Không để lợi dụng chính sách xóa nợ thuế

6 giờ trướcBài gốc

“Tránh vừa đá bóng vừa thổi còi”

Tại dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh đối tượng được xóa nợ thuế để khắc phục những bất cập hiện nay. Việc xóa nợ chỉ áp dụng trong những trường hợp thật sự bất khả kháng như: Doanh nghiệp hoặc hợp tác xã đã phá sản theo Luật Phá sản và không còn tài sản để thanh toán; cá nhân đã chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự, không có tài sản để thực hiện nghĩa vụ, kể cả tài sản thừa kế. Các khoản nợ thuế tồn tại trên 10 năm, dù đã áp dụng biện pháp cưỡng chế nhưng vẫn không thể thu hồi, cũng sẽ được xem xét xóa.

Trường hợp nợ phát sinh từ thiên tai, thảm họa hay dịch bệnh diện rộng gây thiệt hại nghiêm trọng và làm mất khả năng phục hồi sản xuất, kinh doanh, người nộp thuế cũng được miễn nghĩa vụ. Đáng lưu ý, nếu sau khi được xóa nợ theo diện nợ trên 10 năm mà người nộp thuế quay lại hoạt động kinh doanh, họ sẽ phải hoàn trả phần nợ đã được xóa trước đó.

Người dân làm thủ tục tại cơ quan thuế (Ảnh minh họa)

Bộ Tài chính bổ sung quy định không xóa nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chậm nộp và tiền phạt của tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để phù hợp với Luật Đất đai.

“Việc quy định rõ xóa nợ các khoản nợ không còn khả năng thu nhằm đảm bảo công bằng giữa các người nộp thuế, không để lợi dụng chính sách xóa nợ. Quy định này cũng nhằm tăng trách nhiệm của các cấp chính quyền và cơ quan thuế”, Bộ Tài chính cho biết.

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, chuyên gia thuế Nguyễn Văn Được (Hội Tư vấn thuế) cho biết, trước đây đã có nghị quyết riêng của Quốc hội về khoanh, xóa nợ thuế và đưa vào Luật Quản lý thuế với trình chặt chẽ.

Quy định trước đây chặt chẽ, khoa học để tránh lạm dụng, trục lợi. Tuy nhiên, khi thực hiện, cán bộ thuế phản ánh gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, dự thảo Luật Quản lý thuế, quy trình xóa nợ thuế được rút gọn, dễ thực hiện.

“Cơ quan thuế là đơn vị quản lý trực tiếp. Việc xóa nợ thuế cần đơn vị kiểm soát để tránh tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Quy trình xóa nợ thuế cần có bước giám sát, nâng cao trách nhiệm giải trình. Đơn vị chấp thuận xóa nợ thuế phải là cấp lãnh đạo cao hơn 1 cấp và do HĐND địa phương quyết định. Hội đồng nhân dân giám sát thu chi quản lý ngân sách địa phương”, ông Được đề xuất.

Chuyên gia Nguyễn Ngọc Tú (Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội) cho rằng, xóa nợ thuế áp dụng với doanh nghiệp giải thể, phá sản mất khả năng thanh toán, cá nhân bỏ địa chỉ kinh doanh, không tìm thấy chủ. Nếu cứ treo số nợ sẽ tăng mãi và thành số nợ ảo do không tìm thấy chủ khoản nợ. Trong khi cơ quan thuế vẫn phải theo dõi, báo cáo trong sổ sách kế toán. Các trường hợp này theo quy định được xóa nợ.

“Biện pháp xóa nợ cần thiết khi kinh tế gặp nhiều khó khăn, doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh gặp phải rủi ro, điều kiện bất khả kháng. Ví dụ, người nuôi trồng thủy sản, lồng cá trên biển mất khả năng thanh toán, dẫn đến nợ thuế kéo dài. Nhà nước nên chia sẻ với người dân. Xóa nợ thuế cũng phải tránh trường hợp trục lợi.

Đặc biệt, kinh doanh xuất nhập khẩu, nợ thuế nhập khẩu lớn, có trường hợp, nhập khẩu bán hàng, bỏ trốn, thậm chí thời gian sau nhờ người khác làm bình phong”, ông Tú nói.

Ông Tú đề xuất, cần có dữ liệu xóa nợ thuế trong khoảng thời gian 10-20 năm. Hết thời hạn này vẫn không tìm được người nợ thuế thì sẽ được xóa nợ vĩnh viễn, tương tự thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính. Cần có dữ liệu về người nợ thuế, xóa nợ thuế để cơ quan chức năng dễ dàng tìm kiếm khi có yêu cầu.

Tranh luận quanh đề xuất mở rộng cấm xuất cảnh

Nhằm xử lý khoản nợ thuế, Bộ Tài chính đề xuất mở rộng đối tượng tạm hoãn xuất cảnh với cá nhân là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (sở hữu từ 25% vốn) khi doanh nghiệp nợ thuế. Tuy nhiên, doanh nghiệp, chuyên gia chưa đồng tình đề xuất này.

“Quy trình xóa nợ thuế cần có bước giám sát, nâng cao trách nhiệm giải trình. Đơn vị chấp thuận xóa nợ thuế phải là cấp lãnh đạo cao hơn 1 cấp và do HĐND địa phương quyết định. Hội đồng nhân dân giám sát thu chi quản lý ngân sách địa phương” Ông Nguyễn Văn Được - Hội tư vấn thuế

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, đề xuất này không hợp lý. Theo VCCI, cá nhân chỉ cần sở hữu từ 25% vốn đã là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, không phân biệt có quyền điều hành hay không.

“Chủ sở hữu hưởng lợi chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp hoặc cổ phần nắm giữ, thay vì không chịu trách nhiệm vô hạn với nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp, chủ sở hữu hưởng lợi không trực tiếp điều hành, ra quyết định về hoạt động của doanh nghiệp”, VCCI cho biết.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics kiến nghị bỏ quy định cấm xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi. Hiệp hội này đề nghị, chỉ áp dụng tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân là chủ sở hữu hưởng lợi khi chứng minh được họ trực tiếp chỉ đạo, thông đồng trong hành vi trốn thuế.

“Cơ quan soạn thảo cần phân biệt ngưỡng áp dụng đối với đối tượng trong doanh nghiệp. Người đại diện theo pháp luật có thể áp dụng tạm hoãn xuất cảnh khi doanh nghiệp có nợ thuế vượt ngưỡng và kéo dài theo quy định vì họ trực tiếp điều hành, quản lý.

Đối với chủ sở hữu hưởng lợi, biện pháp này chỉ nên áp dụng với doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn một thành viên bởi chủ sở hữu hưởng lợi là chủ sở hữu và chịu trách nhiệm với tất cả hoạt động của công ty”, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics đề xuất.

Lũy kế đến hết tháng 6/2025, tổng số tiền thuế nợ do ngành thuế quản lý ước tính 239.800 tỷ đồng. Tổng số tiền thu hồi nợ thuế trong 6 tháng đầu năm hơn 43.100 tỷ đồng, trong đó gần 2.000 tỷ đồng thực hiện bằng biện pháp cưỡng chế.

NGỌC LINH

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/khong-de-loi-dung-chinh-sach-xoa-no-thue-post1783727.tpo