Không phù hợp chính sách nhà tài trợ, Quảng Ngãi xin hủy dự án ODA

2 giờ trướcBài gốc

Thành phố Kon Tum. Ảnh: nvsk.vnanet.vn

Lý do được tỉnh Quảng Ngãi đưa ra là chính sách của nhà tài trợ có một số nội dung không phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam như: dự án phải có nhà thầu đến từ Phần Lan tham gia đấu thầu và trúng thầu; dự án phải có tỷ lệ xuất xứ hàng hóa đến từ Phần Lan và phải được cơ quan tín dụng xuất khẩu chính thức của Phần Lan phê duyệt; sau khi Chủ dự án và Nhà thầu đến từ Phần Lan ký kết hợp đồng thực hiện dự án thì Bộ Ngoại giao Phần Lan mới xem xét đàm phán, ký kết Hiệp định vay và quyết định việc tài trợ cho Dự án.

Theo phân tích của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, qua rà soát, theo quy định của Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15, trước khi ký kết Điều ước quốc tế, cơ quan chủ quản dự án (Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi) gửi cơ quan chủ trì đàm phán (Bộ Tài chính) báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc áp dụng theo quy định của nhà tài trợ. Vì vậy, việc “có nhà thầu đến từ Phần Lan tham gia đấu thầu và trúng thầu” hay “phải có tỷ lệ xuất xứ hàng hóa đến từ Phần Lan và phải được cơ quan tín dụng xuất khẩu chính thức của Phần Lan phê duyệt” là không phù hợp.

Bên cạnh đó, theo các quy định của hai bộ luật trên, Dự án có thể ký kết hợp đồng trước khi ký kết điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài nhưng phải thực hiện sau khi dự án được phê duyệt đầu tư; trường hợp điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài không được ký kết mà không thể bố trí nguồn vốn khác thì chủ đầu tư (chủ dự án) hủy thầu và không bồi hoàn chi phí liên quan đến việc tham dự thầu của nhà thầu. Vì vậy, chính sách của nhà tài trợ “sau khi Chủ dự án và Nhà thầu đến từ Phần Lan ký kết hợp đồng thực hiện Dự án thì Bộ Ngoại giao Phần Lan mới xem xét đàm phán, ký kết Hiệp định vay và quyết định việc tài trợ cho Dự án” cũng không phù hợp.

Ngoài ra, Dự án có chi phí chuẩn bị đầu tư tương đối lớn, khoảng 18 tỷ đồng, có thể đối diện với rủi ro được quyết định đầu tư nhưng không thể ký kết Hiệp định vay do vướng mắc về mặt pháp lý hoặc tốn rất nhiều thời gian để thực hiện các trình tự, thủ tục liên quan để ký kết Hiệp định vay theo quy định. Dự án cũng có các khoản phí trả một lần trước khi giải ngân khoản vay (phí bảo lãnh tín dụng) dự kiến khoảng 25,993 tỷ đồng và các khoản thanh toán khác như gốc vay khoảng 135 tỷ đồng, phí ngân hàng khoảng 8,432 tỷ đồng và phí quản lý cho vay lại 2,095 tỷ đồng.

Trong khi đó, hiện nay hàng năm địa phương phải cân đối, bố trí ngân sách tỉnh khoảng 32,588 tỷ đồng để trả nợ gốc, lãi, phí vay cho các dự án. Vì vậy, việc cân đối, bố trí để chi trả một lần các khoản phí vay trước khi giải ngân khoản vay và các khoản thanh toán khác của Dự án sẽ gây áp lực lớn cho ngân sách địa phương, ảnh hưởng đến nhiệm vụ chi thường xuyên của ngân sách tỉnh.

Từ những khó khăn vướng mắc nêu trên, căn cứ quy định của pháp luật về đầu tư công và ý kiến không phản đối của Bộ Tài chính, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc hủy Đề xuất Dự án Cải thiện cơ sở hạ tầng môi trường đô thị giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu thành phố Kon Tum - Hợp phần Hệ thống thoát nước và xử lý nước thải thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum dự kiến vay vốn ODA của Chính phủ Phần Lan.

Liên quan đến dự án, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng và các địa phương có liên quan rà soát, tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét, bố trí vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030 của tỉnh và các nguồn vốn hợp pháp khác để đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước và xử lý nước thải tại một số địa bàn trọng điểm, nhất là ở khu vực các phường trung tâm tại địa bàn thành phố Kon Tum (cũ) và thành phố Quảng Ngãi (cũ), đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn và khả năng cân đối ngân sách.

Dự án Cải thiện cơ sở hạ tầng môi trường đô thị giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu thành phố Kon Tum; Hợp phần: Hệ thống thoát nước và xử lý nước thải thành phố Kon Tum do Ủy ban nhân dân thành phố Kon Tum (cũ) đề xuất đã được Bộ Ngoại giao Phần Lan chính thức thông qua đề xuất dự án vào tháng 5/2021 và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề xuất Dự án tại Quyết định số 767/QĐ-TTg ngày 27/6/2023. Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 814 tỷ đồng; trong đó vốn ODA của Phần Lan hơn 562 tỷ đồng, số còn lại do địa phương đối ứng. Trong số vốn ODA, có gần 183 tỷ đồng viện trợ không hoàn lại, vốn vay hơn 379 tỷ đồng.

Do có nhiều nguyên nhân về chi phí chuẩn bị đầu tư cũng như việc bố trí ngân sách trả lãi hàng năm lớn, ngày 30/6/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum (cũ) cũng đã có văn bản số 2494/UBND-KTTH gửi Thủ tướng Chính phủ để báo cáo và đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét hủy dự án.

Dư Toán (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/chinh-sach-va-cuoc-song/khong-phu-hop-chinh-sach-nha-tai-tro-quang-ngai-xin-huy-du-an-oda-20250929201302707.htm