Kiến nghị lộ trình tăng thuế nên xem xét từ năm 2028

15 giờ trướcBài gốc

Hội thảo “Tham vấn hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt

Lộ trình tăng thuế có thể xem xét từ năm 2028

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) dự kiến sẽ được trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới. Đây là một sắc thuế có ảnh hưởng đến các doanh nghiệp thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), trong đó có ngành rượu, bia, nước giải khát, thuốc lá, ô tô.

Theo đó, ngày 18/3, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo “Tham vấn hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt” nhằm lấy ý kiến của các nhà hoạch định chính sách, đại diện các hiệp hội, các đối tượng chịu tác động trực tiếp, cộng đồng doanh nghiệp.

Chia sẻ bức tranh kinh tế toàn cầu và những tác động tới Việt Nam, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế đưa ra bức tranh tăng trưởng toàn cầu năm 2025-2026 ở mức khiêm tốn. Doanh nghiệp còn đối mặt nhiều khó khăn. Việc tăng thuế nhanh, cao, giảm tổng hòa lợi ích đối với ngành và nền kinh tế càng lớn sẽ dẫn đến giảm tổng cầu tiêu dùng và đầu tư.

Ông Lực cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững và mục tiêu chính sách thuế đề ra, việc phối hợp đồng bộ và nhất quán nhiều chính sách là điều cần thiết. Do đó, việc tăng thuế cần có đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện, có cơ sở khoa học và sát thực tiễn.

Trước thực tế trên, theo ông Lực, cần tính toán thuế, thời điểm và lộ trình tăng thuế phù hợp, khả thi để tránh hiện tượng “khó chồng khó". Đồng thời, cân nhắc phương án tối ưu là giãn thực hiện từ ngày 1/1/2028 và cân nhắc áp dụng tăng thuế theo phương án 1 để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị, đổi mới công nghệ.

Đánh giá về tình hình hoạt động, kinh doanh của doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký VCCI cho biết, đã có 197.900 doanh nghiệp rút khỏi thị trường trong năm 2024, tăng 14,7% so với năm 2023 và đây mức kỷ lục. Kinh tế toàn cầu năm 2025 dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Khu vực doanh nghiệp trong nước đang đối diện với tình trạng sức mua suy giảm liên tục và chi phí đầu vào gia tăng.

Theo ông Tuấn, đầu tư và tiêu dùng là hai yếu tố trọng yếu, có tác động trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng kinh tế. Việc điều chỉnh thuế suất tiêu thụ đặc biệt một cách đột ngột có thể làm giảm sức mua, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và sự phát triển chung của nền kinh tế.

Theo đại diện của VCCI, cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cân nhắc thận trọng việc điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, khi Nghị quyết 192/2025/QH15 của Quốc hội đã quyết nghị mục tiêu tốc độ tăng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên và Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm sắp tới.

Trên cơ sở đó, VCCI đưa ra kiến nghị chưa xem xét tăng thuế và bổ sung mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại thời điểm này để tránh tác động bất lợi đến thị trường và cộng đồng doanh nghiệp. Lộ trình tăng thuế có thể xem xét từ năm 2028 để đảm bảo tính khả thi.

Chuyên gia, doanh nghiệp kiến nghị cần xem xét, đánh giá cẩn trọng các tác động của kế hoạch tăng thuế từ mọi khía cạnh

Trước khi tăng thuế, cần nghiên cứu kĩ tác động

Là một trong những ngành chịu tác động thuế, ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng Thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA) khẳng định, ngành thuốc lá tiếp cận với tinh thần tuân thủ mục tiêu của Chiến lược phòng chống tác hại thuốc lá, và giảm tỷ lệ thuốc và thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ là công cụ thực hiện mục tiêu này.

Theo ông Nhân, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo xây dựng hợp lý dựa trên thị trường tiêu thụ ở Việt Nam. Cụ thể với phần trăm tăng và lộ trình phù hợp thực trạng của ngành (như thách thức, khó khăn trong chi phí đầu vào), giải quyết hài hòa các mục tiêu về giảm tỉ lệ hút thuốc trong cộng đồng, đảm bảo sự ổn định trong thu ngân sách nhà nước, hạn chế sự gia tăng đột biến của thuốc lá nhập lậu, từ đó bảo vệ và hỗ trợ ngành thuốc lá nội địa tái chuyển đổi máy móc để sản xuất cơ cấu sản phẩm có giá bán cao hơn, chất lượng tốt hơn, ít độc hại hơn.

Ông Nhân nhấn mạnh, dự thảo quy định mức thuế đối với ngành thuốc lá sẽ là 75% dựa trên hai phương án. Trong dự thảo, đây là ngành hàng duy nhất chịu áp thuế tuyệt đối. Phương án thứ nhất là tăng 2.000 và mỗi năm tăng thêm 2.000. Phương án thứ hai là tăng 5.000 vào năm đầu tiên và mỗi năm tăng 1.000 và đều đạt được cái đích là đến năm 2030 là 75% cộng thêm 10.000 trên một bao thuốc lá hai điếu.

Bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Chủ tịch PwC đánh giá, với phương án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, tổng sản lượng tiêu thụ ngành thuốc lá hợp pháp dự báo giảm mạnh. Sản lượng thuốc lá lậu có thể tiệm cận, thậm chí vượt thuốc lá hợp pháp. Trong khi đó, thu ngân sách nhà nước giảm tới 10% và doanh thu của doanh nghiệp giảm trên 40%.

Do đó, PwC kiến nghị cần xem xét, đánh giá cẩn trọng các tác động của kế hoạch tăng thuế từ mọi khía cạnh; giãn tiến độ tăng thuế, tránh tăng sốc như đề xuất tại Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường và ngành, cần có biện pháp chống buôn lậu hiệu quả.

Ở ngành đồ uống, năm 2024 ghi nhận sự hồi phục nhất định trên số liệu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, đạt khoảng 6,4 triệu tỷ đồng, tăng 9% so với năm 2023, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) Nguyễn Văn Việt chia sẻ, những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, đặc biệt là dịp Tết, ngành đồ uống đã ghi nhận sự sụt giảm do nhu cầu giảm mạnh, người dân thắt chặt chi tiêu…

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, phân tích các khía cạnh về mục tiêu của sắc thuế tiêu thụ đặc biệt, đặc biệt là mục tiêu điều chỉnh hành vi người tiêu dùng và sức khỏe.

Ông Thành nhận định, đối với mặt hàng bia, rượu, thuốc lá, việc áp thuế không giảm được tiêu dùng vì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang các sản phẩm bất hợp pháp. Trong khi đó, Nghị định 100 và 168 đã làm giảm tiêu dùng mặt hàng này. Như vậy, cần xem xét các biện pháp khác chứ không phải chỉ tăng thuế.

Theo ông Thành, trước khi đề xuất thuế, cần nghiên cứu sâu sắc hơn các yếu tố về tính cân bằng, tác động ngân sách, tiêu dùng, lao động..., kèm với đó là cân nhắc thêm về hiệu lực, hiệu quả và công bằng của sắc thuế.

Đánh giá kiến nghị của các doanh nghiệp, hiệp hội về giãn thuế là hợp lý, ông Thành cho rằng Ban soạn thảo có thể đưa ra nhiều phương án tăng thuế.

Hà An

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/kien-nghi-lo-trinh-tang-thue-nen-xem-xet-tu-nam-2028-161519.html