Học sinh, sinh viên tuyên truyền tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe.
Kết quả điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá tại Việt Nam cho thấy: Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới giảm từ 47,4% (năm 2010) xuống 38,9% (năm 2023); tuy nhiên Việt Nam vẫn nằm trong 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Đáng chú ý, những năm gần đây, việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới nổi đang trở nên phổ biến và tăng rất nhanh, đặc biệt là ở thanh, thiếu niên.
Trong khi đó, tình trạng tiếp xúc thụ động với khói thuốc tại một số điểm công cộng năm 2023 đang có xu hướng giảm so với năm 2010. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người không hút còn phơi nhiễm với thuốc lá thụ động, trong đó tại nơi làm việc là 23%; tại trường trung cấp, cao đẳng, đại học là 30,7%. Riêng đối với ngành giáo dục thì ngoài những tác hại chung, sử dụng thuốc lá còn ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục và sức khỏe các thế hệ tương lai.
Phân tích tác hại của hút thuốc và hút thuốc lá thụ động, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: Về thành phần độc tính trong khói thuốc, Tổng hội Y khoa Hoa Kỳ cho biết, trong khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có khoảng 69 chất gây ung thư. Các hóa chất này khi vào cơ thể, tác động lên tế bào, gây viêm mạn tính, biến đổi tế bào dẫn đến loạn sản rồi ác tính hóa. Nicotine trong khói thuốc lá là chất được Cơ quan Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp vào nhóm các chất có tính dược lý gây nghiện tương tự như heroin và cocain.
Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của 25 căn bệnh và gây ra 90% các trường hợp ung thư phổi; 75% các trường hợp bệnh tắc nghẽn mạn tính; 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) dự báo, nếu không có các biện pháp ngăn chặn kịp thời thì trong thế kỷ 21, tổng số người bị tử vong do những căn bệnh do thuốc lá gây ra sẽ lên tới một tỷ người.
Tại Việt Nam, trong khi xu hướng mắc các bệnh lây nhiễm giảm thì các bệnh không lây nhiễm gia tăng nhanh chóng. Các bệnh bệnh có nguyên nhân chính từ sử dụng thuốc lá như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), ung thư phổi… là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở nam giới.
Đáng chú ý, hút thuốc thụ động cũng được xác định là nguyên nhân gây bệnh ở những người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc. Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh hiểm nghèo như ung thư phổi, nhiễm trùng đường hô hấp, các bệnh về tim mạch…
Nguy cơ mắc bệnh động mạch vành ở những người hút thuốc thụ động cao hơn từ 25% đến 30% so với những người không hút phải khói thuốc. Đặc biệt, trẻ em và phụ nữ mang thai thường hút phải khói thuốc thụ động có thể mắc các bệnh viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, nhất là đối với phụ nữ có thể bị sảy thai, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non.
Vì vậy, để bảo đảm quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí trong lành không khói thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe của cán bộ, giáo viên, học sinh, giúp nâng cao chất lượng dạy và học, các đơn vị cần thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó có quy định cấm hút thuốc hoàn toàn tại các khu vực trong nhà của các trường cao đẳng, đại học, học viện.
Tài liệu tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học.
Thực hiện niêm yết quy định cấm hút thuốc tại nơi có nhiều người qua lại; treo biển báo cấm hút thuốc trong phòng học, phòng làm việc, phòng ăn, hành lang, cầu thang, các khu vực công cộng...; không mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong khuôn viên nhà trường…
Các chuyên gia lĩnh vực y tế, giáo dục cũng khuyến nghị các nhà trường, học viện cần đưa việc thực hiện quy định cấm hút thuốc vào tiêu chí thi đua của cán bộ, giáo viên, sinh viên, học viên; không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như gạt tàn, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc; không nhận hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào.
Mặt khác, cần thường xuyên phổ biến Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, nhấn mạnh các quy định về thực hiện môi trường không khói thuốc lá trong trường học; các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, quyền, trách nhiệm của lãnh đạo nhà trường trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại đơn vị mình phụ trách.
HỒNG VÂN