Tuy nhiên, tình trạng thắp hương không kiểm soát, đốt vàng mã bừa bãi, không đúng nơi quy định đã và đang tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Hiện trường vụ cháy ngày 25-7 xuất phát từ bàn thờ tầng 2 của nhà dân trong ngõ Yết Kiêu, phường Cửa Nam. Ảnh: CT
Theo Công an thành phố Hà Nội, khoảng gần 20% số vụ cháy, sự cố cháy xảy ra xuất phát từ bất cẩn trong sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt. Trong đó cứ đến dịp tháng 7, tháng 8 âm lịch, sự cố cháy do thắp hương, thờ cúng, đốt vàng lại diễn biến phức tạp, đặc biệt là tại những khu tập thể cũ, ngõ nhỏ.
Điển hình gần đây nhất là vụ cháy vào chiều ngày 25-7 xuất phát từ bàn thờ tầng 2 của nhà dân trong ngõ Yết Kiêu, phường Cửa Nam. May mắn khi phát hiện đám cháy, người dân đã hô hoán, sử dụng bình chữa cháy xách tay để dập lửa. Vụ cháy trên không gây ra thiệt hại về người và tài sản, tuy nhiên cũng đã gióng lên "hồi chuông" cảnh báo về nguy cơ cháy nổ tại các khu dân cư do thắp hương, đốt vàng mã.
Dịp rằm tháng 7 vừa qua, anh Nguyễn Văn Cương (phường Đông Ngạc) cho biết, nhiều người đốt vàng mã trên vỉa hè, lòng đường, hay ngay tại hành lang, ban công nhà chung cư, gần các vật dụng như rèm cửa, đồ gỗ, giấy tờ... Tại các cơ sở thờ tự, dù đã có thông báo không đốt nhiều đèn nhang nhưng có nhiều người vẫn thắp hương số lượng lớn, cắm hương tùy tiện, tiềm ẩn nguy cơ cháy.
Theo Công an thành phố Hà Nội, thực tế cho thấy, các vụ cháy do thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã chủ yếu là do đốt không đúng nơi quy định; bố trí nơi thắp hương không bảo đảm khoảng cách, để quá nhiều vàng mã gần vị trí thắp hương, nến, dẫn đến bắt cháy. Trong quá trình hóa vàng không có người trông coi để tàn lửa lan sang vật dụng xung quanh…
Nhiều người dân đốt vàng mã ngoài đường, không đúng nơi quy định. Ảnh: ĐT
Nắm bắt được nguy cơ cháy có thể xảy ra khi người dân đốt nhiều hương, vàng mã vào dịp tháng 7, tháng 8 âm lịch, Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Công an thành phố Hà Nội) đã tích cực làm tốt công tác kiểm tra, nhắc nhở và tuyên truyền các quy định cho các hộ kinh doanh và hộ nhà ở kết hợp kinh doanh trên địa bàn nghiêm chỉnh chấp hành các quy định về an toàn cháy nổ.
Bà Nguyễn Thị Sinh, chủ cửa hàng kinh doanh trong chợ Quảng Oai (xã Quảng Oai) cho biết, do thường xuyên được lực lượng chức năng kiểm tra, nhắc nhở, nên trong quá trình kinh doanh gia đình luôn có người trông coi việc thắp hương, hóa vàng; cửa hàng được trang bị đầy đủ bình chữa cháy; hóa vàng tại nơi quy định...
Trung tá Nguyễn Mạnh Tuấn, Đội trưởng Đội Chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khu vực số 14 (Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Công an thành phố Hà Nội) cho biết, do quản lý địa bàn nhiều cơ sở thờ tự (phường Tây Hồ, phường Phú Thượng, phường Xuân Đỉnh), đơn vị đã chủ động phối hợp với lực lượng Công an phường kiểm tra, hướng dẫn các biện pháp an toàn phòng, chống cháy, nổ đối với các địa điểm văn hóa tâm linh; kịp thời kiến nghị với Ban Quản lý các đình, đền, chùa, khu di tích đưa ra các biện pháp đảm bảo an toàn, yêu cầu khắc phục những sơ hở, thiếu sót về an toàn phòng cháy, chữa cháy.
Lực lượng chức năng tuyên truyền về phòng cháy, chữa cháy đến các hộ kinh doanh trong chợ Quảng Oai (xã Quảng Oai). Ảnh: CT
Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khuyến cáo, trong quá trình thắp hương phải trông coi ban thờ, bố trí nơi thờ cúng đảm bảo khoảng cách an toàn phòng cháy, chữa cháy; để cách xa bát hương với các vật dụng dễ cháy trên ban thờ; không thắp hương vòng qua đêm. Hạn chế để nhiều vật liệu dễ cháy và sử dụng nến trong thờ cúng; không nên đi ra khỏi nhà khi hương trên ban thờ chưa tắt.
Ngoài ra, khi đốt vàng mã phải có người trông coi; đúng nơi quy định, tránh xa những nơi có vật dễ cháy, không đốt quá nhiều vàng mã. Không hóa vàng ở những nơi cấm như: Chợ, trung tâm thương mại, nơi có vật liệu dễ cháy..., luôn có biện pháp ngăn chặn cháy lan.
Sự bất cẩn nhỏ trong việc thắp hương, đốt vàng mã có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Do đó, người dân cần thực hành tín ngưỡng một cách văn minh, an toàn, không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn là cách bảo vệ chính bản thân, gia đình và cộng đồng.
Mai Hữu