Không khoan nhượng với thuốc giả, thực phẩm giả

2 giờ trướcBài gốc

Các đại biểu tham dự phiên giải trình (Ảnh: Phạm Thắng)

Ngày 21/8, Ủy ban Văn hóa và Xã hội phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội tổ chức phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả.

Báo cáo về thực trạng phòng, chống thuốc và thực phẩm giả, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, sản xuất, lưu hành thuốc giả không chỉ xuất hiện tại quốc gia kém phát triển, mà còn ở Mỹ, châu Âu. Hàng năm tại Việt Nam lấy 38.000 mẫu thuốc tại các cơ sở. Qua đó cho thấy tỷ lệ thuốc giả, không đạt chất lượng giảm mạnh. Từ 10% (năm 1990 – 1991) giảm xuống dưới 2% những năm gần đây. Cụ thể, năm 2024, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng là 0,45%, tỷ lệ thuốc giả dưới 0,1%. Tỷ lệ dược liệu, thuốc y học cổ truyền vi phạm chất lượng cao hơn so với thuốc hóa dược.

Theo ông Tuyên, thuốc giả chưa phát hiện ở cơ sở khám chữa bệnh mà chủ yếu phát hiện qua kênh bán lẻ, thương mại điện tử. Gần đây, có những vụ việc bán thuốc kháng sinh giả tại Hà Nội, Cần Thơ…hay nhiều vụ kinh doanh thực phẩm giả trên nhiều địa bàn.

Nguyên nhân của tình trạng này ông Tuyên đánh giá, do nhu cầu của nhân dân tăng cao. Công nghệ in ấn bao bì, thương mại điện tử phát triển tạo thuận lợi cho hàng giả, trong đó có thuốc giả dễ được tiêu thụ. Ngoài ra, các cá nhân, đơn vị lợi dụng tâm lý mua hàng giá rẻ của người tiêu dùng để điều trị, bất chấp các quy định pháp luật vì lợi nhuận, lợi ích cá nhân.

“Hậu quả của việc phát hiện nhiều vụ thuốc, thực phẩm giả không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe mà còn cả niềm tin của người dân. Tại một số địa phương, người dân khi đi mua sản phẩm, không biết mua cái này là thật hay giả. Rõ ràng là sản phẩm chân chính nhưng vẫn bị làm giả” – ông Tuyên nói.

Ông Tuyên cũng nêu hạn chế trong công tác phòng, chống thuốc giả hiện nay là do một số địa phương còn coi đây là nhiệm vụ của ngành y tế. Do đó, ông Tuyên cho rằng: Cần phải xem phòng chống thực phẩm, thuốc giả là nhiệm vụ chính trị quyết liệt không ngừng nghỉ. UBND tỉnh lãnh đạo toàn bộ hệ thống chính trị của địa phương đấu tranh với vi phạm này, đặc biệt trong bối cảnh sau sắp xếp bộ máy.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ đã mang theo một hộp sữa nghi giả đến phiên giải trình để đặt câu hỏi với Bộ Công thương. Ông Hạ băn khoăn khi, sản phẩm này ghi trên bao bì là thực phẩm bảo vệ sức khỏe - sữa non nhập khẩu từ Mỹ, rất dễ mua trên thị trường. Sản phẩm in bao bì đẹp, có nhãn mác, tem chống hàng giả.

Tuy nhiên cá nhân ông Hạ nghi ngờ đây là hàng giả vì khi mở mã vạch ra không có thông tin. Khi tìm kiếm số điện thoại liên hệ của đơn vị phân phối cũng không liên lạc được.

Ông Hạ đặt vấn đề: Một hộp sữa giả sẽ liên quan rất nhiều ngành như Bộ Công thương, Y tế, Công an, Khoa học và công nghệ, Ban chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 389, và các địa phương. Nếu sản phẩm này là giả, trách nhiệm trả lời chính của sản phẩm này thuộc về đơn vị nào?.

“Mức xử phạt thực phẩm giả hiện chưa đủ tính răn đe. Theo quy định, sản xuất hàng giả và buôn bán hàng giả đang bị xử phạt lần lượt là 100 triệu đồng và 70 triệu đồng. Trong khi đó, một hộp sữa giả có giá khoảng 700 – 800 ngàn đồng. Như vậy, xử phạt có đủ tính răn đe chưa?”, ông Hạ đặt câu hỏi.

Trả lời, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, hàng hóa có ít nhất một trong các chỉ tiêu chất lượng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản hoặc định lượng chất chính tạo nên giá trị sử dụng. Công dụng chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định thì được xem là hàng giả. Ngoài ra, bao bì sản phẩm giả thì sản phẩm cũng được xem là hàng giả.

Về sản phẩm cụ thể được ông Hạ đưa ra, ông Tân cho rằng, khả năng cao là giả. Dù vậy, lực lượng chức năng phải có quy trình kiểm định, kiểm nghiệm để khẳng định.

Về chế tài xử lý, theo ông Tân đã có đủ, trong quá trình xây dựng luật pháp sẽ cân nhắc thêm để có chế tài phù hợp. Dù vậy, quan trọng nhất là phải có cơ chế phát hiện và xử lý nhanh, xử lý nghiêm.

Trả lời, về việc có doanh nghiệp lợi dụng việc đăng ký sản phẩm dạng thực phẩm chức năng thay vì thuốc để tránh thủ tục kiểm tra, kiểm nghiệm nghiêm ngặt, tiềm ẩn nhiều rủi ro và nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng?, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, trong thực tế có một số doanh nghiệp lợi dụng tự quảng cáo, phóng đại công dụng của sản phẩm. Theo đó, các thực phẩm chức năng có khả năng chữa bệnh và có công dụng rất tốt, dù quy trình không nghiêm ngặt như thuốc.

Để chấn chỉnh việc này, theo bà Lan, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo các địa phương và chấn chỉnh công tác phân loại sản phẩm để tránh tình trạng lợi dụng việc tự công bố đưa sản phẩm không phù hợp. Bên cạnh đó, Bộ cũng tăng cường phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong vấn đề quảng cáo, nhất là các quảng cáo phóng đại công dụng.

Phát biểu kết luận phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị Bộ Y tế phối hợp với các bộ triển khai hiệu quả các quy định, kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc để sửa đổi, bổ sung, tiếp tục hoàn thiện, nhất là những quy định mới về chuỗi nhà thuốc, kinh doanh thuốc, thực phẩm theo phương thức thương mại điện tử.

Hiện nay, pháp luật về an toàn thực phẩm đang trong quá trình sửa đổi, trong đó có Luật An toàn thực phẩm, Nghị định sửa đổi thay thế Nghị định số 15/2018/NĐ-CP. Do vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng lưu ý, cần thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, bảo đảm nguyên tắc tiền kiểm chặt chẽ, tăng cường và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác hậu kiểm, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với nhóm hàng này; nghiên cứu quy định chế tài bảo đảm tính răn đe đối với hành vi sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả.

Trước đó, trong phát biểu chỉ đạo khai mạc tại phiên giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh: Từ đầu năm đến nay, Chính phủ đã nỗ lực tập trung triển khai đợt cao điểm đấu tranh với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là tuyên chiến không khoan nhượng với tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả để bảo vệ sức khỏe, tính mạng, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, doanh nghiệp; bảo vệ an ninh, an toàn sức khỏe cho Nhân dân, góp phần phục vụ đất nước phát triển nhanh, bền vững.

Việt Thắng

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/khong-khoan-nhuong-voi-thuoc-gia-thuc-pham-gia-10313401.html