Khoản 'lãi' lớn nhất trong xây dựng nông thôn mới ở Cao Bằng

2 giờ trướcBài gốc

Hành trình xây dựng nông thôn mới ở Cao Bằng đã và đang chứng minh những vùng đất miền núi, dù còn nhiều khó khăn, vẫn có thể vươn lên mạnh mẽ nếu biết khai thác đúng thế mạnh bản địa, khơi dậy nội lực của người dân và sự đóng góp của các HTX.

Cú hích từ OCOP

Cùng với chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm) đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn ở Cao Bằng.

Từ lợi thế nông sản đặc trưng, các địa phương trong tỉnh đã từng bước xây dựng thương hiệu cho nhiều sản phẩm, đưa giá trị bản địa vượt ra khỏi những thửa ruộng, cánh rừng để hiện diện trong chuỗi giá trị rộng lớn hơn.

Nhiều sản phẩm thế mạnh mang lại giá trị cao cho nông dân, HTX ở Cao Bằng.

Nhờ OCOP, tư duy sản xuất của người dân đã thay đổi rõ rệt, không chỉ làm ra sản phẩm ngon mà còn phải sạch, đẹp, chuẩn hóa quy trình, có câu chuyện văn hóa đi kèm và đặc biệt là phải truy xuất được nguồn gốc. Điều đó khiến nhiều sản phẩm nông sản tưởng như chỉ phù hợp với thị trường địa phương nay đã vươn ra cả nước, thậm chí bước vào thị trường quốc tế.

Điển hình là miến dong Tân Việt Á của HTX Nông sản Tân Việt Á (xã Minh Tâm). Từ sản xuất nhỏ lẻ, HTX mạnh dạn đầu tư máy móc, chuẩn hóa quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn.

Năm 2020, sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao, và chỉ 3 năm sau đã nâng hạng lên OCOP 4 sao. Đầu năm 2025, lô hàng miến dong đầu tiên, khối lượng 4 tấn, đã được xuất khẩu sang Mỹ, mở ra bước ngoặt lịch sử cho nông sản vùng cao Nguyên Bình.

“OCOP 4 sao chính là tấm vé thông hành giúp HTX tiếp cận thị trường lớn. Nhưng quan trọng hơn, đó là cam kết chất lượng và uy tín của người nông dân Cao Bằng”, Giám đốc HTX Trần Đức Hiếu chia sẻ.

Không chỉ có miến dong, sản phẩm nếp hương Bảo Lạc cũng đang tạo dấu ấn riêng. Gắn với chỉ dẫn địa lý và thương hiệu chung “Nếp hương Bảo Lạc Cao Bằng”, sản phẩm được đầu tư bao bì, tem truy xuất nguồn gốc và liên kết tiêu thụ, giúp loại nếp đặc sản này đứng vững trên thị trường, mang lại thu nhập ổn định cho nông dân.

Ấn tượng từ các HTX

Đến nay, toàn tỉnh Cao Bằng có 171 sản phẩm OCOP, trong đó có 10 sản phẩm OCOP 4 sao và 161 sản phẩm 3 sao. Đây là con số đáng ghi nhận đối với một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, bởi mỗi sản phẩm OCOP đạt chuẩn là một “mắt xích” quan trọng góp phần vào bức tranh phát triển nông thôn mới bền vững.

Nếu OCOP tạo động lực, thì các HTX chính là lực lượng nòng cốt tổ chức lại sản xuất, mở rộng mô hình liên kết và tăng sức cạnh tranh cho nông sản. Ở Cao Bằng, HTX chiếm tỷ lệ lớn trong các chủ thể OCOP, đồng thời phát triển theo hướng liên kết chuỗi giá trị với doanh nghiệp, mô hình đang phát huy hiệu quả rõ rệt.

Tại xã Hồng Trị (nay là xã Bảo Lạc), HTX Nông nghiệp 118 đã hồi sinh nghề trồng dâu, nuôi tằm – vốn từng bị mai một do đầu ra bấp bênh. HTX liên kết với doanh nghiệp tơ lụa ở Lâm Đồng, cam kết bao tiêu toàn bộ kén tằm đạt chuẩn, giúp hơn 30 hộ thành viên yên tâm sản xuất trên 10 ha dâu.

“Giá HTX thu mua luôn cao hơn thị trường từ 10 – 15%. Trung bình mỗi hộ thu nhập 4 – 6 triệu đồng/tháng, ổn định hơn rất nhiều so với trước”, chị Hoàng Thị Loan, thành viên HTX, phấn khởi cho biết. Mô hình của HTX không chỉ giúp bà con giảm nghèo bền vững mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành tơ tằm vùng cao.

Trong khi đó, ở xã Minh Tâm, HTX Tân Việt Á lại là ví dụ tiêu biểu cho con đường chuẩn hóa sản phẩm để hội nhập quốc tế. Thành công của miến dong Tân Việt Á đã tạo hiệu ứng lan tỏa, khuyến khích nông dân gắn bó với cây dong riềng, đồng thời nâng cao giá trị mỗi ha canh tác.

Bên cạnh đó, các HTX như Tâm Hòa (sản phẩm thịt xông khói, lạp sườn), HTX Ba Sạch Hưng Đạo (bún khô), HTX Phục Hòa (cung cấp giống, phân bón cho hàng chục hộ)… đều đang phát huy vai trò “đầu kéo” trong phát triển sản xuất và mở rộng thị trường, đóng góp tích cực vào xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Nông thôn mới ở Cao Bằng ngày càng khởi sắc.

Để phong trào HTX ở Cao Bằng có được vị thế như hiện nay, không thể không nhắc tới vai trò quan trọng của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Cao Bằng.

Từ năm 2024 đến nay, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Cao Bằng đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ sản xuất, kinh doanh cho các HTX theo hướng bài bản và thiết thực.

Chỉ trong thời gian ngắn, có 14 cuộc xúc tiến thương mại và 20 lượt hội nghị, hội chợ quảng bá sản phẩm được tổ chức, giúp các HTX mở rộng thị trường, kết nối đối tác và đưa sản phẩm vào hệ thống phân phối hiện đại. Nhiều sản phẩm OCOP của Cao Bằng đã xuất hiện tại siêu thị, đại lý và các cửa hàng đặc sản trong và ngoài tỉnh.

Về hỗ trợ sản xuất, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh đã cấp giống, phân bón cho các mô hình liên kết quy mô lớn tại HTX Phục Hòa, Tân Bách và nhiều đơn vị khác. Đặc biệt, chương trình đào tạo, tập huấn đã bồi dưỡng hàng trăm lượt cán bộ HTX về quản trị, liên kết chuỗi giá trị, tiêu chuẩn chất lượng và ứng dụng công nghệ số, những kỹ năng đóng vai trò sống còn trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh.

Nhờ các chương trình hỗ trợ này, nhiều HTX tại Cao Bằng đã đủ năng lực tham gia sâu vào chuỗi giá trị nông sản, tiến tới sản xuất theo mô hình công nghệ cao, ứng dụng truy xuất nguồn gốc, mã số/mã vạch và từng bước tiếp cận thị trường quốc tế.

Khoản "lãi" từ nông thôn mới

Cùng với phát triển kinh tế, chương trình xây dựng nông thôn mới tại Cao Bằng đã thực sự làm thay đổi diện mạo vùng quê. Những con đường bê tông hóa đến tận ngõ, những nhà văn hóa khang trang, những điểm trường được đầu tư mới… là minh chứng rõ rệt.

Thực hiện Quyết định 1177/QĐ-UBND năm 2022, nhiều cơ quan, đơn vị đã trực tiếp “cầm tay chỉ việc” hỗ trợ các xã xây dựng nông thôn mới. Nhờ vậy, các xã có thêm nguồn lực xây dựng nhà văn hóa, lò đốt rác, trường học, đường liên thôn… góp phần hoàn thành các tiêu chí quan trọng.

Tại xã Canh Tân, ông Triệu Ngọc Luân, Chủ tịch UBND xã, cho biết trước đây vào mùa mưa đường vào các xóm lầy lội, xe máy khó di chuyển. Từ khi thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới, người dân tự nguyện hiến đất, góp ngày công, cùng với nguồn hỗ trợ xi măng, các tuyến đường đã được bê tông hóa hoàn toàn. “Không chỉ đi lại thuận tiện, mà lòng dân cũng được gắn kết hơn qua quá trình cùng nhau làm đường”, ông Luân cho biết.

Đến nay, phong trào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn đã huy động được trên 35 tỷ đồng, nhân dân hiến 220.892 m² đất và 73.923 ngày công, những con số thể hiện rõ tinh thần cộng đồng của người dân Cao Bằng.

Câu chuyện của ông Lý Văn Vũ (xóm Bản Búng, xã Yên Thổ) càng cho thấy giá trị thực sự của chương trình xây dựng nông thôn mới. Khi tự nguyện hiến 2.000 m² đất làm đường xóm, ông Vũ chia sẻ: “Đất là tài sản quý, nhưng chỉ phục vụ cho gia đình. Còn hiến đất làm đường thì cả cộng đồng hưởng lợi. Đó là khoản lãi lớn nhất”.

Sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và sự tiên phong của các HTX đã tạo nền tảng bền vững cho quá trình xây dựng nông thôn mới ở Cao Bằng. Không chỉ tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế, các mô hình HTX còn góp phần giữ gìn giá trị văn hóa, lan tỏa tinh thần hợp tác, phát huy sức mạnh cộng đồng, những yếu tố cốt lõi trong phát triển nông thôn bền vững.

An Chi

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/kinh-doanh-xanh/khoan-lai-lon-nhat-trong-xay-dung-nong-thon-moi-o-cao-bang-1110942.html