Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương - Ảnh: VGP
Gần đây, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương có tiếp nhận một bệnh nhân nữ, 35 tuổi, ở Phú Thọ, mắc cúm mùa, diễn biến đặc biệt nhanh và nặng trên bệnh nền phức tạp. Người bệnh bị suy thận mạn do lupus, đã ghép thận 13 tháng và phải dùng thuốc chống thải ghép cùng thuốc điều trị lupus suốt hơn 15 năm.
Đây là nhóm bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm sâu, rất dễ bị tấn công bởi các bệnh đường hô hấp, trong đó cúm mùa là một trong những nguy cơ lớn nhất.
Theo BS Trương Tư Thế Bảo, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, với những bệnh nhân phải dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như trường hợp này, cơ thể gần như không còn khả năng tự chống đỡ. Bất kỳ nhiễm trùng hô hấp nào cũng có thể diễn tiến nặng trong thời gian rất ngắn, gây suy hô hấp và ảnh hưởng đa cơ quan.
Trước mức độ tổn thương phổi lan tỏa và suy hô hấp tiến triển nhanh, các bác sĩ nhận định bệnh nhân có tiên lượng rất xấu, nguy cơ khó qua khỏi dù đã được điều trị tích cực.
Từ trường hợp này, BS Trương Tư Thế Bảo khuyến cáo, cúm mùa hoàn toàn có thể trở thành bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt ở những người có bệnh nền như lupus, người ghép tạng, bệnh phổi mạn, tim mạch, đái tháo đường hoặc bất kỳ tình trạng nào khiến miễn dịch suy giảm. Diễn tiến nặng có thể xảy ra trong 24–72 giờ, việc tự điều trị tại nhà hoặc chậm trễ đi khám có thể khiến người bệnh rơi vào nguy kịch rất nhanh.
Khi xuất hiện sốt cao, ho nhiều, mệt tăng, thở nhanh hoặc khó thở, người bệnh cần được thăm khám ngay tại những cơ sở có chuyên khoa hô hấp và bệnh truyền nhiễm để can thiệp kịp thời. Đặc biệt với những người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch, cúm mùa không phải là bệnh lý nhẹ.
BSNT Nguyễn Sỹ Đức, Bệnh viện Nhi Hà Nội cho biết, các chủng cúm hiện nay vẫn là những chủng quen thuộc như cúm A(H1N1), A/H3N2, cúm B - Ảnh: VGP
Tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, tính từ đầu tháng 12 đến nay, Bệnh viện cũng đã tiếp nhận khoảng 407 lượt bệnh nhân khám do cúm, trong đó có 128 phải điều trị nội trú.
BSNT Nguyễn Sỹ Đức, Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Hà Nội cho biết, các chủng cúm hiện nay vẫn là những chủng quen thuộc như cúm A(H1N1), A/H3N2 và cúm B, chưa có sự thay đổi về độc lực. Tuy nhiên, đối với nhóm trẻ có nguy cơ cao như nhỏ tuổi, có bệnh nền… nên tiêm vaccine cúm hàng năm, để phòng bệnh diễn tiến nặng.
Vaccine vẫn rất cần thiết
Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, tích lũy từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 11/2025, cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 3 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2024 (267.401 ca mắc, 6 tử vong), số mắc giảm 54,8%, số tử vong giảm 3 trường hợp.
Đặc biệt, trong những năm gần đây luôn ghi nhận khoảng 300.000 đến 500.000 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp mỗi năm.
Vaccine vẫn rất cần thiết trong phòng chống bệnh cúm - Ảnh: VGP
Trên thế giới, trong báo cáo mới nhất mang tên "Cúm mùa - Tình hình toàn cầu", công bố ngày 10/12, tổ chức WHO lưu ý rằng, sự gia tăng tình trạng nhiễm cúm trên toàn cầu đúng vào thời điểm bắt đầu mùa Đông ở Bắc bán cầu và sự gia tăng theo mùa của các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm và các virus gây bệnh đường hô hấp khác.
Dù mức độ cúm toàn cầu vẫn nằm trong phạm vi theo mùa dự kiến, nhưng một số khu vực ghi nhận số ca mắc gia tăng sớm và hoạt động mạnh hơn bình thường, đặc biệt liên quan đến virus cúm A (H3N2).
Tổ chức WHO khuyến cáo, vaccine vẫn rất cần thiết, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao bị biến chứng cúm và người chăm sóc họ. Ngay khi các chủng đang lưu hành khác với các chủng có trong vaccine, thì vaccine cúm mùa vẫn có thể bảo vệ được bệnh.
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cũng khuyến cáo, với các bệnh lý hô hấp dễ gây biến chứng như cúm mùa hoặc viêm phổi do phế cầu, tiêm phòng có thể giảm rõ rệt nguy cơ nhập viện, giảm mức độ tổn thương phổi và hạn chế tối đa khả năng diễn tiến sang hội chứng suy hô hấp cấp tính.
Đặc biệt ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch, người mắc bệnh tự miễn hoặc người ghép thận đang dùng thuốc chống thải ghép, tiêm phòng vaccine cúm hằng năm là biện pháp bảo vệ gần như bắt buộc, an toàn và không ảnh hưởng đến chức năng thận ghép.
Để chủ động phòng bệnh cúm mùa, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cũng khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp đơn giản hàng ngày như vệ sinh cá nhân (rửa tay, che miệng khi ho/hắt hơi), đeo khẩu trang nơi đông người, giữ ấm, ăn uống đủ chất, tăng cường vận động, đặc biệt nhấn mạnh không tự ý dùng thuốc kháng virus (như Tamiflu) khi chưa có chỉ định bác sĩ để tránh kháng thuốc…
Khi có triệu chứng sốt, ho, mệt mỏi, người dân cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Mới đây, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cũng đã triển khai chương trình truyền thông giáo dục sức khỏe với chủ đề "Tiêm chủng cho mọi người", với mục tiêu tiếp tục củng cố các thành quả tiêm chủng đã đạt được trong nhiều năm qua, hướng tới giúp người dân Việt Nam tăng tiếp cận với vaccine phòng bệnh chủ động, đồng thời mở rộng danh mục đối tượng, lứa tuổi được sử dụng vaccine, sinh phẩm, xây dựng văn hóa phòng bệnh trong cộng đồng và lan tỏa tư duy phòng bệnh từ sớm, bảo vệ cả cuộc đời.
Hiền Minh