Khởi đầu của hồi sinh

8 giờ trướcBài gốc

Lực lượng Cảnh sát biển Ấn Độ (ICG) đã tịch thu một lô hàng khổng lồ khoảng 6 tấn ma túy được đóng trong khoảng 3.000 gói, mỗi gói 2 kg, trên một tàu đánh cá ở vùng biển Andaman, Ấn Độ, ngày 24/11/2024. Ảnh: ANI/TTXVN

Theo báo cáo của Cơ quan Phòng chống Ma túy và Tội phạm Liên hợp quốc (UNODC), những năm gần đây, các tổ chức tội phạm ma túy đã chuyển hướng mạnh sang sản xuất và phân phối các chất gây nghiện tổng hợp mới (NPS). Với hơn 1.180 loại NPS được ghi nhận chỉ riêng trong năm 2022, tội phạm ma túy đang sử dụng nhiều mánh khóe cực kỳ tinh vi để lừa đảo và đầu độc thanh thiếu niên. Chúng thường được ngụy trang dưới dạng thuốc hợp pháp hoặc thực phẩm quen thuộc. Ma túy thế hệ mới được “hóa thân” dưới dạng viên thuốc chống lo âu, thuốc giảm đau, kẹo ngậm, nước khoái, tem giấy hay thậm chí là dung dịch thuốc lá điện tử. Chỉ cần vài cú nhấp chuột, người trẻ có thể dễ dàng mua được qua các trang web đen hoặc các kênh chợ đen trực tuyến.

Tội phạm ma túy sử dụng các nền tảng như TikTok, Instagram, Telegram… để tiếp cận, dụ dỗ và thậm chí hướng dẫn cách sử dụng ma túy cho giới trẻ thông qua các trào lưu, thử thách hoặc video hướng dẫn trá hình.

Ngoài ra, các viên nén hoặc dung dịch chứa ma túy thế hệ mới được đóng gói như dược phẩm chính hãng, có nhãn mác bắt mắt, khiến nhiều thanh thiếu niên lầm tưởng là an toàn. Để lôi kéo người dùng mới, nhiều đối tượng phân phối còn tổ chức các “sự kiện thử miễn phí” hoặc tung ra các chiến dịch khuyến mại nhắm trực tiếp vào giới trẻ. Tại nhiều quốc gia, các loại ma túy tổng hợp như ketamine, MDMA, LSD hoặc nitazene được trà trộn vào đồ uống, thực phẩm trong các lễ hội âm nhạc hoặc bữa tiệc dành cho giới trẻ.

Hậu quả là những cái chết tức tưởi như trường hợp của Will Melbourne không còn hiếm gặp tại Anh, Mỹ, Pháp, Estonia, Ireland, Latvia và nhiều quốc gia khác.

Không chỉ len lỏi vào các khu vực bất ổn ở Trung Mỹ, Đông Nam Á hay Trung Đông, những loại ma túy thế hệ mới đã xâm nhập sâu vào các nước phát triển như Anh, Mỹ, Canada, Australia, thậm chí cả các quốc gia Bắc Âu.

Tại Mỹ, số ca tử vong do fentanyl và các opioid tổng hợp đã vượt quá 77.000 người chỉ trong năm 2022 - con số cao hơn cả số người Mỹ thiệt mạng trong các cuộc chiến tranh lớn của thế kỷ XX và XXI. Tại châu Âu, Liên minh châu Âu (EU) cũng ghi nhận sự gia tăng đột biến số ca quá liều do NPS và nitazene.

Nhận diện rõ âm mưu và thủ đoạn của tội phạm ma túy, cộng đồng quốc tế đang chuyển hướng tiếp cận, bên cạnh “chống cung” thì đồng thời “giảm cầu”, "giảm tác hại" với trọng tâm là phòng ngừa và tăng cường sức đề kháng tâm lý xã hội cho giới trẻ.

Chủ đề Ngày Quốc tế phòng chống ma túy 26/6 năm nay của UNODC là “Bằng chứng rõ ràng: Đầu tư vào phòng ngừa. Phá vỡ vòng lặp. #Ngănchặntôịphạmcótổchức”, nhấn mạnh việc phải hành động từ gốc rễ. Từ mầm non đến trung học, nhiều quốc gia đã lồng ghép giáo dục phòng chống ma túy vào chương trình giảng dạy. Việt Nam với chương trình “Học đường không ma túy” là một ví dụ điển hình. Nhiều nước đã xây dựng các chiến dịch truyền thông sáng tạo, tận dụng chính mạng xã hội - nơi tội phạm từng gieo rắc cạm bẫy - để truyền đi các thông điệp mạnh mẽ, dễ hiểu, dễ lan tỏa về hiểm họa ma túy thế hệ mới. Ví dụ, chương trình “Friends in Focus” (FIF) của UNODC hay sáng kiến “Tương lai an toàn” của EU đang tạo ra hiệu ứng tích cực trong cộng đồng trẻ.

Cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ tâm lý kịp thời cũng là giải pháp được quan tâm. Canada và nhiều nước châu Âu đang triển khai các đường dây nóng, ứng dụng hỗ trợ tâm lý miễn phí cho thanh thiếu niên có nguy cơ sa vào ma túy. Nhiều trường học đang áp dụng Mô hình Phòng ngừa Iceland (IPM), giúp học sinh phát triển kỹ năng từ chối, xử lý áp lực bạn bè, tăng cường kết nối gia đình và cộng đồng. Trong khi đó, UNODC và các tổ chức quốc tế khác đang đẩy mạnh hợp tác liên ngành, tập trung vào triệt phá các đường dây sản xuất NPS, ngăn chặn tiền bẩn từ ma túy thâm nhập vào hệ thống tài chính.

Ngày 25/6/2025, tại thành phố Hạ Long (Quảng Ninh, Việt Nam), Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cùng các đại biểu ấn nút phát động lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy, Ngày quốc tế và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy năm 2025. Ảnh: Thanh Vân/TTXVN

Tại Việt Nam, Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 đặt mục tiêu tổng quát clà phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân trong phòng, chống ma túy. Ngoài các hoạt động truy quét, triệt phá, công tác truyền thông phòng ngừa, giáo dục cộng đồng, đặc biệt nhắm vào giới trẻ, đang được triển khai mạnh mẽ từ địa bàn cơ sở đến môi trường số. Trong Tháng hành động phòng, chống ma túy 2025, hàng loạt chiến dịch truyền thông tương tác, video cảnh báo, minigame giáo dục... đã được triển khai trên các nền tảng như TikTok, Facebook, YouTube nhằm tiếp cận sâu hơn tới nhóm tuổi thanh thiếu niên.

Giới chuyên gia nhất trí rằng cuộc chiến chống ma túy không thể chỉ tập trung vào triệt phá, xử lý hậu quả mà cần đi từ gốc rễ: phòng ngừa - giáo dục - giảm cầu. Tăng cường năng lực cộng đồng, đặc biệt hướng tới thanh thiếu niên, là chiến lược lâu dài và bền vững. UNODC và các quốc gia cam kết tiếp tục mở rộng hợp tác, tăng cường đầu tư vào các chương trình phòng ngừa, điều trị và hỗ trợ xã hội. Với những nỗ lực đồng bộ, thế giới kỳ vọng có thể dần phá vỡ vòng xoáy ma túy - tội phạm có tổ chức - bất ổn xã hội.

Như Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres nhấn mạnh: "Phòng ngừa là khởi đầu của hồi sinh", chỉ khi cả xã hội cùng vào cuộc, khi thế hệ trẻ được trang bị đầy đủ nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ, thế giới mới hy vọng chấm dứt vòng lặp của những bi kịch như Will Melbourne và hàng triệu thanh thiếu niên khác đang đối mặt.

Minh Tâm (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/khoi-dau-cua-hoi-sinh-20250626064208079.htm