Kịch bản xuất khẩu của Việt Nam nếu bị ông Trump áp thuế

4 giờ trướcBài gốc

Tăng trưởng xuất khẩu có thể giảm 1,5-2%

TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và nghiên cứu BIDV vừa công bố báo cáo đánh giá tác động chính sách thuế của Mỹ đối với kinh tế, thương mại toàn cầu; đưa ra một số kịch bản và khả năng áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, đặc biệt đối với một số ngành, hàng quan trọng.

Theo nhóm nghiên cứu, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ (tổng kim ngạch hai chiều năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD) và đứng thứ 6 về xuất khẩu sang Mỹ; đứng thứ 3 về xuất siêu sang Mỹ (khoảng 123,5 tỷ USD) năm 2024. Với quan điểm thương mại quốc tế phải cân bằng hơn và quan sát một số quyết sách gần đây của Tổng thống Donald Trump, nhóm nghiên cứu đánh giá khả năng Việt Nam có thể bị áp thuế theo 3 kịch bản.

Kịch bản cơ sở (xác suất 50%): Mỹ có thể áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam bằng với mức mà nước ta đang áp đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ theo chính sách thuế "đối ứng, có đi có lại". Theo đó, Mỹ có thể tăng thuế bình quân đối với hàng Việt Nam từ mức 2,2% lên mức 5,1% (là mức mà Việt Nam đang áp đối với hàng Mỹ).

Số tiền thuế tăng thêm mà Mỹ thu được từ hàng Việt ước tính sẽ khoảng 4 tỷ USD. Trong trường hợp Việt Nam chủ động giảm thuế đối ứng cho hàng nhập khẩu từ Mỹ, với giả định kim ngạch năm 2025 tăng khoảng 20%, khi đó số tiền thuế giảm được ước tính sẽ là 0,53 tỷ USD.

Việc Mỹ thay đổi chính sách thuế quan sẽ có ảnh hưởng tới xuất khẩu của Việt Nam.

Kịch bản tiêu cực (xác suất 25%): Mỹ có thể áp mức thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam (thay vì mức 3,3% bình quân giản đơn hay 2,2% bình quân gia quyền như hiện nay), tương tự như nhiều quốc gia khác.

Khi đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ có thể giảm khoảng 3-5% năm 2025 xuống mức tăng trưởng chỉ còn khoảng 15-17% ( năm ngoái xuất khẩu sang Mỹ tăng khoảng 20%). Trong bối cảnh xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường khác chưa kịp chuyển hướng, điều này sẽ khiến tăng trưởng xuất khẩu của nước ta có thể giảm khoảng 1,5-2% và tăng trưởng GDP có thể giảm khoảng 0,2-0,3% năm 2025 và giảm thêm ở những năm sau đó.

Kịch bản tích cực (xác suất 25%): Mỹ không áp thêm thuế hoặc chỉ áp thuế cao hơn đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam (như thép, nhôm…) với mức tương tự như các quốc gia khác. Khi đó, Việt Nam sẽ cạnh tranh sòng phẳng với hàng hóa của các nước và có thể tận dụng được một số cơ hội để có thể đạt được mục tiêu xuất khẩu đã đề ra.

Mặt hàng nào bị ảnh hưởng?

Nhóm nghiên cứu đánh giá 5 nhóm ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ sẽ chịu tác động.

Với các sản phẩm điện tử: Gồm các mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; điện thoại các loại và linh kiện; máy ảnh, máy quay phim và linh kiện. Nhóm này hiện chiếm 28,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ.

Theo nhóm nghiên cứu ngành điện tử Việt Nam hiện chủ yếu phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI nên khả năng dịch chuyển chuỗi sản xuất khỏi Việt Nam do tác động của thuế quan rất khó xảy ra.

Do đó, với kịch bản cơ sở, xuất khẩu nhóm hàng này sang Mỹ năm nay có thể đạt khoảng 41-42 tỷ USD (tăng 15-20% - chỉ bằng một nửa mức tăng năm ngoái). Ở kịch bản tiêu cực, xuất khẩu nhóm hàng này chỉ tăng 10-15%, còn trong kịch bản tích cực, mức tăng trưởng có thể đạt mức 20-25%.

Dự báo xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ có thể chỉ đạt tăng trưởng 5-10% trong trường hợp bị áp thuế.

Nhóm ngành dệt may, da giày (chiếm 21,9%): Với kịch bản cơ sở, nhóm nghiên cứu dự báo xuất khẩu dệt may, da giày sang Mỹ năm 2025 có thể đạt 28-29 tỷ USD (tương ứng với mức tăng 7-11% so với năm trước). Trong kịch bản tiêu cực, mức tăng trưởng có thể chỉ đạt 3-5%, còn kịch bản tích cực, mức tăng trưởng lên tới 10-13%.

Nhóm ngành gỗ và sản phẩm gỗ (chiếm 7,6%): Trong kịch bản cơ sở, dự báo gỗ và các sản phẩm gỗ năm 2025 có thể đạt 10-10,5 tỷ USD (tăng 10-15%). Trong kịch bản tiêu cực, mức tăng trưởng xuất khẩu có thể chỉ đạt 5-10%, còn trong kịch bản tích cực, mức tăng trưởng xuất khẩu lên tới 15-20%.

Nhóm ngành nông - thủy - hải sản (chiếm 3,5%). Nhóm nghiên cứu cho rằng ít chịu tác động do đây là nhóm hàng hóa thiết yếu. Việc Mỹ áp thuế nhập khẩu đối với Việt Nam và các quốc gia khác sẽ tạo ra cả cơ hội cũng như thách thức đối với lĩnh vực này.

Đối với hàng thủy sản, dự báo xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2025 có thể đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 10-12% so với năm trước.

Đối với hàng nông sản, các mặt hàng này chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng giá trị nhập khẩu hàng hóa của Mỹ (khoảng 1,6% năm 2024) nên nếu bị áp thuế, kỳ vọng mức thuế sẽ không quá cao. Dự báo xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam sang Mỹ năm nay có thể đạt 2,7-2,8 tỷ USD, tăng 15-20% ở kịch bản cơ sở.

Với nhóm ngành thép và nhôm (chiếm 2,7%) dự báo chịu tác động tiêu cực hơn song hiện giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ không quá lớn, các doanh nghiệp có thể tìm cách chuyển hướng thị trường.

Dương Hưng

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/kich-ban-xuat-khau-cua-viet-nam-neu-bi-ong-trump-ap-thue-post1719675.tpo