Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH
Chiều 10/3, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, có 4 nội dung còn ý kiến khác nhau trong Dự thảo Luật.
Trong đó, về nội dung sửa đổi cho phép các doanh nghiệp kinh doanh BĐS được bù trừ lãi từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS (bao gồm cả chuyển nhượng dự án) với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác,Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính lo ngại rằng, quy định này sẽ tạo cơ chế cho các doanh nghiệp tận dụng làm giảm nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS, chuyển nhượng dự án đầu tư thông qua việc bù trừ với lỗ của các hoạt động kinh doanh khác; trong đó không loại trừ trường hợp các hoạt động kinh doanh khác chỉ được đăng ký và hoạt động mang tính ngắn hạn, hạch toán lỗ có chủ đích.
Điều này sẽ tác động trực tiếp đến số thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp vào ngân sách nhà nước của các doanh nghiệp kinh doanh BĐS trong thời gian tới. Các yếu tố rủi ro này chưa được Cơ quan soạn thảo tính đến khi đánh giá tác động.
Đối tượng thụ hưởng của chính sách này là các doanh nghiệp vừa kinh doanh BĐS đồng thời có các hoạt động kinh doanh đa ngành khác. Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc thận trọng vấn đề này và nên giữ như quy định hiện hành để phòng tránh việc lợi dụng chính sách.
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, quan ngại của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính là có cơ sở. Doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách hành lang là hoạt động kinh doanh khác chỉ mang tính ngắn hạn nhưng được hạch toán lỗ để giảm bớt nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh BĐS thông qua việc bù trừ lỗ với các hoạt động kinh doanh khác.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính cùng với Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính xem xét lại thật kỹ tác động của quy định này, nhất là ảnh hưởng thu ngân sách nhà nước.
“Chúng ta phải bảo đảm tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội. Doanh nghiệp có phát triển được thì đất nước mới phát triển được. Chính vì thế, điều gì làm ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước thì phải hết sức chú ý. Nhiệm vụ là phải bồi dưỡng nguồn thu, thu đúng, thu đủ, không tận thu nhưng không để xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách để trốn thuế” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đồng thời đề nghị Cơ quan soạn thảo giải trình, tiếp thu làm rõ lý do đưa ra quy định này và tại sao chỉ áp dụng bù trừ đối với hoạt động kinh doanh chuyển nhượng BĐS.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: VPQH
Giải trình vấn đề này tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, đối với hoạt động kinh doanh chính và thu nhập từ BĐS trước đây phải hạch toán riêng và không được bù trừ.
Tuy nhiên, cách đây 7, 8 năm, Luật đã điều chỉnh cho bù trừ xuôi, tức là nếu hoạt động kinh doanh BĐS lỗ, kinh doanh chính lãi thì được bù trừ hoạt động kinh doanh chính cho hoạt động kinh doanh BĐS.
“Có nhiều doanh nghiệp kinh doanh BĐS lãi nhưng kinh doanh chính lại lỗ thì không được bù trừ. Lần này, chúng tôi đề xuất sửa để bù trừ ngược lại, tức là đối với BĐS lãi thì cũng được bù trừ cho hoạt động kinh doanh chính, nhưng Luật đưa ra một nguyên tắc là nếu trong trường hợp hoạt động kinh doanh chính đang được ưu đãi thì không được bù trừ vì đang hoạt động kinh doanh chính mà bù trừ thì lãi đấy chuyển vào ưu đãi” - Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nêu rõ.
Về mức độ ảnh hưởng, Thứ trưởng Bộ Tài chính thông tin, dự kiến nếu đưa quy định này vào sẽ giảm 1.350 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp.
Kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện báo cáo tiếp thu, giải trình; tiếp tục rà soát để bảo đảm đáp ứng các yêu cầu đặt ra khi đề nghị sửa đổi luật, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và thực hiện chủ trương đổi mới trong công tác xây dựng luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đối với các nội dung chưa lường hết được các rủi ro, chưa đánh giá kỹ tác động, chưa dự kiến và chưa đạt sự đồng thuận, thống nhất là vấn đề cấp bách thì đề nghị cân nhắc chưa sửa đổi. Ví dụ như liên quan đến quy định về bù trừ lợi nhuận, kinh doanh BĐS đối với hoạt động kinh doanh khác, đề nghị phải nghiên cứu, đánh giá tác động tới thu ngân sách và có những chế tài để không lợi dụng trục lợi chính sách.
Đ. KHOA