Không gian ngầm - động lực phát triển đô thị Hà Nội

một ngày trướcBài gốc

Đầu tư các công trình ngầm tại Hà Nội sẽ góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, mở rộng không gian công cộng và bãi đỗ xe ở nội đô..., hướng tới đô thị thông minh, hiện đại

Tại kỳ họp mới đây, HĐND TP Hà Nội đã thông qua nghị quyết ban hành danh mục các công trình ngầm được khuyến khích đầu tư xây dựng trên địa bàn (đợt 1). Nghị quyết này mở ra không gian phát triển mới cho đô thị Hà Nội theo chiều sâu, tạo hành lang pháp lý nhằm thu hút nguồn lực xã hội hóa đầu tư vào các công trình hạ tầng ngầm quy mô lớn, đa chức năng, có tính lan tỏa cao.

Hình thành mạng lưới không gian ngầm

Theo nghị quyết nêu trên, Hà Nội sẽ ưu tiên thu hút đầu tư các công trình ngầm phục vụ phát triển đường sắt đô thị, như tuyến đường sắt đô thị ngầm, nhà ga ngầm và các công trình liên quan; kết nối các công trình ngầm với nhau (ga đường sắt đô thị, công trình công cộng, bãi đỗ xe, lối vào tầng hầm các công trình thương mại, dịch vụ, khách sạn, nhà hàng…). Danh mục này bao gồm các dự án đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị ngầm 8 tuyến, tổng chiều dài khoảng 320,25 km với 191 nhà ga, trong đó có 81,2 km đi ngầm và 68 ga ngầm.

Sơ đồ bản vẽ quy hoạch giao thông ngầm đô thị trung tâm TP Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 .Ảnh: QUANG THÁI

Bên cạnh đó, các công trình giải quyết những vấn đề cấp bách của đô thị, đặc biệt là giao thông, cũng được TP Hà Nội khuyến khích đầu tư, như hầm chui đường bộ, đường bộ ngầm, bãi đỗ xe ngầm; công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm cung cấp năng lượng, phục vụ chiếu sáng công cộng... Danh mục này gồm 85 công trình, trong đó có 5 hầm chui đường bộ, 78 bãi đỗ xe ngầm và 2 công trình công cộng ngầm; đồng thời triển khai hạ ngầm hệ thống cáp viễn thông, điện lực và hạ tầng kỹ thuật dùng chung trên 95 tuyến phố.

Thi công không gian ngầm tại ga S9, tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội.Ảnh: QUANG THÁI

Việc phân loại danh mục công trình ngầm theo nhóm chức năng được coi là cơ sở để TP Hà Nội cụ thể hóa tiêu chí, quy mô, khu vực ưu tiên đầu tư. Từ đó, thành phố sẽ xây dựng cơ chế ưu đãi phù hợp, khuyến khích triển khai theo hình thức xã hội hóa, nhất là mô hình đối tác công - tư (PPP).

Trong thực tế, khu vực nội đô và mở rộng của Hà Nội gần như không còn dư địa phát triển trên bề mặt, do mật độ xây dựng và dân cư quá cao. Mạng lưới giao thông mặt đất đang quá tải trầm trọng, nhất là tại các nút giao trọng điểm, trong khi việc mở rộng đường gặp nhiều khó khăn do vướng giải phóng mặt bằng... Do đó, TP Hà Nội xác định cần phát triển không gian ngầm đô thị đa chức năng, phục vụ kết nối đồng bộ giữa các tuyến metro, xe buýt, hầm đi bộ, trung tâm thương mại, bãi đỗ xe và công trình văn hóa - thể thao.

Người dân di chuyển trong hầm đi bộ Ngã Tư Sở .Ảnh: ĐỖ TÂM

Theo ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, việc ban hành danh mục nêu trên là bước cụ thể hóa Luật Thủ đô năm 2024 và các chỉ đạo của Bộ Chính trị về phát triển Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, thành phố ưu tiên tạo cơ chế, chính sách đặc thù, phân cấp mạnh để triển khai các dự án đầu tư hạ tầng trọng điểm, nhất là trong lĩnh vực giao thông, quy hoạch và sử dụng không gian ngầm.

Gỡ vướng bằng chính sách ưu đãi

TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nhận định không gian ngầm là một trong những giải pháp để tiết kiệm tài nguyên đất đai, thực hiện mô hình đô thị hiện đại, tạo diện mạo mới cho Hà Nội. Thực tiễn phát triển của Hà Nội cho thấy việc phát triển không gian ngầm đã trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao năng lực hạ tầng và chất lượng sống đô thị.

PGS-TS Nguyễn Công Giang, Khoa Xây dựng - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội, cho rằng để không gian ngầm của thành phố được khai thác một cách bền vững, việc xây dựng khung chính sách quy hoạch và các nguyên tắc pháp lý rõ ràng là điều cần thiết. Những nguyên tắc này bao gồm việc làm rõ quyền sở hữu và sử dụng không gian ngầm, thiết lập các giới hạn độ sâu phù hợp từng mục đích phát triển, bảo đảm tính tương thích giữa những mục đích sử dụng khác nhau.

Bên cạnh đó, TP Hà Nội cần có kế hoạch dự trữ không gian ngầm cho các nhu cầu phát triển trong tương lai, gồm cả không gian ngầm và không gian bề mặt để kết nối giao thông và xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Theo PGS-TS Nguyễn Hồng Tiến, nguyên Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật - Bộ Xây dựng, sau khi ban hành danh mục đầu tư, TP Hà Nội cần tiếp tục cụ thể hóa các chính sách, thủ tục ưu đãi, hỗ trợ và thời gian tiếp cận dành cho nhà đầu tư. Để tránh vướng mắc có thể phát sinh, các quy định pháp luật liên quan cần phải sửa đổi hoặc thay thế nhằm bảo đảm tính đồng bộ, đồng thời quy định cụ thể hơn cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện.

Luật Thủ đô năm 2024 có nhiều điểm mới, quy định vượt trội so với các cơ chế, chính sách hiện hành. Để cụ thể hóa Luật Thủ đô và bảo đảm tính đồng bộ, các đơn vị liên quan cần kiểm tra, đôn đốc tiến độ triển khai các quy định trong luật đã được phân cấp.

PGS-TS Nguyễn Hồng Tiến cho rằng TP Hà Nội cần mở ra các cơ chế, chính sách để huy động nguồn lực đầu tư, xây dựng công trình ngầm. Các quy định pháp luật liên quan cũng cần đề cập việc quản lý xây dựng công trình ngầm, không gian ngầm. Do đó, các quy định quản lý xây dựng công trình ngầm, không gian ngầm, bao gồm cả cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, cần sớm được ban hành để giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện.

"Nếu quy định pháp luật không đồng bộ, không kịp thời thì các cơ chế, chính sách vẫn bị vướng và gặp khó khăn khi thực hiện" - nguyên Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật nhấn mạnh.

PGS-TS Nguyễn Hồng Tiến đề xuất trước mắt, TP Hà Nội có thể xem xét, nghiên cứu sử dụng vốn ngân sách làm nguồn vốn "mồi" để đầu tư một số công trình ngầm, bãi đỗ xe ngầm tại các địa bàn đông dân cư. Việc này sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa nhằm mời gọi các nhà đầu tư quan tâm đến các công trình ngầm của thành phố.

Văn Duẩn

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/khong-gian-ngam-dong-luc-phat-trien-do-thi-ha-noi-19625073120541381.htm