Nhân kỷ niệm 53 năm chiến thắng Điện Biên Phủ trên không (12/1972-12/2025), dưới sự chỉ đạo của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức lễ khai mạc trưng bày chuyên đề Khát vọng hòa bình vào sáng 25/11.
Trưng bày Khát vọng hòa bình được chia làm ba phần nội dung, gồm: Ký ức rực lửa, Làn sóng phản chiến và Vì một bầu trời xanh. Ngoài ra, trưng bày chuyên đề lần này còn có hoạt cảnh tái hiện những nỗ lực của các y, bác sĩ bệnh viện Bạch Mai khi khắc phục hậu quả tàn khốc sau trận ném bom rải thảm của máy bay Mỹ đánh phá bệnh viện ngày 22/12/1972.
Với những tài liệu trong phần Ký ức rực lửa, trưng bày cho khán giả thấy được hình ảnh khắc nghiệt những ngày cuối tháng 12/1972, khi cả mặt đất và bầu trời miền Bắc Việt Nam rung chuyển bởi các cuộc tập kích đường không của Mỹ trong Chiến dịch Linebacker II (từ 18 đến 29/12/1972).
Hàng trăm máy bay B52 cùng các máy bay chiến thuật của quân đội Mỹ được huy động để tiến hành ném bom phá hoại Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương ở miền Bắc Việt Nam. Cả bầu trời miền Bắc rung chuyển, nhuốm màu chớp đạn - màu của tang tóc, chia ly. Dưới mưa bom bão đạn dữ dội, các lực lượng vũ trang đã chủ động, sáng tạo phối hợp cùng nhân dân Thủ đô kiên cường chiến đấu.
Làn sóng phản chiến là tên của chủ đề thứ 2. Tại phân khu này, những tài liệu về các hoạt động phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, yêu cầu hòa bình diễn ra ngay trong lòng nước Mỹ được trưng bày.
Nhiều người dân Mỹ tham gia tuần hành phản chiến. Hàng nghìn thanh niên đốt giấy gọi nhập ngũ, hàng trăm sĩ quan Mỹ bị bắt vì phản đối chiến tranh, hàng nghìn người lính từ chối tham chiến. Tiếng nói lương tri cũng được cất lên từ chính những cựu binh Mỹ, những binh lính đang tham chiến và từ những phi công đang bị giam tại các trại giam miền Bắc Việt Nam. Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam không đơn độc, bởi luôn có sự đồng hành của những người dân Mỹ yêu hòa bình.
Với nội dung Vì một bầu trời xanh, các tài liệu trưng bày cho thấy các hoạt động hàn gắn vết thương sau chiến tranh của Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ, nhiều cựu binh Mỹ đã quay trở lại Việt Nam góp phần vào việc xây dựng tình hữu nghị giữa hai nước. Ngày hôm nay, Việt Nam đang tham gia một cách chủ động, tích cực, có trách nhiệm vào các vấn đề quốc tế để cùng chung tay xây dựng một thế giới hòa bình, phát triển.
Một trong những điểm đặc biệt ngày khai mạc trưng bày chuyên đề gần đây của Di tích Nhà tù Hỏa Lò là màn hoạt cảnh đầy cảm xúc. Dịp này, Di tích Nhà tù Hỏa Lò đã tái hiện những nỗ lực của các y, bác sĩ bệnh viện Bạch Mai khi khắc phục hậu quả tàn khốc sau trận ném bom rải thảm của máy bay Mỹ đánh phá bệnh viện ngày 22/12/1972.
Đặc biệt là khoảnh khắc Giáo sư Đỗ Doãn Đại - Giám đốc bệnh viện Bạch Mai đưa ra quyết định cứu mạng y, bác sĩ và bệnh nhân đang bị vùi lấp trong đống đổ nát được miêu tả sống động đầy cảm xúc.
Gia đình Giáo sư Đỗ Doãn Đại có mặt tại buổi khai mạc trưng bày. Chia sẻ cảm xúc tại lễ khai mạc trưng bày, ông Đỗ Doãn Lợi - con trai thứ hai của GS Đỗ Doãn Đại không kìm được cảm xúc khi tận mắt chứng kiến những hình ảnh, hiện vật lịch sử mang tinh thần bất khuất và sự hy sinh của các thế hệ đi trước. Đặc biệt là những hiện vật mà bố mình đã sử dụng để cứu chữa bệnh nhân trong thời điểm khốc liệt của chiến tranh.
Tham gia trưng bày còn có ông Nguyễn Văn Trung - người từng tham gia trực tiếp vào chiến dịch Điện Biên Phủ trên không. Ông cho rằng trưng bày mang đến hình ảnh chân thực, những câu chuyện lịch sử của chiến tranh gợi nhiều cảm xúc trong quá khứ. Với ông những hoạt động trưng bày như này góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước và trách nhiệm với Tổ quốc.
Trưng bày còn đón những vị khách quốc tế đặc biệt. Họ là người từng tham gia phong trào ủng hộ Việt Nam trong thời chiến. Ông Ad Spijkers (ảnh trái) - người Hà Lan cho biết từng xuống đường, tham gia phong trào ủng hộ, cung cấp viện trợ nhân đạo. "Sau chiến tranh, chúng tôi vẫn tiếp tục đồng hành cùng các dự án chống đói, chống rét và phát triển giáo dục cho Việt Nam. Tham dự trưng bày hôm nay khiến tôi thêm tin tưởng vào sự phát triển và vị thế quốc tế của Việt Nam”, ông Ad Spijkers chia sẻ.
Trưng bày được giới thiệu đến du khách ngày 25/11-25/12 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, số 1 phố Hỏa Lò, phường Cửa Nam, Hà Nội.
Gia Linh