KHƠI THÔNG 'ĐIỂM NGHẼN', BỨT PHÁ KINH TẾ BIÊN MẬU AN GIANG - Bài 1: Cửa khẩu mở lối, đánh thức 'mạch vàng' thương mại

7 giờ trướcBài gốc

Sáng sớm, các cửa khẩu Hà Tiên, Tịnh Biên, Vĩnh Xương đã “thức giấc”. Dòng xe hàng nối đuôi qua chốt thông quan, người dân hai bên qua lại trao đổi hàng hóa tấp nập, mở màn cho một ngày giao thương nhộn nhịp. Các cửa khẩu này đang được An Giang từng bước khai thác thành “mạch vàng” thương mại để tạo động lực phát triển mới, kết nối liên vùng và vươn ra quốc tế.

Khai thác vị thế cửa ngõ

An Giang có hơn 148km đường biên giới tiếp giáp Campuchia. Dọc biên giới, hệ thống các cửa khẩu quốc tế, quốc gia và nhiều đường tiểu ngạch cùng các chợ biên giới đã hình thành một mạng lưới giao thương sầm uất. Ngoài đường bộ, tỉnh còn giao thương qua đường thủy, nhất là qua tuyến sông Tiền tại Vĩnh Xương, mở ra hướng vận chuyển linh hoạt và giảm áp lực lên đường bộ - một lợi thế mà không phải tỉnh biên giới nào cũng có được. Mặt khác, An Giang có vị trí chiến lược quan trọng, nằm trong vùng vịnh Thái Lan, đóng vai trò cầu nối giữa các tỉnh miền Tây Nam bộ với các nước trong khu vực Đông Nam Á, mở rộng giao lưu kinh tế quốc tế.

Lực lượng chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Long Bình và hải quan kiểm tra các phương tiện chở hàng hóa qua cửa khẩu. Ảnh: DANH THÀNH

Trong thời kỳ hội nhập sâu rộng, khi Việt Nam tham gia các hiệp định như EVFTA, CPTPP, RCEP, các chuyên gia kinh tế cho rằng An Giang sở hữu cơ hội lớn để chuyển hóa lợi thế và tiềm năng trên thành giá trị kinh tế thực tế. Nếu chủ động liên kết chuỗi giá trị qua cửa khẩu và cảng biển, từ sản xuất nông, thủy sản, chế biến đến dịch vụ logistics, An Giang hoàn toàn có thể trở thành “nút trung chuyển” quan trọng trong vùng đồng bằng sông Cửu Long, đồng thời là mắt xích không thể thiếu để mở rộng dòng chảy thương mại ASEAN.

Theo Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Trần Minh Nhựt, để phát huy hiệu quả các cửa khẩu, thúc đẩy kinh tế biên mậu phát triển, thời gian qua, An Giang tập trung đầu tư hạ tầng kỹ thuật các cửa khẩu, thu hút dự án ngoài ngân sách, phát triển dịch vụ logistics, thương mại xuyên biên giới và kinh tế cư dân. Khu kinh tế cửa khẩu An Giang được định hướng phát triển đa ngành: Công nghiệp, thương mại, dịch vụ, logistics, đô thị và nông, lâm, ngư nghiệp. Đến nay, tỉnh đã đầu tư 7 dự án vốn ngân sách (hơn 347.630 triệu đồng) và thu hút 21 dự án ngoài ngân sách (vốn đăng ký 1.224 tỷ đồng), trong đó 18 dự án đã hoạt động, đóng góp hơn 2.642 tỷ đồng ngân sách. Khu kinh tế cửa khẩu An Giang được xác định là 1 trong 4 hành lang kinh tế quan trọng vùng đồng bằng sông Cửu Long, góp phần mở rộng giao thương liên kết vùng và giữ vị thế chiến lược.

Để kết nối hiệu quả, An Giang đang đẩy mạnh tiến độ xây dựng tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng. Đồng thời, quốc lộ N1, cầu Châu Đốc cũng được đầu tư kết nối trực tiếp với các cửa khẩu. Trung tâm logistics tại Tịnh Biên đang được quy hoạch đón làn sóng đầu tư trong tương lai.

Trụ cột phát triển quan trọng

Sáng đầu tháng 9, trời biên giới còn lấp lánh sương, không khí tại Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên đã rộn rã. Nhiều xe tải chở nông sản, thủy sản nối đuôi nhau qua trạm kiểm soát. Thượng tá Nguyễn Tấn Dương - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên cho biết: “Chúng tôi tăng cường lực lượng trực 24/24 giờ để hướng dẫn, hỗ trợ người dân hoàn thiện hồ sơ. Trong giờ cao điểm, chúng tôi bố trí thêm làn kiểm soát nhằm giảm tình trạng người dân phải chờ đợi lâu. Đồng thời, thường xuyên phối hợp với hải quan, kiểm dịch để xử lý nhanh chóng các tình huống phát sinh”. Mỗi ngày, có từ 300 - 500 lượt người qua trạm làm thủ tục xuất, nhập cảnh. Giá trị hàng hóa xuất, nhập khẩu tại cửa khẩu đạt 200 triệu USD/năm, chủ yếu các mặt hàng trái cây, thủy, hải sản.

Không khí tại Cửa khẩu quốc gia Khánh Bình cũng khá nhộn nhịp. Tôi hỏi một tài xế chở hàng nông sản: “Nhiều lượt xe quá, có đợi lâu không anh?”. Anh tài xế mỉm cười: “Có lúc đợi, nhưng giờ đỡ hơn trước. Lực lượng chức năng giải quyết thủ tục nhanh hơn nhiều”.

Theo Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Khánh Bình Tạ Văn Khương, Cửa khẩu chính quốc gia Khánh Bình dự kiến nâng cấp thành cửa khẩu quốc tế vào cuối năm 2025. Trên địa bàn xã còn có khu kinh tế cửa khẩu 18,13ha với nhiều doanh nghiệp logistics, kho bãi, trung chuyển hàng hóa. Đây là những điều kiện thuận lợi để Khánh Bình kinh tế biên mậu.

Năm 2024, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu qua các cửa khẩu ở An Giang đạt 1,22 tỷ USD - một con số không nhỏ với một tỉnh biên giới. Các mặt hàng chủ lực gồm: Gạo thơm, gạo chế biến; cá tra phi lê, sản phẩm thủy sản đông lạnh; xoài cát, chuối già Nam Mỹ; hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng. Ủy ban nhân dân tỉnh đánh giá, giai đoạn 2021 - 2025, kim ngạch xuất, nhập khẩu biên giới của tỉnh đều tăng, góp phần quan trọng vào tăng trưởng xuất khẩu chung của tỉnh. Tính riêng tháng 8/2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tại các cửa khẩu ước đạt 90,45 triệu USD, tăng 6,54% so với tháng 7/2025; trong đó, xuất khẩu ước đạt 65,85 triệu USD, tăng 5,56%, nhập khẩu ước 24,60 triệu USD, tăng 11,26%.

“Kinh tế cửa khẩu đang trở thành một trụ cột phát triển quan trọng của tỉnh An Giang. Tỉnh đã và đang khai thác hiệu quả các cửa khẩu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư, tạo việc làm và nâng cao đời sống Nhân dân vùng biên giới”, ông Trần Minh Nhựt nhấn mạnh.

Hơn 40.000 người lao động được tạo việc làm

Theo Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh, hiện có hơn 40.000 người lao động được tạo việc làm trực tiếp và gián tiếp từ các dự án, hoạt động tại cửa khẩu trong tỉnh. Ghi nhận của chúng tôi, nhiều hộ gia đình sống gần khu vực các cửa khẩu từng sống dựa vào sản xuất nông nghiệp đơn thuần nay mở cửa hàng, buôn bán hàng hóa qua biên giới, cải thiện thu nhập rõ rệt. Chị Thị Sô Phi - chủ tiệm thuốc và thức ăn thú y ở khu phố Xà Xía, phường Hà Tiên kể: “Những năm qua, việc buôn bán qua biên giới của gia đình tôi thuận lợi hơn. Mỗi chuyến hàng qua cửa khẩu giờ không còn rườm rà, thủ tục nhanh gọn, tôi yên tâm kinh doanh”.

Homestay An Nhiên tọa lạc tại phường Hà Tiên là ví dụ điển hình cho dòng chảy thương mại kết hợp du lịch. Chị Cao Mỹ An - chủ Homestay An Nhiên cho biết: “Cơ sở hạ tầng Hà Tiên ngày càng hoàn thiện, du khách đến nhiều. Nhận thấy lợi thế đó, gia đình tôi xây dựng homestay đầu năm 2025, có 7 phòng, sức chứa gần 30 khách. Từ khi đưa vào hoạt động đến nay, homestay được nhiều khách chọn đến nghỉ dưỡng”.

Sống gần Cửa khẩu quốc tế Vĩnh Xương gần 60 năm qua, ông Trần Văn Sang, ngụ xã Vĩnh Xương kể: “Trước đây, người dân chịu lũ, sạt lở. Nay có đê bao vững chắc nên trồng lúa, cây ăn trái thuận lợi hơn. Đường nông thôn bê tông hóa, việc giao thương qua biên giới thuận lợi, nên thu nhập tăng, đời sống cải thiện rõ rệt”.

Dừng chân tại khu vực Cửa khẩu quốc tế Vĩnh Xương khi ánh nắng chiều sắp tắt, chúng tôi còn nghe vọng tiếng xe máy chở nông sản, xe tải rồ động cơ… Dường như biên giới vẫn chưa ngủ. Với nhiều lợi thế, khi hạ tầng đủ mạnh, chính sách rõ ràng và doanh nghiệp tham gia sôi nổi, trong 5 - 10 năm tới, An Giang kỳ vọng các cửa khẩu sẽ trở thành nút giao thương quốc tế, kéo dòng vốn đầu tư vào logistics, chế biến xuất khẩu và kết nối ASEAN sâu rộng.

(Còn tiếp)

TÚ LY - DANH THÀNH

Nguồn An Giang : https://baoangiang.com.vn/khoi-thong-diem-nghen-but-pha-kinh-te-bien-mau-an-giang-bai-1-cua-khau-mo-loi-danh-thuc-mach-a462754.html