'Khoảng trống' khó lấp đầy sau khi Mỹ dừng viện trợ quân sự cho Ukraine

13 giờ trướcBài gốc

Binh sĩ Ukraine bắn pháo trong cuộc xung đột với Nga gần Bahmut, vùng Donetsk. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo cổng phân tích thông tin News.Az của Azerbaijan ngày 8/3, quyết định ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine của chính quyền Mỹ vào đầu tháng này không chỉ làm dấy lên câu hỏi về sự thay đổi trong chiến lược đối ngoại của Washington mà còn khiến nhiều người nghi ngờ về áp lực mà Tổng thống Donald Trump muốn đặt lên người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Liệu đây là bước ngoặt trong cách tiếp cận của Mỹ, hay chỉ là đòn đe dọa nhằm buộc Kiev nhượng bộ trong các cuộc đàm phán với Nga?

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022, Mỹ luôn là đồng minh số một của Kiev, viện trợ hơn 75 tỷ USD bao gồm vũ khí, đạn dược và hỗ trợ nhân đạo. Nhờ đó, Ukraine đã củng cố phòng tuyến, đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của Nga. Thế nhưng, mọi thứ chững lại sau cuộc gặp căng thẳng giữa hai tổng thống Mỹ – Ukraine vào hôm 28/2 vừa qua.

Theo nguồn tin từ Nhà Trắng, Tổng thống Trump chỉ trích cách Kiev xử lý đàm phán hòa bình với Moskva, đồng thời yêu cầu Ukraine “linh hoạt hơn” trong thỏa thuận. Khi Tổng thống Zelensky từ chối nhượng bộ, phái đoàn Ukraine rời Phòng Bầu dục mà không đạt được thỏa thuận nào. Chỉ 3 ngày sau, hôm 3/3, chính quyền Trump tuyên bố đình chỉ mọi viện trợ quân sự, với lý do “xem xét lại hiệu quả của gói hỗ trợ”.

Bình luận về vấn đề trên, Oleksandr Kovalenko – chuyên gia quân sự và chính trị người Ukraine, cho rằng động thái này chủ yếu nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Zelensky chấp nhận các điều kiện của chính quyền Trump.

"Ngay từ khi bắt đầu các cuộc thảo luận về một thỏa thuận lớn liên quan đến kim loại đất hiếm, chính quyền Trump đã cố gắng gây sức ép, nhưng không thành công. Đối với các cuộc đàm phán hòa bình, ông Trump dường như bỏ qua lợi ích của Ukraine, không đưa ra bất kỳ đảm bảo (an ninh) nào. Hơn nữa, ông Trump vẫn chưa đưa ra kế hoạch hòa bình mà ông ấy thường nói đến", chuyên gia Kovalenko nói.

Việc ông Trump đột ngột rút lại viện trợ dường như là cách buộc ông Zelensky phải thay đổi lập trường, đồng thời thúc đẩy lợi ích kinh tế – chính trị của Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh bầu cử Mỹ 2028 đang đến gần.

Hậu quả của việc đình chỉ viện trợ

Mỹ là nguồn cung chính vũ khí hạng nặng cho Ukraine, từ xe tăng Abrams đến hệ thống phòng không Patriot. Việc ngừng viện trợ đe dọa nghiêm trọng khả năng phòng thủ của Kiev, nhất là khi Nga tăng cường tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái (UAV). Chuyên gia Kovalenko cảnh báo: “Nếu không có tên lửa Patriot, Kiev sẽ khó chống đỡ các cuộc oanh tạc vào hậu phương của Ukraine. Hệ thống SAMP/T của Pháp-Italy có thể thay thế, nhưng số lượng rất hạn chế”.

Dù vậy, chuyên gia Kovalenko nhắc lại rằng Ukraine từng tự xoay xở được mà không cần viện trợ của Mỹ trong 6 tháng: Năm 2023, khi Quốc hội Mỹ tạm ngừng viện trợ 6 tháng, Kiev vẫn trụ vững nhờ hỗ trợ từ châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và Hàn Quốc. Chuyên gia Kovalenko lạc quan: “Mặt trận không sụp đổ năm ấy, và lần này cũng vậy. Chúng tôi sẽ tìm đồng minh mới”.

Khi được hỏi liệu các đồng minh châu Âu có thể bù đắp cho khoản viện trợ bị đình chỉ của Mỹ hay không, chuyên gia Kovalenko tỏ ra nghi ngờ: “"Thật không may, họ sẽ không thể bù đắp đầy đủ cho khoản viện trợ từ Mỹ. Do đó, Ukraine sẽ cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ các quốc gia khác. Điều này có thể bao gồm việc mở rộng hợp tác với Nhật Bản, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia khác có tổ hợp công nghiệp-quân sự phát triển”.

Ông Kovalenko cũng nhấn mạnh đến sự hợp tác chưa từng có trong suốt cuộc xung đột, chẳng hạn như cái gọi là 'liên minh đạn dược', nơi đạn dược từ Pakistan được sử dụng để hỗ trợ Ukraine: "Những liên minh bất ngờ như vậy chứng minh rằng việc mở rộng hợp tác có thể giúp Ukraine quản lý tình hình hiện tại, giống như những gì họ đã làm vào năm 2023-2024 khi Quốc hội Mỹ chặn viện trợ".

Tuy nhiên, các giải pháp thay thế đều có giới hạn. Ví dụ, hệ thống SAMP/T của châu Âu chỉ sản xuất vài chục đơn vị/năm, trong khi nhu cầu của Ukraine lên đến hàng trăm. Cùng với đó, việc chuyển giao công nghệ phức tạp như Patriot đòi hỏi thời gian đàm phán dài, điều Ukraine khó có được khi chiến sự đang căng thẳng.

Vũ Thanh/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/khoang-trong-kho-lap-day-sau-khi-my-dung-vien-tro-quan-su-cho-ukraine-20250308115956152.htm