Một bãi triển khai ứng dụng công nghệ thu phí trông giữ xe không tiền mặt Phủ Tây Hồ. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)
Sau hơn một năm triển khai thí điểm và mở rộng ứng dụng công nghệ trông giữ xe không sử dụng tiền mặt trên địa bàn thành phố Hà Nội, lãnh đạo Sở Xây dựng đánh giá việc “số hóa” trông giữ xe thông minh đã giúp kiểm soát doanh thu rõ ràng, hạn chế tình trạng thu phí không đúng quy định hoặc thất thoát ngân sách.
Kiểm soát doanh thu, hạn chế “hét giá”
Theo thống kê số liệu của Công an thành phố Hà Nội, hiện trên địa bàn thành phố có 405 bãi/điểm, trong đó VETC cung ứng dịch vụ cho 234 điểm (ôtô 134 điểm; xe máy 100 điểm), VDTC cung ứng dịch vụ cho 171 điểm (ôtô 162 điểm; xe máy 9 điểm).
Sau hơn một năm triển khai thí điểm và mở rộng, báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội cho thấy, hình thức thanh toán qua hệ thống VETC, VDTC là 843.892 lượt đạt tỷ lệ 94,9% (giai đoạn 1 là 88,6%); thanh toán bằng tiền mặt 45.172 lượt, chiếm tỷ lệ 5,1% (giai đoạn 1 là 11.4%)
Đối với loại hình phương tiện trông giữ, xe máy thanh toán qua QRcode là 565.954 lượt chiếm tỷ lệ 93,1% tăng 7,2% so với giai đoạn 1 (giai đoạn 1 là 85,9%), thanh toán tiền mặt là 42.253 lượt chiếm 6,9%. Xe ôtô thanh toán qua QRcode, VETC, ePass là 268.938 lượt chiếm tỷ lệ 98,9%, tăng 1,2% so với giai đoạn 1 (giai đoạn 1 là 97,7%); còn lại là thanh toán bằng tiền mặt.
Ông Trần Hữu Bảo, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt trong hoạt động trông giữ xe mang lại sự tiện lợi rõ rệt cho người dân. Người gửi xe không cần chuẩn bị tiền lẻ, không mất thời gian chờ đợi hay phải lo lắng khi không mang theo tiền mặt.
“Các phương thức như quét mã QR, ví điện tử hay sử dụng thẻ trả trước giúp quá trình thanh toán diễn ra nhanh chóng, thuận tiện, phù hợp với nhịp sống đô thị hiện đại và xu hướng tiêu dùng không tiền mặt đang ngày càng phổ biến,” ông Bảo đánh giá.
Tại điểm trông giữ xe dưới lòng đường, nhân viên trông giữ sẽ dùng thiết bị cầm tay để nhận diện thẻ Etag định danh gắn trên phương tiện. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)
Nhìn nhận hình thức thanh toán không tiền mặt góp phần minh bạch hóa quá trình thu phí và giúp quá trình quản lý doanh thu được dễ dàng hơn, theo ông Bảo, tất cả các giao dịch được ghi nhận tự động trên hệ thống, giúp kiểm soát doanh thu rõ ràng, hạn chế tình trạng thu phí không đúng quy định hoặc thất thoát ngân sách.
Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ cũng nâng cao năng lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực trật tự đô thị, đồng thời dữ liệu thu thập được từ hệ thống thanh toán cũng hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc phân tích nhu cầu sử dụng, từ đó lập kế hoạch tổ chức và quy hoạch bãi đỗ xe một cách khoa học, phù hợp với thực tế.
“Việc triển khai thanh toán không dùng tiền mặt đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ đại đa số người dân thủ đô, bởi những lợi ích mà nó mang lại như tiết kiệm thời gian, công khai minh bạch. Khi người dân cảm thấy mình là người hưởng lợi thực sự, chứ không chỉ là người ‘bị áp dụng’ thì họ sẽ trở thành đối tác đồng hành thay vì đối tượng thụ động trong quá trình triển khai các giải pháp chuyển đổi số,” lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội nói.
Vẫn chưa có quy định bắt buộc
Tuy nhiên, phía Sở Xây dựng thừa nhận, ứng dụng công nghệ trông giữ xe không dùng tiền mặt vẫn còn những tồn tại hạn chế như: chưa có hình ảnh nhận diện riêng đối với các bãi, điểm đỗ xe ứng dụng giải pháp công nghệ; nhiều điểm có đăng ký sử dụng công nghệ nhưng không có giao dịch, hoặc giao dịch mang tính chất đối phó.
“Việc ứng dụng giải pháp công nghệ tại các vị trí (đặc biệt là các bãi xe hở) phải phụ thuộc phần lớn vào ý thức chấp hành của nhân viên và đơn vị trông giữ xe, nhân viên trông giữ chỉ mang máy ra quét khi có mặt lực lượng chức năng,” ông Bảo cho hay.
Bên cạnh đó, hệ thống công nghệ vẫn còn nhiều bất cập như: lỗi hệ thống hay bị treo khi thanh toán. Đối với các điểm trông xe ôtô ở lòng đường (bãi hở) sử dụng máy quét biển số xe đôi khi không quét được mạng kém, máy nhanh hết pin nhưng không có chỗ sạc điện, máy quét và thiết bị đầu đọc có lúc bị lỗi phải khởi động lại nhiều lần gây mất thời gian.
Nhiều người dân (đặc biệt là người lớn tuổi) vẫn quen với việc sử dụng tiền mặt trong các giao dịch hàng ngày, có tâm lý e ngại khi sử dụng các công nghệ mới; hoặc chưa có giải pháp cho trường hợp không có tài khoản/ứng dụng thanh toán online như học sinh, người già, không có mạng 3G/4G.
Mặt khác, Quyết định số 4696/QĐ-UBND ngày 6/9/2025 của Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội ban hành chưa có quy định bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt nên việc áp dụng còn mang tính tự giác. Do đó, nhiều đơn vị vẫn tiếp tục sử dụng phương thức thu tiền mặt mà không bị xử lý; thiếu chế tài xử lý đối với các đơn vị không thực hiện nghĩa vụ gửi dữ liệu hoặc gửi dữ liệu không trung thực; thiếu sự đồng bộ, quyết liệt của một số chính quyền địa phương, cơ quan quản lý Nhà nước.
Một bãi trông giữ xe triển khai ứng dụng công nghệ trông giữ xe không dùng tiền mặt. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)
Ngoài ra, chi phí đầu tư (hoặc thuê) thiết bị thực hiện ứng dụng giải pháp công nghệ tương đối lớn (đặc biệt là đối những những vị trí trông giữ có quy mô nhỏ); chi phí để duy trì, cập nhật phần mềm ứng dụng là tương đối cao.
Để mở rộng, Sở Xây dựng đề xuất thành phố Hà Nội có cơ chế, chính sách hỗ trợ các cá nhân, tổ chức ứng dụng giải pháp công nghệ tìm kiếm và thanh toán giá dịch vụ trông giữ xe không dùng tiền mặt, đặc biệt đối với các điểm có quy mô nhỏ, các điểm trông giữ xe đạp, xe máy; chỉ đạo nghiên cứu, phát triển ứng dụng quản lý tập trung phục vụ tìm kiếm bãi đỗ xe hợp pháp trên điện thoại di động, cung cấp thông tin về giá, sức chứa, giờ hoạt động và cho phép đặt chỗ trước vào giờ cao điểm để giảm tình trạng đỗ xe trái phép.
Sở Xây dựng đề nghị Công an thành phố tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trông giữ xe; kịp thời thông tin, phát hiện và kiến nghị đến cơ quan quản lý để đình chỉ, thu hồi giấy phép đối với những bãi, điểm trông giữ xe vi phạm.
Sở Xây dựng yêu cầu các đơn vị trông giữ phương tiện giao thông chấn chỉnh nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm chấp hành của nhân viên trông giữ phương tiện, thực hiện theo đúng quy định trong hoạt động trông giữ phương tiện (thu đúng giá quy định, trông giữ đúng diện tích được cấp phép…)./.
(Vietnam+)