Không khí đặc quánh khiến nhiều người đi đường ở Hà Nội cảm thấy khó chịu và hạn chế tầm nhìn (ảnh chụp trưa 2/12). Ảnh: Đinh Hà - Trần Hiền.
Sáng 3/12, chất lượng không khí tại Hà Nội và nhiều tỉnh miền Bắc tiếp tục ở mức kém. Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc ghi nhận lúc 8h, chỉ số AQI tại trạm 556 Nguyễn Văn Cừ đạt 127, còn trạm Đại học Bách khoa là 120. Riêng ngày 2/12, AQI của Hà Nội chạm ngưỡng 283, cao nhất cả nước.
Các tỉnh lân cận gồm Phú Thọ, Hưng Yên, Bắc Ninh, Thái Nguyên và Hải Phòng cũng rơi vào tình trạng tương tự với mức AQI kém đến xấu.
Ứng dụng IQAir (Mỹ) tiếp tục xếp Hà Nội vào nhóm đô thị ô nhiễm nhất thế giới, sáng nay đứng vị trí thứ 8. Đặc biệt, nồng độ PM2.5 cao gấp 18 lần ngưỡng hướng dẫn hàng năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Sáng nay, thành phố đứng vị trí ô nhiễm thứ 8 thế giới.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, miền Bắc thường ghi nhận ô nhiễm tăng mạnh từ tháng 10 đến tháng 4. Giai đoạn này, thời tiết chủ yếu là gió lặng, độ ẩm cao, ít nắng và nhiều sương mù. Những yếu tố này khiến lớp bụi khó khuếch tán lên cao, bị nén lại gần mặt đất và tích tụ nhiều ngày.
Cuối năm cũng là thời điểm ô nhiễm bụi mịn gia tăng do giao mùa, nhưng nguồn phát thải chính vẫn xuất phát từ hoạt động của con người như mật độ xe cá nhân lớn, nhiều công trình xây dựng, các nhà máy công nghiệp quanh Hà Nội và thói quen đốt rơm rạ tại vùng ven đô.
Thời tiết mùa đông ít gió, không có mưa càng khiến bụi không thể khuếch tán hay rửa trôi, làm mức ô nhiễm trở nên rõ rệt hơn.
Bộ Y tế cho biết WHO xác định tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, bệnh tim mạch và đột quỵ. Ô nhiễm không khí còn có thể gây tổn thương da, bệnh về mắt, ảnh hưởng hệ thần kinh, miễn dịch và sức khỏe tâm thần.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cũng cho rằng việc hít thở không khí ngoài đường trong một buổi sáng những ngày ô nhiễm cao có thể gây hại tương đương với hút thuốc lá. Bụi mịn có thể đi sâu đến phế nang, gây tổn thương niêm mạc đường thở và làm tăng nguy cơ viêm xoang, viêm họng, viêm phế quản phổi nặng, đặc biệt ở người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
Chất lượng không khí ở Hà Nội ở mức kém đến xấu liên tục những ngày qua, chưa có dấu hiệu cải thiện. Ảnh: Đinh Hà - Trần Hiền.
Cục Quản lý Môi trường y tế, Bộ Y tế, đã xây dựng khuyến cáo bảo vệ sức khỏe dựa trên chỉ số chất lượng không khí. Khi AQI ở mức kém (101 - 150), người dân được khuyên giảm thời gian hoạt động ngoài trời, tránh các khu vực ô nhiễm cao như giao lộ, công trình xây dựng hay khu công nghiệp.
Học sinh vẫn có thể hoạt động ngoài trời nhưng cần hạn chế vận động mạnh kéo dài. Với người nhạy cảm như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc người mắc bệnh hô hấp - tim mạch, việc hạn chế ra ngoài, tăng thời gian nghỉ ngơi và giảm vận động gắng sức là cần thiết.
Những người xuất hiện triệu chứng như ho, tức ngực hay thở khò khè nên dừng vận động ngay. Người dân được khuyến khích vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lý, rửa mắt buổi tối và đến cơ sở y tế nếu có dấu hiệu khó thở, ho hoặc sốt.
Ngày 1/12, UBND TP Hà Nội đã ra công văn khuyến cáo người dân, đặc biệt người già, trẻ em và người mắc bệnh hô hấp, hạn chế hoạt động ngoài trời và đeo khẩu trang khi ra đường trong những ngày chất lượng không khí xuống thấp.
Thành phố đang tăng cường nhiều giải pháp ứng phó như chuẩn bị tài liệu hướng dẫn giúp người dân nhận biết thời điểm ô nhiễm, nâng cao năng lực tiếp nhận bệnh nhân hô hấp tại các bệnh viện nội thành, và giám sát không khí bằng hệ thống quan trắc cập nhật liên tục qua nền tảng VN-AQI.
Lực lượng chuyên môn phối hợp các đơn vị trung ương triển khai vệ tinh, thiết bị bay không người lái, camera giao thông và dữ liệu từ ứng dụng iHanoi để phát hiện sớm tình trạng đốt rác, đốt rơm rạ.
Bộ Nông nghiệp cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường trước đó cảnh báo miền Bắc, đặc biệt Hà Nội, đang trải qua chuỗi ngày nghịch nhiệt, sương mù dày và lặng gió - những yếu tố khiến chất ô nhiễm tích tụ trong thời gian dài.
AQI là chỉ số chất lượng không khí, phản ánh mức độ ô nhiễm từ 0 đến trên 300. Chỉ số càng cao, rủi ro sức khỏe càng lớn. Ngưỡng 101-150 được xem là ảnh hưởng đến nhóm nhạy cảm; từ 151 trở lên gây hại cho sức khỏe; trên 200 được coi là nguy hại, mọi người đều có nguy cơ bị ảnh hưởng.
Phương Anh