Kịch bản lừa đảo nhắm vào giới trẻ của tội phạm mạng

7 giờ trướcBài gốc

Kịch bản lừa đảo không mới nhưng sinh viên vẫn dính

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã thống kê được 24 phương thức lừa đảo qua mạng mà các đối tượng sử dụng. Các phương thức này có thể chia làm 4 nhóm chính: Mạo danh, lừa đảo tình cảm, tìm kiếm việc làm/kêu gọi đầu tư và tấn công mạng.

Trong đó, 2 nhóm thủ đoạn phổ biến nhất với sinh viên là mạo danh và lừa đảo tình cảm.

Sinh viên thường xuyên được cập nhật thông tin về lừa đảo qua mạng để chủ động phòng tránh

N.M.Q. (19 tuổi), sinh viên năm thứ 2 một trường đại học ở TP.HCM đã trở thành nạn nhân của chiêu trò lừa đảo tình cảm qua mạng sau khi bị đối tượng nữ lợi dụng nhu cầu kết nối. Suốt một tháng trò chuyện, đối tượng đã xây dựng lòng tin với Q. bằng kịch bản tinh vi: từ chối lộ mặt khi video call, nhưng lại dàn dựng các cuộc gọi để N.M.Q. nói chuyện với người tự xưng là ba mẹ của kẻ lừa đảo.

Bị thao túng, N.M.Q. đã liên tục chuyển khoản mua quà và cho tiền “bạn gái”, tổng cộng gần 4 triệu đồng. Ngay khi Q. bày tỏ nghi ngờ và yêu cầu gặp mặt, đối tượng lập tức cắt đứt mọi liên lạc và khóa toàn bộ tài khoản mạng xã hội.

N.M.Q. chia sẻ về lý do bị sập bẫy: "Bản thân tôi đã rất đề phòng khi bắt đầu nhắn tin, tìm hiểu, nhưng đối tượng này quá tinh vi. Hơn nữa, đây là vấn đề tình cảm, nên đôi khi trong một phút giây mất cảnh giác, lý trí không thể kiểm soát được khi bị đánh trúng vào tâm lý và nhu cầu được yêu thương.".

Còn H.H.A. (21 tuổi), trong một chuyến du lịch cùng gia đình tại Đà Lạt, sinh viên này đã bị lừa hơn 27 triệu đồng khi mua 15 vé cho một chương trình âm nhạc. H.H.A. đặt mua qua một trang mạng xã hội được ngụy tạo uy tín cao độ: Có đầy đủ thông tin, logo và tương tác.

Tuy nhiên, sau khi chuyển tiền thành công, A. không thể liên hệ được với trang bán vé và phát hiện mình đã trở thành nạn nhân của chiêu lừa đảo giả mạo dịch vụ online.

"Lý do lớn nhất là sinh viên chúng tôi luôn lên mạng, chọn mạng xã hội là nơi mua sắm và cập nhật tin tức. Thêm vào đó là tâm lý chủ quan khi nghĩ rằng mình là sinh viên, không có tài sản lớn, người ta sẽ loại trừ mình ra. Chính suy nghĩ này khiến chúng tôi dễ dàng mắc phải bẫy lừa đảo."- H.H.A. nói.

Chiêu trò lừa đảo được nâng cấp bởi công nghệ

Sự tinh vi của tội phạm mạng được đẩy lên một cấp độ mới nhờ công nghệ, tác động mạnh vào cảm xúc và lý trí của sinh viên.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhận định, với sinh viên là nhóm có hiểu biết tương đối, các đối tượng không chỉ đánh vào sự thiếu hiểu biết mà trực tiếp đánh vào cảm xúc lo sợ hoặc vui buồn của nạn nhân.

Công nghệ Deepfake giả dạng khuôn mặt, giả dạng giọng nói trong thời gian thực (Ảnh minh họa)

Sau khi thu thập được thông tin của nạn nhân, các đối tượng sử dụng công nghệ cao giả mạo người thân, bạn bè, gọi điện dồn ép tâm lý, khiến nạn nhân rơi vào trạng thái lo ngại hoặc vui mừng, từ đó mất cảnh giác và dễ dàng trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Gần đây, tội phạm mạng còn thực hiện các vụ “bắt cóc online” mà nạn nhân chủ yếu là giới trẻ, kể cả sinh viên.

Đại úy Lê Ngọc Khánh, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP.HCM cho biết thêm: "Những năm gần đây các đối tượng đã lợi dụng công nghệ Deepfake giả dạng khuôn mặt, giả dạng giọng nói trong thời gian thực. Người nhận cuộc gọi nhìn thấy mặt đúng là bạn bè, người thân mình, nhưng thực chất không phải. Sáu tháng đầu năm 2025 nổi lên các vụ "bắt cóc online" và người trẻ chỉ cần vài cuộc điện thoại, vài cú click chuột đã có thể bị bắt cóc online."

Với tỷ lệ thu hồi tiền bị lừa đảo rất thấp, các chuyên gia khẳng định, phòng ngừa là yếu tố tiên quyết để giới trẻ, đặc biệt là sinh viên, không bị sập bẫy lừa đảo mạng.

Các chuyên gia khuyến cáo, mỗi người cần “CHẬM” lại vài giây trước khi chia sẻ thông tin cá nhân hoặc nhấn vào bất kỳ đường liên kết nào. Nếu đã sơ suất, cần lập tức “CHẶN” mọi liên lạc với đối tượng để tránh bị thao túng tâm lý, đồng thời “CHẮN” dòng tiền bằng cách liên hệ ngay với ngân hàng và cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Đại úy Lê Ngọc Khánh, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP.HCM

Đồng thời, một cảnh báo quen thuộc nhưng vẫn bị nhiều bạn trẻ bỏ qua: không cơ quan chức năng nào làm việc hay yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua điện thoại.

"Các cơ quan chức năng thì không bao giờ làm việc qua điện thoại. Đồng thời, không có cơ quan chức năng nào yêu cầu các bạn phải cung cấp mã OTP nên nếu các bạn tin và làm theo là sẽ bị lừa. Việc phòng ngừa là vô cùng cần thiết, vì tiền đã đi rồi rất là khó quay trở lại."- Đại úy Lê Ngọc Khánh khẳng định.

Theo thống kê từ Bộ Công an, đã có 22.000 vụ lừa đảo qua mạng được ghi nhận trong năm 2024, tăng gấp gần 15 lần so với 1.500 vụ năm 2023, với thiệt hại ước tính 18.900 tỷ đồng. Cứ 220 người dùng điện thoại thông minh, lại có 1 người trở thành nạn nhân. Đáng chú ý, có tới 70% người dân (bao gồm cả sinh viên) đã từng tiếp xúc với ít nhất một cuộc gọi hoặc tin nhắn lừa đảo mỗi tháng.

Minh Hạnh, CTV Kiệt Hương- VOV TP.HCM

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/kich-ban-lua-dao-nham-vao-gioi-tre-cua-toi-pham-mang-post1243091.vov