Khu đô thị King Bay: Từ siêu dự án ven sông đến đại án chấn động

3 giờ trướcBài gốc

Phối cảnh Dự án Khu đô thị King Bay do Công ty Free Land làm chủ đầu tư

Hàng loạt cựu quan chức vướng lao lý

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam bà Phan Thị Mỹ Thanh, cựu Phó bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, để điều tra về tội “Nhận hối lộ” theo Điều 354, Bộ luật Hình sự.

Cùng tội danh, ông Võ Thanh Nhuận, nguyên Trưởng phòng Đầu tư thuộc Văn phòng UBND tỉnh Đồng Nai và Đỗ Đình Ngoan, định giá viên, bị khởi tố do có liên quan đến quá trình thẩm định, định giá đất tại Dự án King Bay.

Cơ quan điều tra cũng khởi tố các ông Đinh Quốc Thái, Cao Tiến Dũng (đều là cựu Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai) và hai cựu Phó chủ tịch Võ Văn Chánh, Nguyễn Quốc Hùng để điều tra về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Ngoài ra, bà Vũ Minh Lý, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Free Land - chủ đầu tư Dự án King Bay, bị khởi tố và bắt tạm giam về cùng tội danh.

Hồi tháng 1/2023, ông Đinh Quốc Thái, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai bị Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội tuyên phạt 9 năm tù về tội “Nhận hối lộ” trong vụ án liên quan tới sai phạm của Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC), xảy ra tại Dự án Đầu tư xây dựng Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai.

Còn cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, ông Võ Văn Chánh vừa bị Tòa án Nhân dân tỉnh Đồng Nai tuyên án sơ thẩm 2 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý đất đai” trong vụ án tại Khu dân cư thương mại Phước Thái (Biên Hòa).

Theo kết quả điều tra ban đầu, các bị can có liên quan đến sai phạm trong quá trình phê duyệt, giao đất, định giá và thực hiện Dự án King Bay - khu đô thị cao cấp tại huyện Nhơn Trạch (cũ), tỉnh Đồng Nai.

Trong quá trình triển khai, hàng trăm khách hàng đã liên tục tố cáo chủ đầu tư có hành vi vi phạm hợp đồng, chiếm dụng tiền đặt cọc, chậm bàn giao hạ tầng và không thực hiện nghĩa vụ theo cam kết.

Cơ quan điều tra xác định, dự án được phê duyệt, giao đất và định giá không đúng quy định, gây thất thoát lớn tài sản Nhà nước, đồng thời phát sinh dấu hiệu đưa - nhận hối lộ giữa doanh nghiệp và một số lãnh đạo, cán bộ quản lý tỉnh Đồng Nai.

Phê duyệt, giao đất trái quy định

Dự án King Bay được xem là một trong những “siêu dự án” có vị trí đắc địa, nằm ven sông Đồng Nai, đối diện TP. Thủ Đức (cũ), TP.HCM.

Năm 2015, UBND tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty cổ phần Ngũ Long Tân làm chủ đầu tư, với quy mô hơn 125 ha, tổng vốn đăng ký đầu tư hơn 4.800 tỷ đồng. Sau đó, doanh nghiệp đổi tên thành Công ty cổ phần Free Land (Free Land), do bà Vũ Minh Lý làm Chủ tịch HĐQT, kiêm người đại diện pháp luật.

Hồ sơ điều tra thể hiện, trong quá trình phê duyệt, giao đất và định giá, hàng loạt sai phạm nghiêm trọng đã xảy ra. Từ khâu đề xuất chủ trương, lập quy hoạch, cho tới việc giao đất, điều chỉnh quy hoạch và định giá đều bị “bẻ cong” nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Cụ thể, sau khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư, Free Land nhanh chóng đề nghị tỉnh Đồng Nai phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 và giao đất triển khai.

Theo quy định của pháp luật về đất đai và đầu tư, dự án chỉ được giao đất sau khi hoàn tất đầy đủ các thủ tục pháp lý, trong đó có thẩm định năng lực tài chính, phê duyệt quy hoạch chi tiết, đánh giá tác động môi trường và hoàn thành nghĩa vụ ký quỹ đầu tư. Thế nhưng, UBND tỉnh Đồng Nai vẫn ra quyết định giao đất trước khi doanh nghiệp hoàn tất thủ tục, trong khi hồ sơ tài chính của Free Land chưa được xác minh, thẩm định rõ ràng. Việc này vi phạm nghiêm trọng quy trình quản lý đầu tư xây dựng và quy định của Luật Đất đai.

Đáng chú ý, một số lãnh đạo và cán bộ tỉnh bị cáo buộc ký duyệt hồ sơ vượt thẩm quyền, không xin ý kiến cơ quan chuyên môn hoặc cấp có thẩm quyền của Trung ương. Việc giao đất cho doanh nghiệp khi chưa có cơ sở pháp lý đầy đủ đã tạo tiền đề cho hàng loạt rủi ro pháp lý và thất thoát tài sản nhà nước sau này.

Chỉ vài năm sau khi được cấp phép, Dự án King Bay đã liên tục điều chỉnh quy hoạch, trong đó có nhiều nội dung làm thay đổi đáng kể bản chất sử dụng đất.

Cụ thể, một số khu đất công cộng, cây xanh, giao thông nội bộ được chuyển đổi thành đất thương mại - dịch vụ, nhà ở thấp tầng hoặc biệt thự cao cấp. Nhiều chỉ tiêu quy hoạch như mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất và tầng cao cũng bị điều chỉnh tăng so với phê duyệt ban đầu.

Những thay đổi này khiến phần đất Nhà nước giao cho doanh nghiệp khai thác tăng đột biến giá trị, nhưng không được tính toán, điều chỉnh tiền sử dụng đất tương ứng.

Việc điều chỉnh quy hoạch có dấu hiệu lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tạo lợi ích cho doanh nghiệp. Một số lãnh đạo và cán bộ thuộc UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), Sở Xây dựng và Văn phòng UBND tỉnh bị cáo buộc đã thông qua, hợp thức hóa các tờ trình, văn bản điều chỉnh quy hoạch sai quy định.

Thêm vào đó, khâu định giá đất được xem là “mấu chốt” trong chuỗi sai phạm tại Dự án King Bay, khi Hội đồng Thẩm định giá đất của tỉnh Đồng Nai xác định giá đất thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường tại thời điểm giao đất, dẫn đến thiệt hại ngân sách hàng trăm tỷ đồng.

Nhóm lãnh đạo tỉnh Đồng Nai gồm Đinh Quốc Thái, Cao Tiến Dũng, Võ Văn Chánh và Nguyễn Quốc Hùng được xác định đã phê duyệt phương án định giá, giao đất cho doanh nghiệp không đúng quy định, tạo điều kiện để Free Land hưởng lợi bất chính. Đáp lại, Free Land đã chi hàng chục tỷ đồng để “cảm ơn” trực tiếp các lãnh đạo thông qua trung gian là doanh nghiệp tư vấn hoặc chi phí hợp thức hồ sơ.

Huy động vốn trái phép của nhà đầu tư

Bên cạnh sai phạm trong phê duyệt, giao đất và định giá, vụ án King Bay còn gây phẫn nộ trong dư luận, bởi hàng trăm khách hàng bị ảnh hưởng trực tiếp khi chủ đầu tư huy động vốn trái quy định và không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng.

Ngay từ năm 2017 - 2018, khi Dự án còn đang trong giai đoạn hoàn thiện thủ tục pháp lý, Free Land đã ký hàng loạt “hợp đồng đặt cọc”, “hợp đồng góp vốn” hoặc “thỏa thuận mua bán” với khách hàng cá nhân.

Các hợp đồng này đều mang danh nghĩa “nhà ở hình thành trong tương lai”, dù tại thời điểm đó, Dự án chưa được bàn giao đất và chưa đủ điều kiện mở bán theo Luật Kinh doanh bất động sản.

Khoảng tháng 5/2018, doanh nghiệp này tổ chức nhiều đợt bán hàng quy mô lớn cho hàng trăm khách hàng tại TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương (cũ). Các hợp đồng “đặt cọc” có giá trị từ 500 triệu đồng đến vài tỷ đồng mỗi lô, kèm cam kết bàn giao nền trong 18 - 24 tháng.

Ngoài ra, hợp đồng bảo lãnh ngân hàng của Free Land với Ngân hàng TMCP PVcomBank chỉ là “bảo lãnh nguyên tắc”, không phải bảo lãnh cho từng khách hàng cụ thể. Bởi thế, Sở Xây dựng Đồng Nai sau đó đã hủy xác nhận điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai của Dự án King Bay.

Nhiều khách hàng đã nộp phần lớn số tiền theo giá trị hợp đồng, tương đương vài tỷ đồng mỗi lô đất, nhưng sau nhiều năm, Dự án vẫn chưa hoàn thiện hạ tầng, chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cá nhân và chưa được bàn giao đúng cam kết.

Trong khi chưa thể trả đất cho khách hàng, Free Land liên tục gửi thông báo “gia hạn thời gian bàn giao nền”, “điều chỉnh tiến độ xây dựng” với lý do “vướng giải phóng mặt bằng” hoặc “thay đổi quy hoạch”, nhằm trì hoãn trách nhiệm.

Do đó, các khách hàng liên tục gửi đơn tố cáo, khiếu nại đến cơ quan chức năng, yêu cầu xử lý hành vi chiếm dụng vốn của Free Land, đồng thời khởi kiện đòi hoàn trả tiền đặt cọc và lãi phát sinh.

Không những thế, một số hộ dân có đất nằm trong khu vực quy hoạch Dự án King Bay cũng khiếu nại, khởi kiện hành chính yêu cầu hủy các quyết định thu hồi đất và được chấp thuận, do việc thu hồi không đúng quy trình và chưa có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phù hợp.

Huệ Nguyễn

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/batdongsan/khu-do-thi-king-bay-tu-sieu-du-an-ven-song-den-dai-an-chan-dong-d407977.html