Khoáng sản 'nhuốm máu' ở Sudan và Cộng hòa Dân chủ Congo

3 giờ trướcBài gốc

Công nhân, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, làm việc tại một mỏ coban trong điều kiện rất tồi tệ tại lãnh thổ Mwenga, tỉnh Nam Kivu, Cộng hòa Dân chủ Congo vào ngày 14-7-2023. [Augustin Wamenya – Anadolu Agency]

Sudan: Cuộc chiến giành quyền lực

Sudan được xem là một trong những quốc gia có trữ lượng vàng lớn ở châu Phi. Tuy nhiên, cuộc đối đầu giữa quân đội chính phủ và lực lượng bán quân sự Rapid Support Forces, đã biến vàng thành công cụ nuôi dưỡng tham vọng chính trị.

Lượng lớn vàng bị buôn lậu sang Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), nơi không có mỏ vàng nào nhưng lại trở thành trung tâm giao dịch vàng toàn cầu. Từ đây, dòng chảy “vàng máu” có thể tiếp tục đến các thị trường Mỹ và châu Âu, gián tiếp tài trợ cho những cuộc xung đột khác.

Trong bối cảnh hạ tầng bị tàn phá, người dân Sudan gánh chịu hậu quả nặng nề. Nguồn nước sạch khan hiếm khiến dịch tả bùng phát, nạn đói lan rộng buộc nhiều gia đình phải ăn côn trùng, lá cây, thậm chí làm thịt cả thú cưng để cầm cự.

Cuộc sống từng yên bình giờ chìm trong bạo lực, nơi cái chết và thương tật trở thành thường nhật. Những dãy núi Nuba trở thành chỗ ẩn náu tạm thời cho người dân chạy trốn, nhưng nạn thiếu lương thực vẫn khiến họ kiệt quệ. Trong ván cờ quyền lực của các phe phái, thường dân Sudan chỉ là con tốt thí, bị cuốn vào vòng xoáy chiến tranh không hồi kết.

Cộng hòa Dân chủ Congo: Của cải hóa thành thảm họa

Cộng hòa Dân chủ Congo sở hữu nguồn tài nguyên phong phú bậc nhất thế giới với coltan, cobalt, đồng, kim cương, uranium và vàng. Nhưng thay vì phát triển, đất nước này chìm trong xung đột triền miên, bắt nguồn từ hệ lụy sau nạn diệt chủng Rwanda và sự can dự của các lực lượng vũ trang khu vực.

Các nhóm vũ trang như M23, được cho là hậu thuẫn bởi Rwanda, chiếm giữ nhiều khu vực giàu khoáng sản nhằm kiểm soát và khai thác nguồn lợi. Chính quyền Congo đáp trả bằng không kích, nhưng vòng xoáy bạo lực vẫn kéo dài, còn thường dân tiếp tục phải di dời, mất đất đai, mất nhà cửa.

Cobalt, thành phần thiết yếu của pin cho điện thoại, laptop và xe điện, là minh chứng rõ nét cho bi kịch này. Khoảng 70% cobalt thế giới xuất phát từ DRC, nhưng phần lớn lại được khai thác bởi lao động thủ công trong điều kiện cực kỳ nguy hiểm.

Trẻ em và phụ nữ phải chui xuống những hầm mỏ thô sơ, nơi bất kỳ lúc nào mái hầm cũng có thể sập xuống, chôn vùi họ mãi mãi. Các công ty nước ngoài, từ Trung Quốc đến Thụy Sĩ, thu mua cobalt giá rẻ rồi bán lại cho các tập đoàn toàn cầu, trong khi cộng đồng địa phương hứng chịu ô nhiễm, sụt lún và bạo lực.

Hơn 3 thập niên chiến tranh đã khiến người dân Congo kiệt sức. Họ trở thành nạn nhân của hiếp dâm, tra tấn, giết chóc, phải sống trong các lớp học tạm biến thành trại tị nạn, canh tác thiếu giống và phân bón, mơ ước trở về quê hương ngày càng xa vời.

Nhiều phụ nữ và trẻ em còn là nạn nhân của lạm dụng tình dục bởi cả lực lượng vũ trang địa phương lẫn gìn giữ hòa bình quốc tế. Ở những nơi lẽ ra giàu có nhờ tài nguyên, cuộc sống bị ví như “địa ngục trần gian”, nơi tuổi thọ chỉ còn được tính từng ngày.

Sudan và Cộng hòa Dân chủ Congo phơi bày nghịch lý cay đắng: Khoáng sản đáng lẽ là động lực phát triển nhưng lại trở thành nguyên nhân của chiến tranh và đói nghèo. Trong khi thế giới tận hưởng thành quả của vàng, cobalt và nhiều tài nguyên khác, những con người ở chính vùng đất sản sinh ra chúng phải trả giá bằng máu, nước mắt và sinh mạng.

Vĩnh Cẩm - (theo Middle East Monitor)

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/khoang-san-nhuom-mau-o-sudan-va-cong-hoa-dan-chu-congo-post126974.html