Không nửa vời trong phòng, chống dịch

18 giờ trướcBài gốc

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, đã có tới 636 ổ dịch được ghi nhận tại 30 tỉnh, thành phố; buộc phải tiêu hủy hơn 43.000 con lợn, thiệt hại hàng chục nghìn tỷ đồng. Thực trạng trên khiến người chăn nuôi điêu đứng và đặt ra bài toán cấp thiết cho công tác phòng, chống dịch bệnh của ngành Chăn nuôi và Thú y Việt Nam.

Điểm yếu dễ nhận thấy nhất chính là các mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ ở các địa phương chiếm tỷ lệ cao, phân tán, thiếu điều kiện áp dụng các biện pháp an toàn sinh học. Nhiều hộ dân còn chăn nuôi theo tập quán cũ, không khai báo dịch bệnh kịp thời, giấu dịch hoặc tự ý bán lợn nhiễm bệnh, vô hình trung góp phần phát tán dịch. Cùng với đó, hoạt động giết mổ thủ công chưa kiểm soát cũng là “mắt xích lỏng lẻo” làm dịch khó dập.

Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở giết mổ chưa được cấp phép vẫn ngang nhiên hoạt động, thu gom lợn nghi nhiễm bệnh để tiêu thụ, bất chấp quy định thú y và nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Thậm chí, việc vận chuyển lợn không rõ nguồn gốc, không kiểm dịch vẫn diễn ra phổ biến, trong khi lực lượng chức năng còn mỏng, kiểm tra chưa thường xuyên, thiếu kiên quyết xử lý tận gốc.

Trước thực trạng đáng lo ngại này, ngành Chăn nuôi và Thú y cũng như các địa phương không thể tiếp tục ứng phó bệnh Dịch tả lợn châu Phi bằng các biện pháp tình thế, nửa vời mà phải thực hiện các giải pháp đồng bộ và mạnh tay hơn. Trước hết, cơ quan chức năng các cấp cần siết chặt quản lý cơ sở giết mổ, kiên quyết đình chỉ, xử lý các điểm giết mổ trái phép, đồng thời truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong thu gom, tiêu thụ lợn nhiễm bệnh.

Ở chiều ngược lại, Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi để người dân và doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình chăn nuôi tập trung, an toàn sinh học, đầu tư xây dựng chuỗi giết mổ công nghiệp khép kín. Những chính sách hỗ trợ đất đai, tín dụng, khoa học, kỹ thuật cần đi kèm cơ chế giám sát hiệu quả để thực thi thực chất, không hình thức.

Đặc biệt, công tác kiểm soát vận chuyển, buôn bán động vật và sản phẩm từ lợn phải được nâng lên thành một chiến dịch đồng bộ, từ tuyến xã đến các cửa ngõ giao thương. Cần ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc, giám sát dịch tễ, đồng thời xử phạt nghiêm, công khai danh tính tổ chức, cá nhân vi phạm để tăng tính răn đe.

Bệnh Dịch tả lợn châu Phi không chỉ là một cuộc khủng hoảng “y tế” trong lĩnh vực chăn nuôi, mà còn là “phép thử” cho năng lực quản lý, phối hợp của hệ thống chính quyền từ trung ương tới địa phương. Nếu chỉ dừng ở việc “chạy theo dập dịch”, không thay đổi tư duy quản lý và phương thức sản xuất, thì vòng luẩn quẩn dịch tái phát - thiệt hại - phục hồi yếu ớt sẽ còn tiếp diễn.

Tuy nhiên, trong thách thức cũng có cơ hội. Đây là thời điểm thích hợp để ngành Chăn nuôi và Thú y Việt Nam tái cấu trúc mạnh mẽ, chuyển từ sản xuất manh mún sang mô hình liên kết theo chuỗi giá trị. Không chỉ là nâng cao năng lực ứng phó với dịch bệnh, mà còn là bước tiến để khẳng định chất lượng, an toàn và tính cạnh tranh của sản phẩm thịt lợn Việt Nam trên thị trường.

Chống dịch không thể thành công nếu thiếu sự vào cuộc đồng bộ. Mỗi địa phương phải chủ động xây dựng kịch bản ứng phó dịch bệnh một cách chi tiết, sát thực tế, huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc.

Ngành Chăn nuôi và Thú y cũng cần nâng cao năng lực cảnh báo sớm, đẩy nhanh sản xuất vắc xin và hoàn thiện hành lang pháp lý cho chăn nuôi an toàn. Dịch tả lợn châu Phi sẽ còn là thách thức dai dẳng, nếu chúng ta không thay đổi tư duy từ quản lý đến hành động. Đây là lúc cần những quyết sách dứt khoát để bảo vệ thành quả chăn nuôi, bảo đảm an toàn thực phẩm và gìn giữ sinh kế cho hàng triệu hộ nông dân.

Hoàng Sơn

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/khong-nua-voi-trong-phong-chong-dich-710818.html