Các đại biểu dự phiên họp. (Ảnh: BÙI GIANG)
Thí điểm thành lập Khu thương mại tự do tại Hải Phòng
Tiếp tục thực hiện chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 13/5, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.
Trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc ban hành Nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng để khơi thông các điểm “nghẽn”, tạo đột phá, có sức lan tỏa lớn trong vùng Đồng bằng sông Hồng và đóng góp lớn hơn vào mục tiêu tăng trưởng cao trong giai đoạn 2026-2030 của cả nước là cần thiết và phù hợp với mục tiêu Bộ Chính trị đã đặt ra tại Nghị quyết số 45-NQ/TW, Kết luận số 96-KL/TW.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình. (Ảnh: BÙI GIANG)
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 6 nhóm chính sách lớn với 41 chính sách cụ thể, bao gồm quản lý đầu tư (2 chính sách); quản lý tài chính, ngân sách nhà nước (4 chính sách); quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường (9 chính sách); quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo (8 chính sách); thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố Hải Phòng quản lý (1 chính sách); thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng (17 chính sách).
Về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, khoản 1, Điều 5 của dự thảo Nghị quyết quy định, thành phố được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách thành phố hàng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng Tài chính, khoản 1 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, thí điểm cho phép thành phố Hải Phòng thực hiện trình tự thủ tục rút gọn trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết. Khoản 2, Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, UBND thành phố được bán nhà ở chung cư thuộc tài sản công do thành phố xây dựng từ ngân sách nhà nước hoặc theo hình thức hợp đồng BT hình thành từ sau năm 1994 đến trước ngày 1/1/2025.
Đặc biệt, khoản 5 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, thành phố được cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án trung tâm logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa với quy mô trên 50ha; dịch vụ logistics phục vụ cho cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa trên địa bàn thành phố với quy mô đến 50ha.
Khoản 9 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, UBND Thành phố được chuyển mục đích đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở xuống dưới 500ha, đất rừng sản xuất dưới 1.000ha phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định.
Dự thảo Nghị quyết cũng quy định tại thành phố Hải Phòng một số hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được áp dụng các ưu đãi về thuế như: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 5 năm; miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp của các cá nhân, tổ chức có khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố; thời hạn miễn thuế là 5 năm; miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 5 năm đối với thu nhập từ lương, tiền công đối với chuyên gia, nhà khoa học, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo.
Đồng thời, bảo đảm có cơ sở thực hiện chính sách, dự thảo Nghị quyết giao HĐND thành phố quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục áp dụng các chính sách ưu đãi trên.
Dự thảo Nghị quyết cũng quy định thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng, một số chính sách đặc thù ưu đãi như đơn giản hóa thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, kinh doanh; thủ tục xuất nhập khẩu; thủ tục xuất nhập cảnh, tạm trú và giấy phép lao động (khoản 1); thủ tục đất đai, đầu tư xây dựng (khoản 2, khoản 3); tối ưu hóa ưu đãi đầu tư về tiền thuê đất, thuê mặt nước, thuế (khoản 5)…
Bên cạnh đó, để thực hiện thí điểm cơ chế “một cửa, tại chỗ” đối với Khu thương mại tự do Hải Phòng, dự thảo Nghị quyết quy định Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng được thực hiện chức năng quản lý nhà nước trực tiếp đối với các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Hải Phòng và giao thẩm quyền cho Ban quản lý giải quyết trực tiếp các thủ tục về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa; cấp, cấp đổi, cấp lại, điều chỉnh, thu hồi Giấy phép kinh doanh, Giấy phép lập cơ sở bán lẻ cho nhà đầu tư và cấp, cấp lại, gia hạn, thu hồi Giấy phép lao động và xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động vào Khu thương mại tự do Hải Phòng (khoản 4)…
Cân nhắc miễn trừ trách nhiệm khi dùng vốn Quỹ đầu tư mạo hiểm
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi. (Ảnh: BÙI GIANG)
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, dự thảo quy định: UBND thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng bến cảng, khu bến cảng mới có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên. Hiện thẩm quyền này của Thủ tướng Chính phủ.
Theo ông Mãi, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành phân cấp cho thành phố theo đúng tinh thần Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị. Tuy nhiên, đề nghị bổ sung quy định về chế độ trách nhiệm, bảo đảm quyền hạn đi đôi với trách nhiệm.
Dự thảo nghị quyết quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân đối với hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Ủy ban tán thành về chủ trương vì tương tự như Đà Nẵng, song đối với miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, đề nghị bổ sung quy định: Trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu thì thực hiện nộp thuế theo quy định tương ứng để bảo đảm thống nhất với chính sách về thuế tối thiểu toàn cầu.
Về quỹ đầu tư mạo hiểm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc việc miễn trừ trách nhiệm đối với cán bộ, công chức, người lao động sử dụng vốn từ Quỹ đầu tư mạo hiểm tại Hải Phòng.
Về việc thu hồi diện tích đất xen kẹt trong khu dân cư, ông Mãi cho biết, để góp phần khắc phục những vướng mắc đang xảy ra trên thực tế, đẩy nhanh tiến độ thu hồi đất cho các dự án vì lợi ích cộng đồng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản tán thành với chủ trương này.
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: BÙI GIANG)
Tuy nhiên, do đây là chính sách có liên quan trực tiếp đến người dân, vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung các quy định về tiêu chí, điều kiện áp dụng quy định này, đồng thời quy định rõ trách nhiệm trong triển khai thực hiện, bảo đảm không lợi dụng chính sách, tránh khiếu kiện, tạo đồng thuận trong nhân dân.
Về chính sách giao dịch, định giá, thanh toán bằng ngoại tệ trong Khu thương mại tự do, đây là chính sách mới, có tác động đến quản lý ngoại hối, an ninh tiền tệ nhưng chưa có quy định cụ thể về cơ chế quản lý, kiểm soát, quản trị rủi ro ngoại hối bảo đảm phòng, chống rửa tiền. Do đó, Ủy ban đề nghị cần làm rõ vấn đề này.
Với chính sách về chuyển khẩu hàng hóa, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cần làm rõ về quy trình, cơ chế quản lý, kiểm soát đối với hoạt động của chuyển khẩu hàng hóa để kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn các hành vi đầu tư “núp bóng”, lợi dụng quy định mới của Khu thương mại tự do để chuyển tải bất hợp pháp sang nước thứ 3.
Về chính sách ưu đãi thuế trong Khu thương mại tự do, Ủy ban tán thành việc áp dụng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp do chỉ tương tự như mức áp dụng với khu kinh tế; song thời gian áp dụng dài hơn. Vì vậy, đề nghị cân nhắc thời hạn ưu đãi; trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu thì thực hiện nộp thuế theo quy định tương ứng.
TRUNG HƯNG