Vào năm 2010, trước tình hình số lượng bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối tại tỉnh Tiền Giang ngày càng tăng, Đơn vị Thận nhân tạo thuộc Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa trung tâm tỉnh Tiền Giang (nay là Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tiền Giang) đã phải hoạt động quá tải.
Các y, bác sĩ Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120 đang chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân.
Chỉ tiếp nhận 5 ca lọc máu mỗi ngày, Đơn vị Thận nhân tạo không thể đáp ứng đủ nhu cầu điều trị, khiến nhiều bệnh nhân, đặc biệt là những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không đủ điều kiện chuyển tuyến lên TP. Hồ Chí Minh điều trị, phải chuyển sang điều trị nội khoa hoặc lọc máu không đủ liều, dẫn đến biến chứng nặng và nguy cơ tử vong cao.
Trước thực trạng cấp bách trên, Đảng ủy và Ban Giám đốc Bệnh viện Quân y 120 đã giao nhiệm vụ cho Bác sĩ chuyên khoa II (BSCKII) Lê Mạnh Cường nghiên cứu và xây dựng đề án thành lập Đơn vị Thận nhân tạo thuộc Khoa Bệnh nhiệt đới của bệnh viện.
Nhờ những nỗ lực không ngừng, Đơn vị Thận nhân tạo đã ra đời với đội ngũ ban đầu gồm 2 bác sĩ (BSCKII Lê Mạnh Cường và BSCKI Lương Thị Rạng), cùng 4 điều dưỡng chuyên ngành Thận nhân tạo. Ca lọc máu đầu tiên được thực hiện thành công vào ngày 1-6-2010, đánh dấu cột mốc quan trọng trong chuyên ngành Thận lọc máu. Và từ đó, Bệnh viện Quân y 120 lấy ngày 1-6 hằng năm làm ngày kỷ niệm thành lập Khoa Thận lọc máu.
Dù khởi đầu với cơ sở vật chất còn hạn chế, chỉ có 5 máy chạy thận NIPRO phục vụ lọc máu, Đơn vị Thận nhân tạo đã phát triển nhanh chóng cả về quy mô lẫn chất lượng. Đến cuối năm 2012, Cục Quân y đã đánh giá đơn vị trưởng thành về tổ chức, chuyên môn và quy mô hoạt động.
Trên cơ sở đó, năm 2017, Bộ Tổng Tham mưu Quyết định thành lập Khoa Thận lọc máu, trở thành đơn vị độc lập trực thuộc Bệnh viện Quân y 120. Điều này mở ra giai đoạn phát triển mới, đưa khoa trở thành một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực thận nhân tạo tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Tuy nhiên, hành trình phát triển của Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120 không thiếu những khó khăn, thách thức. Giai đoạn đầu đối mặt với sự thiếu hụt nghiêm trọng về nhân lực, trang thiết bị và trình độ chuyên môn còn hạn chế.
Do đó, khoa đã phải nỗ lực vượt bậc, thường xuyên cử cán bộ, nhân viên vừa học tập, hoàn thiện chứng chỉ chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm thực tế ở các trung tâm lọc máu trong khu vực, vừa đảm bảo chất lượng điều trị cho bệnh nhân. Hiện nay, với đội ngũ 26 điều dưỡng, Khoa Thận lọc máu vẫn thiếu 12 điều dưỡng so với quy định, gây áp lực lớn lên công tác chuyên môn hằng ngày.
Vào tháng 3-2020, mở ra bước ngoặt quan trọng, khi Bệnh viện Quân y 120 thành lập Trung tâm Lọc máu kỹ thuật cao trực thuộc Khoa Thận lọc máu của bệnh viện theo tiêu chuẩn châu Âu do BSCKI Lương Thị Rạng làm Chủ nhiệm.
Trung tâm được trang bị 54 máy thận nhân tạo lọc máu định kỳ. Trong đó, có 5 máy HDF-Online, cùng hệ thống nước RO khử trùng nhiệt và hệ thống ghế tự động, phục vụ gần 400 bệnh nhân với 200 lượt lọc máu mỗi ngày. Đến nay, Trung tâm Lọc máu kỹ thuật cao đã phát triển thành một trong ba trung tâm lọc máu lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long với 5 bác sĩ và 26 điều dưỡng chuyên ngành.
Theo số liệu thống kê, 15 năm qua, gần 600.000 lượt lọc máu, bao gồm lọc máu chu kỳ, cấp cứu và lọc máu hấp phụ đã được thực hiện tại Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120. Riêng năm 2024, Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120 đã thực hiện 61.669 lượt lọc máu và trong 4 tháng đầu năm 2025 đã tăng lên 20.390 lượt lọc máu cho 497 bệnh nhân (tăng 11,79% so với cùng kỳ năm trước), thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ về quy mô và nhu cầu điều trị. Ngoài ra, khoa còn điều trị các bệnh nhân mắc các bệnh lý nội thận và tiết niệu như suy thận mạn giai đoạn sớm, hội chứng thận hư, viêm cầu thận mạn, suy thận cấp và các bệnh lý tiết niệu khác.
Theo đánh giá cùa Thượng tá - BSCKII Nguyễn Trung Kiên, Giám đốc Bệnh viện Quân y 120, Khoa Thận lọc máu của bệnh viện đã có bước phát triển vượt bậc, thực hiện tốt phương châm “Điều trị bằng khối óc, chăm sóc bằng trái tim”, tạo được sự tin tưởng của người bệnh. Khoa là điểm sáng của bệnh viện, được nhiều đoàn khách từ các bệnh viện lớn đến tham quan, học hỏi”.
CÁ NHÂN TÂM HUYẾT ĐÓNG GÓP
Sinh ra và lớn lên trong gia đình giàu truyền thống cách mạng tại xã An Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp, từ nhỏ BSCKI Lương Thị Rạng đã ấp ủ ước mơ được khoác lên mình chiếc áo “màu xanh Quân đội” cùng đam mê chữa bệnh cứu người. Năm 2002, với quyết tâm theo đuổi ước mơ, chị đã thi đậu vào Học viện Quân y.
Các y, bác sĩ Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120 đang chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân.
Tốt nghiệp đại học tại Học viện Quân y năm 2009 với quân hàm Trung úy, bác sĩ Lương Thị Rạng về nhận công tác tại Bệnh viện Quân y 120 với chức danh Bác sĩ điều trị Khoa Thận Lọc máu. Không dừng lại ở đó, trong giai đoạn 2014 - 2016, bác sĩ Rạng được cử đi học chuyên khoa I tại Học viện Quân y để nâng cao trình độ chuyên môn.
Năm 2019, BSCKI Lương Thị Rạng được tin tưởng giao giữ chức Chủ nhiệm Khoa Thận lọc máu - Bệnh viện Quân y 120. Với vai trò lãnh đạo, BSCKI Lương Thị Rạng đã cùng tập thể Khoa Thận lọc máu vượt qua nhiều thử thách, đặc biệt trong thời kỳ đại dịch Covid-19 bùng phát. BSCKI Lương Thị Rạng chia sẻ: “Trung bình cán bộ, nhân viên Khoa Thận lọc máu làm việc 3 ca/ngày trừ chủ nhật, mỗi điều dưỡng viên quản lý 6 máy/ca trong 4 giờ, cộng thêm 2 giờ chuẩn bị và vệ sinh máy.
Đặc biệt, trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát vào năm 2021, khi khoa nhận thêm nhiều bệnh nhân từ các bệnh viện địa phương, tập thể phải bố trí 4 ca/ngày để đáp ứng nhu cầu điều trị. Tuy khó khăn, vất vả nhưng tập thể Khoa Thận lọc máu rất vui vì điều trị kịp thời cho bệnh nhân và hoàn thành tốt nhiệm vụ Ban Giám đốc Bệnh viện Quân y 120 giao phó”.
Với tinh thần “Lương y như từ mẫu” mà Bác Hồ đã dạy, BSCKI Lương Thị Rạng luôn xem nỗi đau của bệnh nhân như của chính mình. BSCKI Lương Thị Rạng không chỉ là Chủ nhiệm, Bí thư Chi bộ Khoa Thận lọc máu tận tụy với công việc, mà còn là người tập hợp sức mạnh đoàn kết tập thể, tạo tiền đề cho các cá nhân phát huy năng lực.
Chỉ tính riêng trong hai năm 2021 - 2022, BSCKI Lương Thị Rạng đã trực tiếp điều trị lọc máu thành công cho hơn 1.300 bệnh nhân với hơn 140.000 lượt lọc máu an toàn, được Ban Giám đốc Bệnh viện Quân y 120, đồng nghiệp và bệnh nhân tin tưởng.
Nói về thực trạng của bệnh suy thận hiện nay, BSCKI Lương Thị Rạng cho biết: “Không như những căn bệnh khác, sự sống của bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối gần như phụ thuộc vào việc chạy thận. Chi phí điều trị rất tốn kém, ngay cả khi bảo hiểm y tế chi trả 100%, bệnh nhân vẫn phải tốn tiền xét nghiệm, thuốc và đi lại.
Với bảo hiểm y tế 80%, thì mỗi tháng một bệnh nhân chạy thận cũng tốn khoản chi phí 5 - 7 triệu đồng. Lượng bệnh nhân cần lọc máu ngày càng nhiều, nên khi Bệnh viện Quân y 120 phát triển Khoa Thận lọc máu đã giải quyết tình trạng quá tải, bệnh nhân không còn phải chờ đợi hay đi xa để lọc máu. Đó là điều mà tập thể Khoa Thận lọc máu và bản thân tôi tâm huyết thực hiện nhằm chia sẻ gánh nặng điều trị với bệnh nhân”.
Xứng đáng với 16 chữ vàng “Nêu cao y đức, tự lực tự cường, đoàn kết quân dân, kiên cường quyết thắng” mà Bộ Tư lệnh Quân khu 9 trao tặng, Trung tá - BSCKI Lương Thị Rạng thực sự là tấm gương sáng trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần xây dựng ngành Y tế Việt Nam nói chung và ngành Y tế Quân đội nói riêng ngày càng vững mạnh.
TUẤN LÂM - NGỌC CƯỜNG