Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo mở lối tăng trưởng mới cho Petrovietnam

3 giờ trướcBài gốc

Giàn khai thác dầu khí tại mỏ Bạch Hổ

Bước vào kỷ nguyên mới, khi thế giới đứng trước làn sóng chuyển dịch năng lượng và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, Petrovietnam đã xác định rõ: Khoa học công nghệ (KHCN), chuyển đổi số (CĐS) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) không còn là lựa chọn, mà là động lực tăng trưởng mới, là “trái tim” trong mọi hoạt động sản xuất - kinh doanh, quyết định năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của Tập đoàn.

Hành trình 50 năm: Từ “không thể” thành “có thể”

Nhìn lại chặng đường hơn 50 năm xây dựng và trưởng thành, lịch sử Petrovietnam gắn liền với những dấu mốc KHCN mang tính đột phá. Tiêu biểu nhất là kỳ tích khai thác dầu trong tầng đá móng nứt nẻ tại mỏ Bạch Hổ - một bài toán kỹ thuật phức tạp lần đầu tiên trên thế giới nhưng bằng trí tuệ, sự sáng tạo, kiên trì, Việt Nam đã làm chủ công nghệ khai thác dầu trong đá móng này.

Từ nền tảng ấy, Petrovietnam không ngừng chinh phục, làm chủ công nghệ mới. Nếu như những ngày đầu, các giàn khoan còn đơn sơ, phụ thuộc nhiều vào thuê ngoài, thì đến nay, Tập đoàn đã làm chủ 27 công nghệ chiến lược trong toàn bộ chuỗi giá trị dầu khí - năng lượng. Petrovietnam không chỉ mua hay tiếp nhận công nghệ, mà đã tự thiết kế, chế tạo và vận hành các giàn khoan tự nâng siêu trường, siêu trọng ở độ sâu tới 90m nước; tự làm chủ công nghệ vận hành các nhà máy lọc - hóa dầu hiện đại, điển hình là Nhà máy Lọc dầu Dung Quất với hiệu suất liên tục vượt thiết kế nhờ hàng loạt sáng kiến cải tiến kỹ thuật.

Hành trình ấy khẳng định, ở đâu có thách thức, ở đó có sáng tạo của người lao động Petrovietnam. Trong 15 năm qua, với 10 Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học công nghệ, Petrovietnam đã được ghi nhận là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong nâng cao trình độ lực lượng sản xuất quốc gia, biến KHCN thành nguồn lực phát triển thực chất.

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 lan tỏa mạnh mẽ, Petrovietnam cũng sớm nhận diện CĐS là chìa khóa để nâng cao hiệu quả quản trị, tối ưu vận hành và gia tăng năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, CĐS tại Petrovietnam không chỉ dừng ở số hóa quy trình hay ứng dụng công nghệ thông tin, mà là một cuộc cách mạng về tư duy.

Tập đoàn đang triển khai đồng bộ 6 nhóm giải pháp công nghệ chủ lực: Dữ liệu lớn (Big Data), Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Điện toán đám mây (Cloud), Tự động hóa, và An toàn - An ninh mạng. Trọng tâm của chiến lược này là xây dựng nền tảng số tập trung (DCP), nơi kết nối dòng chảy dữ liệu từ các giàn khoan ngoài khơi, mỏ dầu khí, nhà máy điện, đạm đến hệ thống điều hành tại Công ty mẹ.

Nhờ CĐS, công tác tìm kiếm - thăm dò được nâng lên một tầm cao mới với các công nghệ xử lý địa chấn phức tạp, độ chính xác cao; công tác vận hành các nhà máy điện khí, đặc biệt là các dự án hiện đại như Nhơn Trạch 3&4, được tối ưu theo chu trình hỗn hợp tiên tiến nhất. Dữ liệu trở thành tài nguyên chiến lược, giúp Petrovietnam chuyển dịch từ mô hình quản lý dựa trên kinh nghiệm sang quản trị dựa trên dữ liệu, dự báo và ra quyết định theo thời gian thực.

Vận hành Nhà máy thông minh Đạm Cà Mau với những tiến bộ KHCN và CĐS, trí tuệ nhân tạo.

CĐS đang từng bước giúp Petrovietnam chuyển mình từ một doanh nghiệp khai thác tài nguyên truyền thống thành doanh nghiệp năng lượng thông minh, có khả năng thích ứng nhanh với biến động thị trường và yêu cầu phát triển bền vững.

Thế giới đang bước vào cuộc đua giảm phát thải và hướng tới Net Zero, Petrovietnam xác định mình phải là lực lượng tiên phong trong tiến trình này. ĐMST chính là công cụ then chốt để Tập đoàn thực hiện sứ mệnh chuyển dịch năng lượng một cách chủ động và bền vững.

Từ kinh nghiệm hàng chục năm thi công các công trình biển, các đơn vị thành viên như Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) đã vươn ra biển lớn, trở thành nhà thầu uy tín quốc tế trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi. Những chân đế điện gió khổng lồ “Made in Vietnam” được xuất khẩu sang các thị trường khó tính đã khẳng định năng lực kỹ thuật, quản trị và sáng tạo của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu.

Không dừng lại ở đó, dòng chảy ĐMST đang thúc đẩy Petrovietnam nghiên cứu và phát triển hàng loạt lĩnh vực mới: hydro xanh, amoniac xanh - những nhiên liệu của tương lai; công nghệ thu hồi, sử dụng và lưu trữ carbon (CCS/CCUS) nhằm giảm phát thải; nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.

Điều đáng chú ý là ĐMST không chỉ đến từ các phòng thí nghiệm, mà bắt nguồn từ những sáng kiến rất cụ thể của người lao động tại nhà máy, công trường, xí nghiệp. Chỉ riêng năm 2025, tỷ trọng đóng góp của KHCN và ĐMST vào doanh thu Petrovietnam đã đạt hàng nghìn tỷ đồng mỗi tháng, khẳng định ĐMST là động lực tăng trưởng thực chất, không phải khẩu hiệu.

Xung lực phát triển từ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Petrovietnam

Đặt nền tảng cho năm 2026 và giai đoạn 2026-2030, một bước đi chiến lược mang tính nền tảng là việc Petrovietnam sắp xếp lại toàn bộ hệ thống KHCN - ĐMST - CĐS theo mô hình “Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Petrovietnam”, hướng tới cấu trúc liên kết chặt chẽ từ nghiên cứu - thử nghiệm - ứng dụng - thương mại hóa.

Trong hệ sinh thái này, Trung tâm KHCN, ĐMST và Đào tạo giữ vai trò hạt nhân, được xây dựng trên nền tảng Viện Dầu khí Việt Nam (VPI), Trường Đại học Dầu khí Việt Nam (PVU) và Trường Cao đẳng Dầu khí (PV College), hình thành một “bộ não” tập trung của toàn ngành. Đây là nơi hội tụ tri thức tinh hoa, kết nối nghiên cứu khoa học với thực tiễn sản xuất - kinh doanh.

Các doanh nghiệp thành viên đóng vai trò đơn vị đặt hàng, đồng thời là nơi kiểm nghiệm, thử nghiệm công nghệ mới, bảo đảm mọi nghiên cứu đều xuất phát từ nhu cầu thực tế. Khâu cuối cùng - thương mại hóa - do các đơn vị chuyên trách đảm nhiệm, bao gồm quản lý tài sản trí tuệ, tiếp nhận công nghệ tiên tiến từ bên ngoài và đầu tư các dự án công nghệ chiến lược.

Toàn bộ hệ sinh thái được điều phối bởi Ban Chỉ đạo KHCN, ĐMST và CĐS của Tập đoàn, đóng vai trò “nhạc trưởng”, bảo đảm ĐMST trở thành một hệ thống vận hành đồng bộ, liên tục và bền vững.

Trong đó, Petrovietnam xác định rõ, con người là yếu tố quyết định thành công của hệ sinh thái ĐMST. Vì vậy, Tập đoàn đặt mục tiêu dành tối thiểu 2% doanh thu hợp nhất hằng năm cho KHCN - ĐMST - CĐS, một tỷ lệ đầu tư cao trong khối doanh nghiệp nhà nước, thể hiện quyết tâm tạo động lực tăng trưởng mới.

Nguồn lực này được ưu tiên cho phát triển hạ tầng số, tiêu chuẩn hóa trung tâm dữ liệu, chuyển dịch lên nền tảng điện toán đám mây, xây dựng nhà máy thông minh, tăng cường an toàn thông tin - an ninh mạng; đồng thời đầu tư mạnh mẽ cho phát triển nhân lực chất lượng cao. Các chính sách tuyển dụng, đào tạo theo chuẩn quốc tế, học bổng cho sinh viên giỏi, đặc biệt ở bậc sau đại học, cùng cơ chế thu hút chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư” đang từng bước hình thành đội ngũ trí thức nòng cốt cho Petrovietnam trong giai đoạn mới.

KHCN - ĐMST - CĐS tại Petrovietnam không còn là những khái niệm mang tính định hướng, mà đã trở thành hơi thở trong từng hoạt động sản xuất kinh doanh. Mỗi sáng kiến của người lao động, mỗi giải pháp công nghệ được ứng dụng thành công đều góp phần tạo nên tầm vóc mới cho Tập đoàn. Petrovietnam đang vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, nơi KHCN - ĐMST - CĐS chính là động lực tăng trưởng bền vững, đưa Petrovietnam đảm bảo đi đúng chiến lược phát triển.

Phương Thảo