Khu vực tư nhân và cơ hội vươn mình nhờ kinh tế không gian tầm thấp

4 giờ trướcBài gốc

Tư duy mới tạo ra cơ hội mới

Bối cảnh các tỉnh phía Bắc chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi lũ lụt nghiêm trọng cũng là lúc các công nghệ hiện đại đang được ứng dụng để hỗ trợ công tác cứu trợ và thông tin cho người dân vùng bị ảnh hưởng.

Chẳng hạn, thiết bị bay không người lái (drone) của Viettel đã đưa khoảng 5 tấn hàng hóa đến vùng lũ và thực hiện 30 chuyến dẫn đường, giúp lực lượng cứu hộ xác định tuyến tiếp cận nhanh nhất đến các khu vực ngập sâu trong ngày 8 và 9-10.

Đáng lưu ý, không chỉ Viettel, nhiều tổ chức và đơn vị khác cũng sử dụng thiết bị bay không người lái và ứng dụng di động, nhằm đưa hàng cứu trợ đến những nơi khó tiếp cận và kết nối những người cần giúp đỡ.

Thiết bị bay không người lái được trưng bày tại triển lãm 80 năm thành tựu đất nước. Ảnh: H.T

Câu chuyện vừa nêu không chỉ thể hiện năng lực làm chủ và ứng dụng công nghệ của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh thiên tai, mà còn cho thấy những cơ hội mới trong phát triển kinh tế không gian tầm thấp.

Kinh tế không gian tầm thấp (Low Altitude Economy - LAE), được định nghĩa là một nền kinh tế hoàn chỉnh, hoạt động trong không gian từ mặt đất lên đến 3.000m và được kỳ vọng là động lực tăng trưởng bứt phá cho nhiều quốc gia. Theo đó, việc phát triển kinh tế tầm thấp sẽ mang tới cho Việt Nam một số lợi ích chiến lược, gồm: Khả năng bao phủ từ mặt đất lên không trung, giúp giải quyết vấn đề thuộc nhiều nhiều lĩnh vực như: nông nghiệp, logistics, xây dựng, năng lượng, du lịch, giao thông, an ninh - quốc phòng; Nâng cao năng lực tự chủ về công nghệ và hoàn toàn phù hợp với nguồn lực và điều kiện của Việt Nam hiện tại, qua đó nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Ông Trần Kim Chung, Chủ tịch CT Group, cho biết kinh tế không gian tầm thấp là một hệ sinh thái kinh tế toàn diện, tích hợp cả yếu tố xanh và số, hướng tới thác tài nguyên không gian, với năng suất vượt trội so với các mô hình truyền thống.

Minh chứng điển hình là một máy bay không người lái (UAV) có thể phun thuốc, giám sát cho 67 hecta cây trồng trong một ngày, trong khi một lao động lành nghề chỉ xử lý được tối đa một hecta. Tương tự, trong ngành điện, một giờ làm việc của UAV có thể tương đương với ba ngày công của một công nhân kiểm tra đường dây.

“Sự nhảy vọt về năng suất, không chỉ vài chục phần trăm mà là hàng chục lần, chính là yếu tố then chốt giúp các nền kinh tế tiến hóa”, ông Chung nói.

Đứng trước cơ hội lớn, tại chương trình toàn cảnh kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ nhất sáng 10-10, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch, kiêm Giám đốc điều hành mạng lưới UAV Việt Nam, đánh giá nhu cầu thị trường UAV nội địa đang gia tăng nhanh chóng. Hơn nữa, các chính sách như Nghị quyết 57, 68 và chiến lược “Make in Vietnam” đang ưu tiên, tạo điều kiện cho các ngành công nghệ lõi phát triển. Ngoài ra, năng lực của các doanh nghiệp công nghiệp công nghệ trong nước ngày càng linh hoạt, sẵn sàng đầu tư và tham gia vào chuỗi giá trị UAV.

Bên cạnh đó, việc Mỹ và các quốc gia đồng minh dần hạn chế nhập khẩu UAV và linh kiện từ Trung Quốc, quốc gia hiện chiếm khoảng 70% thị phần UAV, cũng tạo cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

“Tiềm năng của kinh tế tầm thấp được đánh giá có thể đạt 10 tỉ đô la Mỹ, nếu tận dụng tốt các cơ hội hiện có và vượt qua rào lớn nhất hiện nay là cản pháp lý và sự sẵn sàng công nghệ. Theo đó, các quy định hiện hành về an ninh và quản lý UAV còn mang tính đặc thù và kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến nhiều khó khăn cho hoạt động nghiên cứu - phát triển (R&D), thử nghiệm và sản xuất drone trong nước”, ông Tuấn nói và cho rằng đây là trở ngại cần được tháo gỡ để ‘mở lối’ phát triển.

Công thức “ba nhà” và giấc mơ “tỉ đô”

Thực tế, thời gian qua, một sản phẩm UAV mang dấu ấn của doanh nghiệp Việt Nam ,như UAV Hera của Công ty Real-Time Robotics Vietnam (RtRobotics), đã được xuất khẩu và hiện phục trong Lực lượng an ninh quốc gia Mỹ, cảnh sát Mỹ và Hà Lan, cho thấy tiềm năng lớn của ngành này.

UAV đa năng tầm xa nổi bật với biểu tượng chim lạc. Ảnh: H.T

Một trong những bước đi đầu tiên để tận dụng cơ hội này là sự hình thành Liên minh kinh tế tầm thấp Việt Nam (Vietnam LAE), nơi quy tụ các doanh nghiệp, hiệp hội, cơ sở đào tạo về công nghệ và hàng không, nhằm xây dựng chiến lược, lộ trình đưa Việt Nam trở thành trung tâm kinh tế tầm thấp của thế giới. Địa phương đầu tiên được liên minh này lựa chọn hợp tác là TPHCM.

Nhưng để mô hình này triển khai hiệu quả trong thực tế, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp cho rằng cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa ba nhà là Nhà nước – doanh nghiệp – nhà trường.

Theo đó, Nhà nước sẽ chịu trách nhiệm hoàn thiện quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn bay tầm thấp, định danh thiết bị, thiết lập cơ chế thí điểm có kiểm soán (sandbox) cho dịch vụ mới liên quan tới kinh tế không gian tầm thấp. Đồng thời, quy hoạch và xây dựng hạ tầng bay tầm thấp, triển khai hệ thống giám sát, quản lý và điều hành bay tích hợp với trung tâm điều hành đô thị thông minh.

Các doanh nghiệp cần chủ động tham gia thí điểm, đầu tư R&D – sản xuất – phụ trợ, hợp tác, thu hút đầu tư nước ngoài, chuyển giao công nghệ và chia sẻ dữ liệu để tối ưu điều hành.

Còn nhà trường sẽ tham gia liên kết để phát triển sản phẩm, nâng chuẩn kỹ năng và thương mại hóa giải pháp dịch vụ kinh tế không gian tầm thấp qua hệ thống phòng thí nghiệm – mô phỏng.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Nhà nước có thể đặt hàng, tài trợ hoặc khuyến khích tư nhân đặt hàng các dự án R&D để phát triển công nghệ lõi trong lĩnh vực UAV. Thậm chí, Nhà nước có thể đóng vai trò khách hàng tiên phong, sử dụng UAV cho các nhiệm vụ cụ thể như nông nghiệp công nghệ cao, môi trường, quốc phòng – an ninh, cứu hộ cứu nạn.

Về tài chính, có chính sách ưu đãi, quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, kết nối vốn đầu tư công – tư cho các dự án nghiên cứu UAV trọng điểm.

Cuối cùng, xây dựng cơ chế thử nghiệm sandbox để UAV có không gian bay thử và kiểm nghiệm công nghệ một cách thuận tiện. Song song đó, cần hệ thống quản lý cấp phép bay, cấp phép thiết kế, sản xuất, chế tạo và bảo trì UAV.

Vân Phong

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/khu-vuc-tu-nhan-va-co-hoi-vuon-minh-nho-kinh-te-khong-gian-tam-thap/