Không nên đánh thuế khi dân mua vàng làm tài sản để dành
Theo Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành thì không phải ai mua bán, vàng cũng đầu cơ, vì nhiều người dân dành dụm tiền mua vàng để tích lũy, xem đó là tài sản, giữ tiền tránh mất giá và khi cần tiền thì mới bán. Cho nên, để hạn chế đầu cơ Nhà nước nên tính thuế theo thời gian nắm giữ vàng chứ không nên tính thuế “cào bằng”. Ví dụ như người mua đầu năm và đến cuối năm bán thì bị áp thuế trên lợi nhuận, mức thuế có thể từ 10-20%. Tuy nhiên, với người dân mua vàng làm tài sản thường để dành lâu dài, chứ không phải đầu cơ ngắn hạn, vì vậy không nên áp thuế này.
Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền đề xuất: “Mình nên có quy định như thế nào để người dân mua vàng làm của khi bán thì không bị áp thuế. Mua vàng giữ 3-4 năm bán thì không tính thuế, còn nếu mua bán liền thì phải tính thuế. Nếu muốn người dân không mua vàng, không giữ vàng thì ngoài chính sách thuế mà còn có giải pháp như giữ ổn định tiền đồng và tỷ giá, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất, kinh doanh thuận lợi”.
Người dân có thói quen mua vàng tích trữ, giữ tiền không mất giá (Ảnh: NL)
Đồng quan điểm này, chị Huỳnh Vân - nhân viên của một doanh nghiệp xuất khẩu, đang ở trọ tại đường Huỳnh Tịnh Của, phường Mỹ Thạnh Tây (quận Bình Thạnh cũ) chia sẻ, chị cũng mua vàng, nhưng không phải đầu cơ. Chị lĩnh lương và chi tiêu tiết kiệm, khi dư sẽ mua vàng để tích lũy dần, đến khi có 1 số vàng kha khá thì sẽ bán để mua chung cư. Đồng thời, ba mẹ chị ở quê bán nông sản có dư cũng mua vàng để dành, sau này cho chị mượn vàng bán để mua nhà.
Chị Vân cho rằng trường hợp này khi bán vàng mà bị tính thuế thì không hợp lý: “Nếu những người đầu cơ thì lịch sử giao dịch họ mua bán nhanh, mua vài ngày hôm trước sau đó bán hoặc mua vài tuần rồi bán thì nên có chính sách áp thuế cho những người này. Còn vàng trong dân mua tích lũy thay vì giữ tiền, thay gửi tiết kiệm thì mình mua vàng cất giữ. Sau này, gia đình tôi được 10-20 cây vàng thì bán mua nhà thì không nên áp thuế”.
Giải quyết nguồn cung vàng
Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế này để tránh tình trạng đầu cơ vàng, rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước là chưa giải quyết tận gốc của vấn đề.
Theo chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, để rút ngắn được chênh lệch quá cao giữa giá vàng trong nước và thế giới thì phải giải quyết được bài toán tăng nguồn cung vàng. Vừa rồi, Chính phủ có Nghị định 232 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, theo đó xóa bỏ độc quyền vàng miếng và cho các doanh nghiệp, ngân hàng tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng. Tuy nhiên, Nghị định này cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về việc nhập khẩu vàng nên chưa giải quyết được nguồn cung.
Tiến sĩ Hiển cho rằng, để có nguồn cung nguyên liệu vàng và quản lý tốt thị trường này, Chính phủ nên giao cho Ngân hàng Nhà nước làm đầu mối nhập khẩu vàng. Các doanh nghiệp sản xuất vàng miếng có thể đăng ký mua vàng nguyên liệu tại đầu mối này. Vì nếu Nhà nước không cho nhập khẩu vàng thì lúc giá vàng biến động, chênh lệch cao với giá thế giới thì sẽ dẫn đến nhập lậu vàng, làm “chảy máu” ngoại tệ, mà Nhà nước cũng không thu được thuế.
“Khi nhập vàng về thì Nhà nước có điều tiết thuế. Khi nhập vàng nguyên liệu cần thống nhất từ đầu mối Nhà nước. Ví dụ như Ngân hàng Nhà nước nhập về, từ đó các công ty sản xuất vàng miếng sẽ đăng ký mua theo sản xuất và quota của họ. Khi đó, các doanh nghiệp sẽ không cần nhập trực tiếp mà sẽ đăng ký mua. Dĩ nhiên, họ phải chuyển ngoại tệ cho Ngân hàng Nhà nước. Khi đó, Nhà nước vẫn đảm bảo quản lý quốc gia về vàng mà doanh nghiệp cũng có nguyên liệu vàng để sản xuất”.
Người dân khi mua vàng tích lũy thường giữ lâu khi có việc cần tiền mới bán (Ảnh: NL)
Thành lập sàn giao dịch vàng tài khoản
Còn theo Phó giáo sư- Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân - Đại học Kinh tế TP.HCM, để bình ổn thị trường vàng mà Việt Nam không phải tốn ngoại tệ nhập khẩu nguyên liệu vàng, nên cho thành lập sàn giao dịch vàng tài khoản, liên thông với sàn vàng thế giới. Bên cạnh đó, xây dựng thị trường vàng tín chỉ liên kết với sàn vàng để có thể huy động nguồn vàng ở trong dân, vì khi người dân mua để vàng ở nhà là “tài sản chết”, không sinh lợi gì. Nhà nước có thể tận dụng được nguồn lực này phát triển kinh tế, nhất là xây dựng cơ sở hạ tầng.
“Vấn đề đặt ra là khi giá vàng biến động thì sẽ rủi ro khi huy động vàng trong dân. Chúng ta giải quyết bằng cách sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro giá vàng, cộng nó vào chi phí thì có thể kiểm soát, điều tiết được lượng cung vàng trong nền kinh tế. Chính vì vậy, việc xây dựng sàn vàng, sở giao dịch vàng là cần thiết trong thời gian tới”.
Thuế có thể điều tiết thị trường, hạn chế tình trạng đầu cơ. Tuy nhiên, nếu chính sách chưa sát thực tế có thể ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân. Vì vậy, bên cạnh chính sách thuế, nếu có chính sách huy động được nguồn vàng trong dân sẽ tạo thêm nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội.
Lệ Hằng/VOV-TP.HCM