Không quân Mỹ chuyển hướng: Từ Trung Quốc sang ưu tiên phòng thủ lãnh thổ

5 giờ trướcBài gốc

Cụm từ "Trung Quốc", thường xuyên được lặp lại bởi cựu Bộ trưởng Không quân Frank Kendall, dùng để nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng ngân sách và tập trung vào các chương trình quốc phòng lớn.

Việc chế tạo máy bay không người lái (drone) yểm trợ, ra mắt máy bay ném bom hạt nhân tầm xa và phát triển kế hoạch cho máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo được xem là những điều cần thiết để cạnh tranh với các mối đe dọa gần ngang hàng, cụ thể là năng lực quân sự đang phát triển nhanh chóng của Trung Quốc.

Tuy nhiên, tại hội nghị tuần này, thông điệp trước đây về nỗ lực cạnh tranh với các cường quốc đã được thay thế bằng những đề cập thường xuyên về các ưu tiên mới của chính quyền Trump.

Những nỗ lực hiện đại hóa trị giá hàng tỉ USD đang diễn ra nay được biện minh theo cách khác: Chúng trở nên quan trọng với trọng tâm mới của Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth là bảo vệ lãnh thổ Mỹ cùng toàn bộ châu Mỹ trước các mối đe dọa từ bên ngoài.

Nhậm chức 4 tháng trước, Bộ trưởng Không quân Mỹ Troy Meink cho biết lực lượng này có thể đảm nhận nhiều nhiệm vụ đa dạng mà chính quyền Trump nêu bật.

"Bảo vệ an ninh nội địa gồm gần như bao quát tất cả mối đe dọa. Chúng ta phải đảm bảo rằng bao quát được toàn bộ các mối đe dọa với đất nước. Có sự chồng chéo lớn trong những gì chúng ta cần để bảo vệ an ninh nội địa khỏi mối đe dọa có quy mô tương đương Trung Quốc, cũng như trong việc bảo vệ một số đối tác và đồng minh ở nước ngoài", ông Troy Meink nói với các phóng viên.

Ông Troy Meink nhậm chức Bộ trưởng Không quân Mỹ vào tháng 5 - Ảnh: Getty Images

Tuy nhiên, các chuyên gia chính sách quốc phòng và những người trong giới quân sự tỏ ra lo ngại, một phần vì hướng dẫn không rõ ràng về những nhiệm vụ nào nên được ưu tiên. Quan trọng hơn, họ tự hỏi liệu có đủ ngân sách để chi trả cho hàng loạt ưu tiên an ninh quốc gia mà chính quyền Trump đã nêu bật hay không, từ hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Vàng đến các cuộc xung đột với các tổ chức khủng bố ma túy.

Vòm Vàng là dự án đầy tham vọng về hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ mới của Mỹ, được thiết kế để bảo vệ toàn bộ lãnh thổ nước này khỏi nhiều mối đe dọa trên không, gồm tên lửa đạn đạo, tên lửa siêu vượt âm và tên lửa hành trình tiên tiến.

Điểm nổi bật của Vòm Vàng

Phạm vi rộng lớn: Không giống hệ thống Vòm Sắt của Israel vốn tập trung vào tên lửa tầm ngắn, Vòm Vàng có mục tiêu bảo vệ toàn bộ lãnh thổ Mỹ khỏi các mối đe dọa tầm xa và đa dạng.

Hệ thống nhiều tầng: Vòm Vàng sẽ là hệ thống phòng thủ đa lớp, kết hợp các cảm biến không gian, hệ thống đánh chặn trên không và trên mặt đất. Vòm Vàng được thiết kế để phát hiện, theo dõi và tiêu diệt tên lửa ở nhiều giai đoạn bay, thậm chí có khả năng vô hiệu hóa chúng trước khi phóng hoặc đánh chặn trên không.

Công nghệ tiên tiến: Dự án này dự kiến sẽ sử dụng các công nghệ tiên tiến như mạng lưới vệ tinh toàn cầu trang bị cảm biến hồng ngoại và radar độ phân giải cao, vũ khí năng lượng định hướng đặt trên vệ tinh hoặc máy bay không người lái, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu và ra quyết định đánh chặn nhanh chóng.

Chi phí khổng lồ: Ước tính chi phí cho Vòm Vàng có thể lên tới hàng trăm tỉ USD, cho thấy quy mô và tham vọng lớn của dự án.

Tranh cãi quốc tế: Dự án này đã vấp phải sự chỉ trích từ một số quốc gia như Nga và Trung Quốc, vì lo ngại nó có thể châm ngòi cho cuộc chạy đua vũ trang trong không gian và làm mất ổn định an ninh toàn cầu.

"Tất cả lực lượng, gồm cả Không quân Mỹ, đang thiếu hướng dẫn chiến lược rõ ràng cần thiết để đưa ra các quyết định ưu tiên thiết yếu khi tiến đến giai đoạn cuối của quy trình chốt ngân sách và cố gắng vạch ra một lộ trình tổ chức tiến về phía trước", một cựu quan chức quốc phòng cho biết.

Dù biết điều đó là do thiếu Chiến lược Quốc phòng Quốc gia (thường được công bố vào mùa thu), cựu quan chức này nói thêm rằng nó cho thấy sự thiếu hụt thông điệp rõ ràng và thống nhất từ quân đội Mỹ về những gì phải được ưu tiên.

"Điều thú vị để trộng chờ là hướng dẫn chiến lược mới sẽ dứt khoát đến mức nào; định hình ngân sách năm tới ra sao; ban lãnh đạo sẽ kiên định như thế nào trong việc điều chỉnh nguồn lực theo chiến lược một khi nó được ký", vị này nói thêm.

Tránh đi theo lối cũ của Frank Kendall

Từng là hoa tiêu, huấn luyện viên máy bay tiếp dầu KC-135 Stratotanker và gần đây nhất là phó giám đốc thường trực của Văn phòng Trinh sát Quốc gia, Troy Meink dường như không muốn đi theo con đường của người tiền nhiệm Frank Kendall - vốn thường công bố các mục tiêu và hiểu biết chính sách lớn từ bục diễn thuyết tại hội nghị quốc phòng.

Trong bài phát biểu quan trọng năm 2022, ông Frank Kendall đã công bố 7 yêu cầu tác chiến của mình - danh sách các ưu tiên được xem như bản tuyên bố sứ mệnh cho Bộ Không quân Mỹ.

Trong bài phát biểu năm 2024 tại hội nghị, cùng với Tướng David Allvin (Tham mưu trưởng Không quân) và Tướng Chance Saltzman (Tham mưu trưởng các Chiến dịch Không gian), ông Frank Kendall đã công bố danh sách 24 nỗ lực và mục tiêu tập trung vào "tái tối ưu hóa cho cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc".

Dù bài phát biểu quan trọng từ Troy Meink đã trực tiếp đề cập đến Trung Quốc vài lần và cũng nêu bật tốc độ phát triển nhanh chóng của quân đội Mỹ, ông giữ thái độ dè dặt.

"Không chỉ chống lại Trung Quốc. Ưu tiên của Tổng thống Mỹ là bảo vệ tổ quốc và duy trì sự thống trị của chúng ta trước mọi đối thủ, đặc biệt là Trung Quốc. Dù đó là các nhóm khủng bố, hay là một Trung Quốc toàn diện, chúng ta phải phòng vệ, đổi mới để chống lại tất cả những hoạt động đó", Troy Meink tuyên bố.

Hai chiến lược rất khác nhau

Todd Harrison, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ chuyên về ngân sách quốc phòng, nói việc đối phó với Trung Quốc và hỗ trợ an ninh nội địa đòi hỏi hai chiến lược rất khác nhau.

"Bạn không phô trương sức mạnh để bảo vệ an ninh nội địa. Song nếu bạn muốn răn đe Trung Quốc, bạn phải có khả năng phô trương sức mạnh. Điều đó rất khác so với việc giữ lực lượng của bạn ở nhà và có loại năng lực chỉ được thiết kế để hoạt động sau chiến hào", Todd Harrison nói.

Khi được các phóng viên hỏi về quan điểm của ông về nỗ lực tái tối ưu hóa những thứ còn tồn đọng trong danh sách của Frank Kendall, Troy Meink cho biết ông chưa đưa ra bất kỳ quyết định cuối cùng nào.

“Bạn không thể thực hiện những thay đổi về mặt tổ chức khi mới bắt đầu công việc”, Troy Meink trả lời. Sau đó, Bộ trưởng Không quân Mỹ nói thêm rằng: “Tôi biết chúng ta đang tiến gần đến việc đưa ra quyết định”.

Khi được hỏi liệu ông có tầm nhìn chiến lược riêng hay không, Troy Meink đưa ra rất ít thông tin.

"Tôi nghĩ rất nhiều ý tưởng đã được đưa ra, bất kể chúng đến từ đâu, đều quan trọng, phải không? Tôi có cách tiếp cận hơi khác về vấn đề này. Tôi không quá tin vào việc chỉ tập trung vào so kè với các đối thủ. Bạn cần phải có khả năng chiến thắng. Chấm hết", Troy Meink nói.

Năm nay, chi tiêu quốc phòng tăng mạnh nhờ một dự luật điều chỉnh ngân sách một lần do Quốc hội Mỹ thông qua. Tuy nhiên, chưa rõ liệu khoản ngân sách như vậy có còn được phê duyệt trong tương lai không. Troy Meink thừa nhận có thể phải đánh đổi một số ưu tiên của chính quyền Trump để cân đối ngân sách.

"Tiền bạc luôn là thách thức và chúng tôi đang thực hiện những đánh đổi để hỗ trợ toàn bộ nhiệm vụ đó. Luôn luôn có những sự đánh đổi", Troy Meink cho hay.

Khoảng trống nhân sự

Vào tháng 8, Tướng David Allvin đột ngột tuyên bố nghỉ hưu, đánh dấu nhiệm kỳ ngắn nhất (chỉ khoảng 2 năm) của một Tham mưu trưởng Không quân Mỹ kể từ những năm 1990 và là sự ra đi mới nhất trong cuộc cải tổ lãnh đạo Lầu Năm Góc kể từ khi ông Trump nhậm chức.

Các nguồn tin nói với trang DO rằng Tướng David Allvin bị thay thế vì tập trung vào nỗ lực tái tối ưu hóa những thứ còn tồn đọng trong danh sách của Frank Kendall.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã sa thải một số quan chức quân sự cấp cao kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tư lệnh Hải quân Mỹ và cố vấn quân sự của Lục quân, Hải quân, Không quân.

Tướng David Allvin mới đảm nhiệm vị trí Tham mưu trưởng Không quân Mỹ được khoảng 2 năm trong nhiệm kỳ 4 năm thông thường, trước khi tuyên bố nghỉ hưu vào tháng 8 - Ảnh: MT

Khi được hỏi về người thay thế David Allvin, Troy Meink không cung cấp nhiều thông tin nhưng tin rằng Bộ Không quân Mỹ sẽ tìm được người kế nhiệm phù hợp.

"Chúng ta chắc chắn sẽ có tham mưu trưởng. Cuối cùng thì việc này phải thông qua chính quyền, nhưng điều quan trọng là chúng ta sẽ không rơi vào tình trạng trống vị trí. Tướng Allvin và tôi sẽ đảm bảo rằng lực lượng sẽ có một tham mưu trưởng mới”, Bộ trưởng Không quân Troy Meink nói.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/khong-quan-my-chuyen-huong-tu-trung-quoc-sang-uu-tien-phong-thu-lanh-tho-238067.html