên gia phân tích tại một công ty chứng khoán lớn nhận định.
Cũng cần phải nói thêm, VIS Rating cảnh báo từ tháng 6 đến cuối năm sẽ có khoảng 474 lô trái phiếu đáo hạn với dư nợ 150 nghìn tỉ đồng, trong đó bất động sản chiếm gần 50%, với 26 trái phiếu đang đứng trước nguy cơ chậm trả lần đầu.
Trong bối cảnh kênh trái phiếu doanh nghiệp chưa khôi phục được tính hấp dẫn, các trường hợp chậm thanh toán hoặc mất khả năng trả nợ ngày càng nhiều khiến nhà đầu tư cá nhân càng thận trọng hơn. Nhiều trái chủ hiện vẫn chưa được nhận lãi đúng hạn, hoặc bị chuyển đổi nợ thành tài sản khác như sản phẩm bất động sản – một hình thức không dễ thanh khoản.
Việc hàng loạt công ty bất động sản, trong đó có các tên tuổi từng được xếp hạng tín nhiệm cao, liên tiếp vỡ cam kết thanh toán, đang thách thức nỗ lực khôi phục niềm tin thị trường mà cơ quan quản lý và các bên liên quan đã theo đuổi suốt thời gian qua.
Những “vết nứt” đang xuất hiện ngày càng rõ trong hệ thống tài chính bất động sản, không chỉ là vấn đề của một vài doanh nghiệp mà có thể kéo theo hệ lụy lan rộng nếu không được xử lý dứt điểm. Việc tái cấu trúc nợ, minh bạch thông tin tài chính và khôi phục niềm tin nhà đầu tư sẽ là những yếu tố then chốt trong thời gian tới.
Hưng Nguyên