Kiểm toán 9 tập đoàn, tổng công ty: Lộ rõ loạt bất cập

5 giờ trướcBài gốc

Lỗ hổng từ quản lý tiền, tài sản

Qua kiểm toán các doanh nghiệp năm 2024 về niên độ 2023, Kiểm toán nhà nước (KTNN) nêu rõ, 9/9 tập đoàn, tổng công ty, công ty được kiểm toán có kết quả sản xuất kinh doanh có lãi. Cụ thể, lợi nhuận sau thuế của TKV hơn 6.473 tỷ đồng; Petrolimex hơn 3.109 tỷ đồng; Vinataba trên 1.526 tỷ đồng… Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu tại một số doanh nghiệp đạt trên 10%, trong đó có doanh nghiệp đạt trên 20%.

Bên cạnh đó, KTNN cũng chỉ ra một số hạn chế, bất cập về quản lý, sử dụng vốn, tài sản của các doanh nghiệp. Có một số đơn vị chưa xây dựng quy chế quản lý tiền; chưa xây dựng kế hoạch sử dụng dòng tiền, quản lý dòng tiền chưa hiệu quả do chưa có quy định cụ thể để kiểm soát việc giao cán bộ thu tiền mặt của khách hàng, để số dư tiền mặt vượt định mức.

Còn tình trạng doanh nghiệp quản lý nợ chưa chặt chẽ, phát sinh nợ phải thu quá hạn lên tới hàng trăm tỷ đồng, thậm chí có đơn vị lên tới hàng ngàn tỷ đồng; nợ khó đòi lớn, có đơn vị tỷ lệ nợ khó đòi chiếm tới 1/4 tổng số nợ phải thu…

Kiểm toán chỉ ra nhiều ‘lỗ hổng’ trong quản lý tiền, tài sản của các tập đoàn, tổng công ty (Ảnh minh họa)

Vấn đề khác được chỉ ra là tình trạng vật tư tồn kho lâu ngày, kém phẩm chất, chậm luân chuyển; tồn kho thành phẩm bất động sản lớn, chi phí xây dựng dở dang tồn đọng nhiều năm chưa quyết toán; chưa đánh giá giá trị vật tư thu hồi sau sửa chữa một số tài sản. Hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của nhiều đơn vị còn cao; chưa thực hiện chi trả đầy đủ cổ tức.

Đặc biệt, qua kiểm toán phát hiện 1 tập đoàn có vốn chủ sở hữu lớn hơn vốn điều lệ được phê duyệt tại 31/12/2023 là 5.538 tỷ đồng và 1 tổng công ty có vốn chủ sở hữu tại 31/12/2023 cao hơn vốn điều lệ dự kiến đến năm 2025 là 727,95 tỷ đồng, tuy nhiên 2 doanh nghiệp này đều đã trình cơ quan có thẩm quyền; có 2 đơn vị bị đưa vào diện giám sát tài chính đặc biệt.

Hoạt động đầu tư tài chính chưa hiệu quả

Kết quả kiểm toán cũng phát hiện một số đơn vị đầu tư tài chính hiệu quả chưa cao, hoạt động sản xuất kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ, trong đó, 1 tập đoàn có 4 khoản đầu tư vào công ty con có lỗ lũy kế tại 31/12/2023 là 412,95 tỷ đồng (vốn góp của công ty mẹ là 1.759,57 tỷ đồng).

Công ty CP Dược phẩm Trung ương 2 và Công ty CP Dược Davina lỗ lũy kế tại 31/12/2023 lần lượt là 122,06 tỷ đồng và 18,39 tỷ đồng; Công ty CP Sài Gòn - Rạch Giá, Công ty CP Khách sạn và du lịch Bảo Việt lỗ lũy kế lần lượt là 124,48 tỷ đồng, 73,02 tỷ đồng…

Một số khoản đầu tư của các tập đoàn, tổng công ty vào công ty liên doanh, liên kết, đầu tư dài hạn khác bị thua lỗ; có đơn vị trích lập dự phòng đầu tư tài chính không đúng quy định hàng tỷ đồng.

Tại một số tập đoàn, tổng công ty, cơ quan đại diện chủ sở hữu hoặc người đại diện phần vốn nhà nước chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo quy định dẫn đến có tình huống người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp chưa được Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (UBQLVNN) đánh giá, xếp loại; người đại diện phần vốn góp của tổng công ty tại các công ty con, công ty liên kết chưa được tổng công ty đánh giá xếp loại.

Cũng theo cơ quan kiểm toán, một số khoản SCIC trực tiếp đầu tư không hiệu quả với 3/14 doanh nghiệp lỗ lũy kế tại 31/12/2023 là 32.581,9 tỷ đồng; 2/14 doanh nghiệp không chia cổ tức, lợi nhuận trong giai đoạn 2019-2023.

Tại SCIC, KTNN xác nhận đơn vị này đã thoái vốn tại 37/77 doanh nghiệp với tổng giá vốn là 2.801/12.821 tỷ đồng, bằng 21,8% kế hoạch 5 năm trong giai đoạn 2021-2023; đã bán hết vốn tại 50 doanh nghiệp nhưng chưa thu hồi hết cổ tức, lợi nhuận được chia 23,8 tỷ đồng.

Quá trình bán vốn còn trường hợp xác định giá trị quyền sử dụng đất để tính giá trị vốn nhà nước không đúng quy định hoặc đơn vị tư vấn xác định chưa đầy đủ giá trị vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp. Ngoài ra, đơn vị này cũng chưa hoàn thành cổ phần hóa tại một số đơn vị; chưa hoàn thành tiếp nhận đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại 5 doanh nghiệp từ 2 bộ.

Qua kiểm toán, KTNN kiến nghị cần phải sửa đổi, bổ sung những cơ chế, chính sách cho đồng bộ, khả thi, mang lại hiệu quả cao.

Luân Dũng

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/kiem-toan-9-tap-doan-tong-cong-ty-lo-ro-loat-bat-cap-post1760963.tpo