Không còn viện trợ từ Mỹ, Ukraine đối mặt thử thách sinh tồn

9 giờ trướcBài gốc

Người lính Ukraine điều khiển FPV ở tỉnh Kharkiv, ngày 19/3/2025. Ảnh: NurPhoto/Getty Images

"Mặc dù sự phụ thuộc của Ukraine vào Mỹ đã giảm bớt, nhưng viện trợ của Washington vẫn đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hiệu quả trên chiến trường", Emil Kastehelmi, một nhà phân tích quân sự người Phần Lan và là thành viên của nhóm tình báo nguồn mở Black Bird Group, nói với tờ Kyiv Independent.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã chọn một chiến lược kỳ lạ để chấm dứt cuộc chiến của Nga với Ukraine, chủ yếu là kỳ vọng rằng Moskva sẽ dừng lại.

Trong khi đó, kho vũ khí của Mỹ, chiếm gần 30% tổng lượng cung cấp của phương Tây, đang cạn kiệt trong các kho của Ukraine, và tuyên bố gần đây của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, người tuyên bố rằng viện trợ quân sự cho Ukraine sẽ bị cắt giảm vào năm 2026, đã khiến Ukraine rơi vào tình trạng hỗn loạn hơn nữa.

"Tổng thống và chính quyền quan tâm đến 'hòa bình', nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là công bằng. Rõ ràng là lập trường này làm suy yếu vốn đàm phán của Ukraine trong khi khuyến khích Nga tiếp tục hành động quân sự mà không có hậu quả thực sự nào, hiện tại”, ông Federico Borsari, một thành viên của Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), nói với tờ Kyiv Independent.

Sự hỗ trợ của Mỹ đối với Ukraine quan trọng như thế nào?

Theo Tổng thống Volodymyr Zelensky, kể từ đầu cuộc xung đột, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí và thiết bị quan trọng, chiếm 30% tổng số vũ khí mà lực lượng Ukraine sử dụng ở tiền tuyến, theo

Những vũ khí này bao gồm các hệ thống tên lửa phóng loạt, chẳng hạn như tên lửa dẫn đường HIMARS và GMLRS, giúp Ukraine có lợi thế ở tiền tuyến vào mùa hè năm 2022. Washington cũng cung cấp cho Kiev hệ thống phòng không tiên tiến nhất hiện có, Patriot, cũng như tên lửa ATACMS tầm xa mà lực lượng Ukraine đã sử dụng để tấn công sâu vào Nga.

Trong hơn 3 năm qua, Washington đã cung cấp cho Ukraine gần 74 tỷ USD viện trợ quân sự - theo dự án Ukraine Support Tracker do Viện Kiel về Kinh tế Thế giới (IfW Kiel) thực hiện.

Ngoài ra còn có 3,8 tỷ từ chương trình Quyền rút kho vũ khí của Tổng thống (Presidential Drawdown Authority - PDA) vẫn chưa được sử dụng.

Tuy nhiên, xét đến những động thái trước đây của ông Trump, vẫn còn nghi ngờ liệu Ukraine có nhận được khoản viện trợ còn lại, được hứa hẹn từ thời chính quyền Joe Biden, một cách đầy đủ và đúng hạn hay không.

Vào đầu tháng 6, Washington đã chuyển hướng 20.000 tên lửa chống thiết bị bay không người lái dành cho Ukraine sang Trung Đông và vào tháng 3, họ đã tạm thời đình chỉ mọi chuyến hàng quân sự tới Ukraine cũng như ngừng chia sẻ thông tin tình báo sau cuộc khẩu chiến tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Zelensky.

Ukraine không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chuẩn bị cho tình huống xấu nhất nếu Mỹ từ chối cung cấp thêm viện trợ.

"Nếu viện trợ quân sự của Mỹ dừng lại, điều đó sẽ ảnh hưởng đáng kể đến năng lực của Ukraine, nhưng tác động sẽ diễn ra dần dần chứ không phải ngay lập tức, vì có kho dự trữ và sẽ có những nỗ lực giải quyết vấn đề bằng các cách thay thế", nhà phân tích quân sự Kastehelmi cho biết.

"Hậu quả sẽ là một loạt các năng lực liên tục suy giảm, nhưng kết quả sẽ phụ thuộc vào phản ứng và nỗ lực của châu Âu nhằm khắc phục các vấn đề quan trọng nhất", ông nói thêm.

Lực lượng Ukraine khai hỏa ở mặt trận Donetsk. Ảnh: Getty Images

Tìm kiếm các giải pháp thay thế

Sau khi Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, các đối tác châu Âu cho biết họ sẵn sàng làm nhiều hơn nữa để hỗ trợ Ukraine.

Ủy ban châu Âu cũng đã trình bày kế hoạch ReArm Europe, nhằm mục đích tăng cường năng lực phòng thủ của châu lục này. Kế hoạch được thiết kế trong 10 năm và trị giá 800 tỷ euro (842 tỷ USD) cho chi tiêu quốc phòng, bao gồm 150 tỷ euro (158 tỷ USD) cho các khoản vay dành cho các quốc gia thành viên EU để đầu tư vào các lĩnh vực quốc phòng của họ.

Theo Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, sáng kiến này cũng sẽ cho phép các nước EU tăng cường hỗ trợ cho Ukraine "một cách đáng kể".

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu của Viện Kiel, vào mùa xuân năm nay, châu Âu vẫn chưa sẵn sàng thay thế hoàn toàn viện trợ của Mỹ. Viện Kiel ước tính rằng để đạt được mục tiêu hỗ trợ cho Ukraine, Đức cần tăng chi tiêu hàng năm từ 6,7 tỷ USD lên 10,2 tỷ USD, Pháp từ 1,7 tỷ lên 6,7 tỷ , Italy từ 905 triệu USD lên 5,1 tỷ USD, Tây Ban Nha từ 565 triệu lên 3,4 tỷ mỗi năm và Anh từ 5,6 tỷ USD lên 7,3 tỷ USD.

Ukraine cũng đang cố gắng tổ chức mua trực tiếp vũ khí của Mỹ. Vào tháng 4, Tổng thống Zelensky cho biết Kiev đã sẵn sàng chi 50 tỷ USD để mua vũ khí, nhưng tính đến đầu tháng 6, vẫn chưa có hợp đồng nào được công bố công khai.

Sự phụ thuộc vào các đối tác Mỹ và châu Âu cũng đang dần được khắc phục bằng cách tăng sản lượng quân sự trong nước và đầu tư của các đối tác nước ngoài vào ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine.

Vào tháng 2 năm nay, ông Zelensky cho biết, Ukraine có kế hoạch tăng lượng vũ khí tự cung cấp cho quân đội từ 40% lên 50%. Vào tháng 3, Thủ tướng Denys Shmyhal cũng tuyên bố rằng Ukraine sẽ có thể tự cung cấp đạn cho 100% pháo binh của mình trong năm nay.

Ukraine cũng đã cải thiện đáng kể sản lượng UAV của mình, như được chứng minh qua chiến dịch “Mạng nhện”, sử dụng thiết bị bay không người lái FPV (góc nhìn thứ nhất) để tấn công các căn cứ không quân Nga.

Mykhailo Samus, chuyên gia quân sự và giám đốc Mạng lưới Nghiên cứu địa chính trị Mới, nói với tờ Kyiv Independent rằng các chuyên gia Ukraine cũng đã học được cách sửa chữa vũ khí của Mỹ mà không cần sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài, điều này cho phép họ đưa vũ khí trở lại hoạt động nhanh hơn mà không cần sự hỗ trợ của bên thứ ba.

Theo chuyên gia, việc chấm dứt viện trợ quân sự của Mỹ sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến các sự kiện ở tiền tuyến. Tuy nhiên, vẫn còn một loại vũ khí mà Ukraine không thể tự thay thế hoặc nhờ sự giúp đỡ của các đồng minh châu Âu.

"Điều duy nhất khiến chúng ta phụ thuộc nghiêm trọng vào Mỹ là hệ thống phòng không Patriot", ông Samus nói.

Các bên phóng di động đặt hệ thống phòng không Patriot trên một cánh đồng ở đông nam Ba Lan. Ảnh: DPA

"Lực lượng vũ trang Ukraine có thể chịu đựng được sự vắng mặt của vũ khí Mỹ. Nhưng các thành phố của Ukraine thì không, vì châu Âu chỉ mới bắt đầu sản xuất hàng loạt các hệ thống SAMP/T có đặc điểm tương tự như Patriot".

Bộ trưởng Ủy ban Quốc phòng quốc hội Ukraine Roman Kostenko cũng cho biết, nếu không có sự giúp đỡ từ các đồng minh, quân đội Ukraine sẽ không thể giám sát việc triển khai và phóng tên lửa đạn đạo, điều này sẽ làm giảm đáng kể thời gian mà Kiev có để ứng phó với các cuộc tấn công tiềm tàng.

Việc chấm dứt thông tin tình báo từ Mỹ cũng có thể ảnh hưởng đến các cuộc tấn công tầm xa vào sâu trong nước Nga, vì lực lượng Ukraine sử dụng dữ liệu vệ tinh của Mỹ để xác định vị trí của thiết bị quân sự và quân đội Nga. Tuy nhiên, các đối tác châu Âu vẫn có thể hỗ trợ.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/khong-con-vien-tro-tu-my-ukraine-doi-mat-thu-thach-sinh-ton-20250616171819247.htm