Kích thước của cá khổng lồ ở sông Mekong nhỏ đi với tốc độ đáng lo ngại

6 giờ trướcBài gốc

Toàn cảnh sông Mekong từ trên cao. Ảnh: Đỗ Bá Thành/PV TTXVN tại Lào

Theo Guardian (Anh), kích thước của những loài cá nước ngọt khổng lồ có nguy cơ tuyệt chủng cao đã giảm 40% trong 7 năm trở lại đây. Một số loài cá, như cá tra dầu khổng lồ sông Mekong đã giảm trọng lượng 55% trong 25 năm qua, từ mức trung bình 180kg xuống còn 80kg.

Một thành viên trong nhóm nghiên cứu, nhà sinh vật học Ngor Peng Bun, từng bắt được một con cá tra dầu khổng lồ nặng 270kg vào năm 2000 rồi gắn thẻ và thả nó về tự nhiên chia sẻ: "Nó thật to lớn, không thể nào quên". Ông cho biết khi đó con thuyền suýt lật bởi kích thước của con cá.

Theo các nhà khoa học, kích thước là vấn đề sống còn bởi vì những loài cá lớn sẽ đẻ ra nhiều trứng hơn theo cấp số nhân. Ví dụ, một con cá tra dầu nặng 300kg có thể đẻ ra số lượng trứng nhiều gấp 10 đến 20 lần so với một con cá 50kg. Nhiều loài cá kích thước khổng lồ cũng sống lâu và trưởng thành chậm, đồng nghĩa với việc số lượng cá chết tăng lên có thể làm cán cân bị nghiêng, dẫn tới nguy cơ quần thể sụp đổ.

Những loài cá khổng lồ sông Mekong đóng vai trò thiết yếu đối với hệ sinh thái của dòng sông này.

Các nhà khoa học đã tìm thấy tia hy vọng khi vào năm 2022, khi một ngư dân bắt và thả con cá đuối nặng kỷ lục 300kg.

Việc đánh bắt vốn thường nhắm đến những cá thể lớn nhất đã dẫn đến sự suy giảm kích thước ở nhiều loài – bao gồm cá tuyết tại biển Baltic, cá hồi ở Alaska, cá mập.

Nhưng Giáo sư Zeb Hogan tại Đại học Nevada (Mỹ) đồng thời là thành viên của nhóm nghiên cứu cho biết sự suy giảm nhanh chóng của loài cá khổng lồ sông Mekong là điều đáng ngạc nhiên và gây sốc.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Biological Conservation đã phân tích dữ liệu giám sát trong 7 năm từ 23 địa điểm ở hạ lưu sông Mekong với 257 loài cá. Dữ liệu đầy đủ có sẵn từ năm 2007 đến năm 2014. Ông Hogan nhận định xu hướng suy giảm này có thể sẽ tiếp diễn.

Ngoài nạn đánh bắt quá mức, cá khổng lồ sông Mekong đang phải vật lộn với các con đập ngăn cản chúng di cư đến nơi sinh sản; biến đổi khí hậu làm đảo lộn các yếu tố như nhiệt độ và lượng mưa; tình trạng phá hủy các khu rừng ngập nước theo mùa vốn là môi trường sống quan trọng của các loài cá, để canh tác.

Ông Hogan nhận xét: "Con cá đuối nặng 300kg cho chúng ta thấy rằng vẫn chưa quá muộn. Những kỷ lục mới vẫn đang được thiết lập. Nhưng chúng sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ để bảo vệ những loài này và hệ thống sông mà chúng coi là nhà. Tương lai của những sinh vật khổng lồ của sông Mekong đang bị đe dọa".

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/kich-thuoc-cua-ca-khong-lo-o-song-mekong-nho-di-voi-toc-do-dang-lo-ngai-20250812162151010.htm