Chiều 20-10, Quốc hội dành thời gian nghe các báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026, trong số này có báo cáo của Tổng Kiểm toán nhà nước.
Năm 2025: Giảm 1/3 số vụ kiểm toán so với đầu nhiệm kỳ
Tại báo cáo gửi đến Quốc hội, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho hay trong nhiệm kỳ, Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã thực hiện nhiều cuộc kiểm toán chuyên đề lớn đối với việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước (NSNN), những vấn đề dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, những vấn đề quan trọng của đất nước.
Qua đó, đã cung cấp cho Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan chức năng nhiều kiến nghị có giá trị thực tiễn; đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu về thông tin phục vụ hoạt động giám sát, hoàn thiện pháp luật và phê chuẩn quyết toán NSNN của Quốc hội và HĐND các cấp.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày báo cáo nhiệm kỳ trước Quốc hội. Ảnh: QUANG PHÚC
Phương án tổ chức kiểm toán hằng năm được xây dựng theo nguyên tắc “Gọn nhưng chất lượng”, bố trí sắp xếp lồng ghép hợp lý các nhiệm vụ kiểm toán trên cùng một địa bàn, đơn vị. Đặc biệt, hạn chế tối đa tần suất xuất hiện số đoàn kiểm toán trên cùng một địa bàn và đổi mới cách thức tổ chức đoàn kiểm toán.
Nhân sự các đoàn kiểm toán được cân đối, sắp xếp ngay từ đầu năm theo nguyên tắc 1 kiểm toán viên tham gia không quá 2 đoàn kiểm toán trong năm, trừ trường hợp đặc biệt.
Nhân sự tham gia kiểm toán phải có đủ năng lực, kinh nghiệm để đảm bảo chất lượng kiểm toán; bố trí thời gian kiểm toán giữa các đợt kiểm toán hợp lý để hoàn thành các hồ sơ, thủ tục của đợt kiểm toán đã kết thúc.
Với nguyên tắc trên, số đoàn kiểm toán được KTNN tổ chức thực hiện trong năm 2025 đã giảm khoảng 33% so với đầu nhiệm kỳ (156/234 đoàn) nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu kiểm toán và chất lượng hoạt động kiểm toán.
Đặc biệt, trong nhiệm kỳ, KTNN đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ để giải quyết cơ bản tình trạng chồng chéo, trùng lắp với các cơ quan thanh tra, kiểm tra và chồng chéo, trùng lắp giữa các đơn vị trong ngành thông qua việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thanh, kiểm tra ngay từ khâu xây dựng kế hoạch kiểm toán năm…
Tổng hợp kết quả kiểm toán nhiệm kỳ 2021-2026, đến thời điểm 30-9-2025, KTNN kiến nghị xử lý tài chính gần 255.000 tỉ đồng và trên 125,4 triệu USD, trong đó kiến nghị tăng thu NSNN trên 24.000 tỉ đồng, giảm chi NSNN gần 92.400 tỉ đồng…
Đặc biệt, qua kiểm toán, KTNN đã kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới những nội dung trái hoặc không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn đối với 938 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý các cấp. Trong số này có 13 luật, 36 nghị định, 88 thông tư, 16 quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 785 văn bản khác…
Trong nhiệm kỳ, KTNN đã cung cấp 1.749 báo cáo kiểm toán và tài liệu có liên quan cho các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan điều tra và các cơ quan nhà nước khác có thẩm quyền để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát... Con số này tăng gần 4 lần so với nhiệm kỳ trước.
Ngoài ra, KTNN đã đề xuất Ban Chỉ đạo đưa vào diện theo dõi đối với một số dự án có dấu hiệu lãng phí được phát hiện qua kiểm toán; đã chuyển 17 hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra, làm rõ vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật thông qua hoạt động kiểm toán.
Cùng với đó, KTNN đã phối hợp cung cấp nhiều tài liệu, báo cáo kiểm toán cho các cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra để làm rõ theo thẩm quyền.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, KTNN đã thực hiện kiểm toán 2 vụ việc có dấu hiệu tham nhũng theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo. Đồng thời xây dựng “Đề án quy định về kiểm soát quyền lực để phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm toán” để phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Trung ương xây dựng dự thảo Đề án và quy định của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong hoạt động kiểm tra, thanh tra, kiểm toán...
Cũng trong nhiệm kỳ, KTNN đã cho ý kiến đối với hơn 4.000 lượt nhân sự theo đề nghị của Ban Tổ chức Trung ương đảm bảo kịp thời, trung thực, khách quan về trách nhiệm có liên quan đến kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN, làm cơ sở tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, phê duyệt quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ cấp chiến lược.
Đề nghị tiếp tục được trích một phần số tiền do KTNN phát hiện và kiến nghị
Tại báo cáo gửi tới Quốc hội, KTNN đề nghị Quốc hội, Ủy Ban Thường vụ Quốc hội quan tâm chỉ đạo một số nội dung, nhằm tạo điều kiện cho KTNN hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong thời gian tới.
Đáng chú ý, KTNN đề nghị các cơ quan nói trên tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc, kịp thời kiến nghị kiểm toán tại các báo cáo kiểm toán đã phát hành, đặc biệt là việc hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp luật.
Cùng với đó, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân sai phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực đất nước. Nâng cao trách nhiệm giải trình, tăng cường giám sát việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN, đồng thời phản hồi kịp thời với KTNN về các vấn đề vướng mắc để nâng cao chất lượng hoạt động của KTNN.
KTNN cũng kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, địa phương rà soát, nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền kịp thời tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình thực hiện kiến nghị kiểm toán, nhất là những vướng mắc, bất cập về cơ chế chính sách gây khó khăn trong quá trình thực hiện kiến nghị kiểm toán. Đặc biệt là các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán sau khi sắp xếp, hợp nhất, tổ chức lại đơn vị hành chính, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương.
Đáng chú ý, KTNN kiến nghị cho phép cơ quan này tiếp tục được thực hiện cơ chế KTNN được trích một phần trên số tiền do KTNN phát hiện và kiến nghị để chi cho hoạt động và nâng cao năng lực của KTNN. Đây là cơ chế tương tự áp dụng cho cơ quan thanh tra quy định tại Luật Thanh tra.
NHÓM PHÓNG VIÊN