Khủng hoảng chip Nexperia đe dọa tê liệt ô tô Mỹ sớm

4 giờ trướcBài gốc

Các nhà máy lắp ráp ô tô tại Mỹ đứng trước nguy cơ tạm dừng hoạt động trong 2–4 tuần tới do đứt gãy nguồn cung chip liên quan đến tranh chấp xoay quanh Nexperia. Cảnh báo được đưa ra bởi MEMA, hiệp hội nhà cung ứng thiết bị và linh kiện xe cơ giới lớn nhất tại Mỹ. Ngòi nổ đến từ việc chính phủ Hà Lan tiếp quản Nexperia (do Wingtech, Trung Quốc sở hữu), sau đó phía Trung Quốc chặn xuất khẩu sản phẩm từ các cơ sở sản xuất của Nexperia tại Trung Quốc.

Mặc dù là chip thế hệ cũ dùng cho các chức năng cơ bản như cần gạt mưa, cửa sổ điện, nguồn cung hạn chế khiến dây chuyền có nguy cơ đứng im trên diện rộng, đe dọa tái hiện khủng hoảng chip năm 2021.

Nút thắt Nexperia: từ chính sách đến dây chuyền

Tranh chấp bùng phát sau khi Hà Lan tuyên bố tiếp quản Nexperia ngày 30/9. Dù đặt trụ sở tại Hà Lan, Nexperia thuộc sở hữu 100% của Wingtech (Trung Quốc). Theo MEMA, Bắc Kinh đáp trả bằng việc chặn xuất khẩu từ các cơ sở của Nexperia tại Trung Quốc, khiến chuỗi cung ứng ô tô và điện tử tiêu dùng chịu tác động tức thời.

Trong khi căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và phương Tây leo thang, Nexperia thông báo với khách hàng Nhật Bản rằng có thể không đảm bảo giao hàng đúng hạn. Ở châu Âu, các hãng xe được cho là chạy đua liên tục để ngăn gián đoạn lan rộng. Tại Mỹ, các biện pháp kiểm soát cũng được thắt chặt trong bối cảnh hai bên chuẩn bị cho một hội nghị thượng đỉnh vào tuần tới.

chip, vi mach, my, trung quoc, khung hoang, thieu chip, nexperia, ha lan, oto, nganh cong nghiep oto anh 1

Vì sao chip đời cũ có thể “giữ chân” cả ngành

Khác với các SoC phức tạp cho hệ thống vận hành hay hỗ trợ lái, chip Nexperia chủ yếu phục vụ các chức năng điện thân xe (body electronics) như bật cần gạt mưa, nâng hạ kính, điều khiển các mạch điện đơn giản. Tuy không “hàu như” công nghệ cao, chúng hiện diện ở hầu hết phiên bản xe và khó thay thế ngay lập tức do chuẩn kết nối, phần mềm và chứng nhận đã đóng gói theo từng nền tảng.

Số nhà sản xuất còn duy trì các dòng chip đời cũ không nhiều, khiến việc chuyển đổi nguồn ngắn hạn trở nên khó khăn. Khi một mắt xích như Nexperia ngưng trệ, hiệu ứng gợn sóng có thể làm đình trệ toàn bộ dây chuyền lắp ráp, kể cả khi các linh kiện khác vẫn sẵn có.

Bài học 2021 vẫn còn nóng hổi

Khủng hoảng chip năm 2021 buộc nhiều nhà máy dừng sản xuất và làm chậm kế hoạch giao xe toàn cầu, gây thiệt hại hàng chục tỷ USD. MEMA cảnh báo kịch bản này có thể tái diễn nếu nút thắt Nexperia không được tháo gỡ kịp thời.

Mỹ phản ứng: Ford, GM, Stellantis cảnh giác cao độ

CEO Ford, Jim Farley, gọi xung đột Nexperia là vấn đề “mang tính chính trị” và cho biết đã nêu với các quan chức chính phủ trong chuyến công tác tại Washington. CEO General Motors, Mary Barra, thừa nhận nguồn cung chip hạn chế có thể ảnh hưởng sản xuất, song GM đang phối hợp với các đối tác để giảm thiểu thiệt hại. Stellantis cho biết đang làm việc cùng Nexperia và các nhà cung cấp khác để đánh giá tác động và xây dựng biện pháp ứng phó.

chip, vi mach, my, trung quoc, khung hoang, thieu chip, nexperia, ha lan, oto, nganh cong nghiep oto anh 2

Kịch bản 2–4 tuần tới và cửa thoát ngắn hạn

Nếu tình hình kéo dài, nhà máy tại Mỹ có thể phải dừng chuyền khi linh kiện tồn kho cạn. Các hãng xe ở châu Âu đang “chạy đua 24/7” nhằm ngăn làn sóng gián đoạn, trong khi Nexperia đã cảnh báo khả năng trễ giao hàng với khách tại Nhật Bản. Các bên kỳ vọng một thỏa thuận thương mại tạm thời giữa Mỹ, Trung Quốc và châu Âu có thể giúp tháo nút thắt trước khi sản xuất buộc phải dừng lại.

Trong bối cảnh Trung Quốc siết kiểm soát linh kiện và Mỹ có động thái đáp trả, các giải pháp thay nguồn cung hoặc tái thiết kế linh kiện khó có thể thực hiện trong thời gian rất ngắn. Vì vậy, cửa thoát khả dĩ nhất hiện tại đến từ giải pháp ngoại giao và thương mại.

Rủi ro đi kèm: nhôm, đất hiếm và chuỗi cung ứng đa tầng

Bên cạnh chip, chuỗi cung ứng ô tô gần đây ghi nhận thêm các điểm nghẽn khác. Hỏa hoạn tại một nhà máy nhôm ở New York khiến Ford phải ưu tiên vật liệu cho các dòng xe bán chạy. Đồng thời, các hãng xe chạy đua đảm bảo nguồn cung đất hiếm khi Trung Quốc siết kiểm soát xuất khẩu từ đầu tháng 11. Những biến động này làm gia tăng tính mong manh của chuỗi cung ứng, nhất là khi nhiều mắt xích chịu ảnh hưởng đồng thời.

chip, vi mach, my, trung quoc, khung hoang, thieu chip, nexperia, ha lan, oto, nganh cong nghiep oto anh 3

Triển vọng

Trong ngắn hạn, rủi ro gián đoạn sản xuất tại Mỹ ở mức cao khi nguồn chip đời cũ từ Nexperia bị bóp nghẹt. Các tuyên bố từ Ford, GM và Stellantis cho thấy mức cảnh giác tăng mạnh, đồng thời ưu tiên phối hợp nhà cung cấp để hạn chế tác động. Về trung hạn, kỳ vọng đặt vào một thỏa thuận tạm thời giữa các bên nhằm khôi phục dòng chảy linh kiện, trước khi những giải pháp kỹ thuật như đa dạng hóa nguồn hoặc điều chỉnh thiết kế linh kiện kịp phát huy hiệu quả.

Toàn ngành đang dõi theo diễn biến chính sách và kênh ngoại giao trong tuần tới. Nếu nút thắt Nexperia sớm được tháo gỡ, ngành ô tô có thể tránh được một “điểm gãy” mới của chuỗi cung ứng; ngược lại, kịch bản 2021 có nguy cơ tái hiện với cái giá không nhỏ.

CTVX

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/khung-hoang-chip-nexperia-de-doa-te-liet-o-to-my-som-397978.html