Không thể để những kẻ 'khoác áo' tâm thần thoát tội hình sự

9 giờ trướcBài gốc

Hoen ố hình ảnh của ngành y

Công an thành phố Hà Nội vừa khám phá vụ án “Tàng trữ trái phép chất ma túy, Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Viện pháp y tâm thần Trung ương thành phố Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa. Ông nhìn nhận đánh giá gì về vụ việc này?

Có thể nói, vụ việc đưa – nhận hối lộ, 'chạy' giấy chứng nhận tâm thần kể trên là một vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, gây sốc và bàng hoàng trong dư luận. Những người được gọi là "lương y như từ mẫu", lại tiếp tay cho các đối tượng phạm tội bằng cách cấp khống giấy chứng nhận tâm thần, để họ thoát án hình sự. Việc này không chỉ phi pháp, trắng trợn, mà còn xem thường pháp luật, bẻ cong cán cân công lý.

Những hành vi như vậy đã làm hoen ố hình ảnh của ngành y, đặc biệt là lĩnh vực giám định pháp y – vốn là nơi phải đặt sự chính trực lên hàng đầu.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa. Ảnh: QH

Phải chăng, vụ việc này cho thấy có lỗ hổng rất lớn trong việc giám định pháp y, thưa ông?

Quả đúng như vậy. Đây là một lỗ hổng lớn. Việc để những người phạm tội nghiêm trọng có thể "lách luật" bằng giấy chứng nhận tâm thần là điều phi lý, không thể chấp nhận. Tại sao y, bác sĩ, những người vốn từng trải, hiểu luật, lại vi phạm đạo đức nghề nghiệp nghiêm trọng như vậy?

Để bịt kín lỗ hổng này, theo tôi, cần tăng cường giáo dục chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ y tế, đặc biệt trong lĩnh vực pháp y. Phải nhấn mạnh đến tính liêm chính và công tâm khi thực hiện giám định tâm thần.

Bên cạnh đó, lực lượng công an cũng cần giám sát chặt chẽ, tránh để các đối tượng lợi dụng sơ hở để giả bệnh nhằm thoát tội. Đặc biệt, đối với các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra, xem đối tượng này giả bệnh, giả tâm thần hay bệnh thật sự.

Rất cần thiết phải rà soát lại

Qua vụ án trên, cơ quan công an đề nghị các cơ quan tư pháp trong toàn quốc rà soát lại các vụ án, vụ việc có đối tượng được đưa đi giám định pháp y tâm thần tại Viện pháp y tâm thần Trung ương từ năm 2020 đến nay. Đặc biệt là rà soát các đối tượng có hành vi phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, nhưng trước khi phạm tội không có hồ sơ, bệnh án tâm thần. Ông thấy sao về đề nghị này?

Tôi hoàn toàn đồng tình. Điều này rất cần thiết phải triển khai thực hiện. Không thể để lọt lưới pháp luật những kẻ khoác áo tâm thần mà thoát tội. Trong đó, cần tập trung vào những trường hợp có dấu hiệu nghi vấn: từng phạm tội nghiêm trọng, có tiền án, tiền sự, có điều kiện kinh tế, từng dùng ma túy, đánh bạc, giết người, có dấu hiệu bất thường sau khi bị áp dụng biện pháp tố tụng…

Nếu phát hiện có sai phạm, cần phải xử lý nghiêm đối với cả người làm giả và người sử dụng giấy tờ giả đó để thoát tội.

Các đối tượng Lê Văn Đông và Nguyễn Thị Mai Anh trong vụ án.

Trước kia đã từng xảy ra những vụ việc ‘bay lắc’ ngay trong bệnh viện tâm thần. Điều này cho thấy sự buông lỏng quản lý, hay còn những nguyên nhân sâu xa khác, thưa ông?

Cá nhân tôi đã từng lên tiếng khi xảy ra những vụ việc như vậy. Các đối tượng sử dụng ma túy, ‘bay lắc’ ngay trong bệnh viện tâm thần như vậy, tôi nghĩ, không chỉ là sự buông lỏng, mà có thể là tiếp tay, bảo kê cho các đối tượng. Không thể có chuyện trong một môi trường y tế, đặc biệt là viện pháp y – nơi có giám sát của nhiều cấp, lại để xảy ra tình trạng "bay lắc", hút chích như vậy được. Đây là sự chủ quan, thiếu kiểm tra, hoặc có yếu tố dung túng, bao che.

Trách nhiệm đầu tiên vẫn thuộc về lãnh đạo đơn vị đó – từ quản lý trực tiếp đến cấp cao hơn. Khi quản lý lỏng lẻo hoặc làm ngơ, hậu quả là hệ thống bị thao túng và các hành vi phạm pháp ngang nhiên diễn ra.

Về trách nhiệm người đứng đầu, quy định hiện hành đã rất rõ. Khi để cấp dưới sai phạm trong hệ thống của mình, đặc biệt là sai phạm mang tính tổ chức, có hệ thống, thì người đứng đầu không thể vô can. Cần xem xét hình thức xử lý phù hợp, tùy theo mức độ vi phạm: từ kiểm điểm, kỷ luật cho đến truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu đồng phạm hoặc bao che.

Trên cương vị là đại biểu Quốc hội, ông có kiến nghị gì sau vụ việc này?

Tôi kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tăng cường kiểm tra đột xuất, giám sát chặt chẽ các cơ sở giám định pháp y tâm thần. Đồng thời, cần bổ sung chế tài nghiêm khắc hơn cho hành vi làm giả kết luận giám định hoặc lợi dụng giám định để trốn tránh pháp luật.

Điều quan trọng nhất là phải xây dựng cơ chế minh bạch hóa quá trình giám định, có sự tham gia giám sát độc lập từ các cơ quan khác, tránh tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi".

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Luân Dũng

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/khong-the-de-nhung-ke-khoac-ao-tam-than-thoat-toi-hinh-su-post1756141.tpo