Kiến nghị Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức kỳ thi chung để tuyển giáo viên

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 20/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội dành trọn ngày làm việc thảo luận tại hội trường về: dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (GD&ĐT). Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh trân trọng gửi tới các đại biểu Quốc hội là nhà giáo, nguyên nhà giáo, các cán bộ quản lý giáo dục cùng toàn thể thầy giáo, cô giáo trên mọi miền Tổ quốc lời chúc mừng tốt đẹp và lời tri ân sâu sắc nhất.

Những bước đi quan trọng để cụ thể hóa Nghị quyết 71

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh khẳng định, Đảng và Nhà nước luôn xác định GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, là con đường làm nên sức mạnh và tương lai, vận mệnh của dân tộc, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, trong suốt chiều dài lịch sử, giáo dục luôn đồng hành với vận mệnh dân tộc, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, xây dựng con người và phát triển trí tuệ Việt Nam. Những thành tựu của đất nước hôm nay, cũng như khát vọng vươn lên của ngày mai, đều có phần đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng to lớn của đội ngũ nhà giáo, những người đã dành trọn đời mình cho sự nghiệp cao quý “trồng người”. Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội đã và đang thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng. Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo và 2 nghị quyết quan trọng về miễn, hỗ trợ học phí và phổ cập giáo dục mầm non.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc xem xét thông qua 3 dự án luật về giáo dục, đào tạo trong kỳ kọp này là những bước đi quan trọng để cụ thể hóa Nghị quyết 71 - NQ/TW, tạo hành lang pháp lý và cơ chế vượt trội cho giáo dục phát triển mạnh mẽ để thực hiện tầm nhìn đến năm 2045: xây dựng hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu; phấn đấu có ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín.

Tránh lạm quyền khi bố trí, phân công nhân sự các trường công lập

Nêu quan điểm tại phiên họp, đại biểu Trịnh Thị Ngọc Diễm (đoàn Cần Thơ) nhận định, GD&ĐT, khoa học công nghệ luôn khẳng định vị thế quốc sách hàng đầu. Từ những khó khăn, hạn chế hiện nay trong thực tiễn, theo tinh thần Nghị quyết 71, đại biểu cho rằng, về phát triển nguồn nhân lực ngành giáo dục, tại điểm B khoản 1 Điều 2 quy định, giao Chủ tịch UBND cấp xã thẩm quyền điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công nhân sự thuộc các cơ sở giáo dục công lập do xã quản lý. Song, thực tế, cấp xã không có cơ quan chuyên môn giáo dục, chỉ có phòng văn hóa xã hội. Công tác điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công nhân sự đối với nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên không chỉ thực hiện khâu thủ tục hay quy trình mà còn gắn với việc đánh giá năng lực chuyên môn, đạo đức.

Đại biểu Trịnh Thị Ngọc Diễm đề xuất giao quyền bố trí điều động cán bộ các trường công lập cho UBND cấp xã, nhưng vẫn phối hợp chặt chẽ, chỉ phân cấp một phần cho địa phương.

Trong khi đó, thẩm quyền này hiện được giao cho Giám đốc Sở GD&ĐT, nếu giao toàn bộ thẩm quyền cho UBND cấp xã, sẽ phát sinh tình trạng thiếu tính thuyết phục, chưa phù hợp với tinh thần Nghị quyết 71. Do đó, đại biểu đề xuất giao quyền bố trí điều động cho UBND cấp xã, nhưng vẫn phối hợp chặt chẽ, chỉ phân cấp một phần cho địa phương.

Đại biểu Phạm Hùng Thắng đề nghị cần tránh nguy cơ lạm dụng quyền, tiêu cực, khó khăn, vướng mắc khi phân cấp giao quyền bố trí điều động cán bộ các trường công lập.

Về vấn đề này, đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Ninh Bình) bày tỏ nhất trí với việc phân cấp. Tuy nhiên, theo đại biểu, cần có quy định cụ thể, để đảm bảo tính công khai, minh bạch, công bằng trong việc tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục, đặc biệt là sự phối hợp giữa Sở, Giám đốc Sở GD&ĐT với chính quyền địa phương cấp xã, nơi có nhân sự được điều động thuyên chuyển đi và nơi tiếp nhận nhân sự đến. Qua đó, tránh nguy cơ lạm dụng quyền, tiêu cực, khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Tuyển dụng giáo viên tập trung và phân bổ đến nơi cần

Đề cập đến tuyển dụng và điều chuyển giáo viên, theo đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), để có một nhà trường tốt, yếu tố quan trọng nhất là đội ngũ giáo viên có tâm huyết, yêu nghề và coi trọng danh dự nghề nghiệp. Vì vậy, tuyển dụng phải tạo ra một sân chơi công bằng, nơi tất cả ứng viên trong địa phương có cơ hội đua tài. “Tôi đề xuất giao Sở GD&ĐT tổ chức kỳ thi chung cho các trường trong toàn tỉnh. Kết quả thi sẽ là cơ sở để các trường lựa chọn giáo viên từ cao xuống thấp. Giáo viên không trúng tuyển tại trường này có thể đăng ký sang trường khác bằng kết quả thi đã có” - đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất giao Sở GD&ĐT tổ chức kỳ thi chung cho các trường trong toàn tỉnh để lựa chọn giáo viên.

Theo đại biểu, nếu để từng trường, từng xã tự tổ chức tuyển dụng, sẽ dẫn tới tốn kém, lãng phí; chất lượng đề thi không đồng đều, gây tuyển dụng không công bằng: người giỏi có thể trượt ở trường ra đề khó, người kém có thể trúng tuyển ở trường ra đề dễ. Mặt khác, ứng viên cũng phải tham gia nhiều kỳ thi rời rạc, không biết cơ hội thực tế của mình.

Trong bối cảnh giảm sinh và di cư mạnh, một số trường sẽ thừa giáo viên, trong khi trường khác thiếu giáo viên. Do đó, cơ chế điều động giáo viên linh hoạt theo địa bàn là cần thiết và quyền này nên được giao cho Sở GD&ĐT như dự thảo Nghị quyết đã nêu.

Đề nghị mở rộng đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề

Một vấn đề được các đại biểu quan tâm là phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp cho giáo viên. Theo dự thảo nghị định quy định sẽ phụ cấp 70% đối với giáo viên mầm non và phổ thông; 30 % đối với nhân viên và 100% đối với giáo viên vùng đặc biệt khó khăn.

Đại biểu Hoàng Văn Cường chia sẻ, ông cảm thấy vui mừng cho sự nghiệp giáo dục nước nhà khi người thầy được quan tâm thực sự bằng chế độ, chính sách cụ thể chứ không chỉ là tôn vinh bằng lời nói vì việc này thể hiện rất rõ sự nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Quốc hội đã ban hành, như Luật Nhà giáo đã quy định: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn lắng nghe ý kiến đại biểu Quốc hội.

Đại biểu cho rằng, nghề dạy học là một nghề rất đặc biệt, yêu cầu người làm thầy phải đặc biệt gìn giữ bản thân, thanh danh để làm gương cho người học. Những người làm nghề khác nếu lương không đủ sống thì có thể làm thêm rất nhiều nghề để kiếm thêm thu nhập, nhưng nhà giáo thì không thể như thế. Có một số công việc người khác làm được nhưng nhà giáo thì không được phép làm. Thậm chí, ngay làm thêm đúng nghề là dạy thêm cũng không phải muốn dạy thêm thế nào cũng được. Giáo viên không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình cùng bài học mà học sinh đó phải học trong buổi học ở trường. Dạy thêm về nội dung khác, hoặc dạy thêm về những kiến thức nâng cao hơn thì tốt, nhưng nếu dạy thêm những kiến thức đáng ra phải dạy trong giờ lên lớp thì vấn đề không còn là động cơ tích cực.

“Do vậy, việc có chế độ phụ cấp cao hơn sẽ giúp giáo viên có thu nhập tốt hơn, đặc biệt sẽ ý thức được trách nhiệm của mình với xã hội và người học cao hơn, sẽ dồn toàn tâm toàn ý chăm lo cho việc dạy và học của học trò. Tôi cho rằng, việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ cho một người, nhưng mang lại hưởng lợi cho hàng trăm người học, do vậy mang lại hiệu quả xã hội rất cao" – đại biểu nêu.

Cùng nội dung, Phạm Hùng Thắng (đoàn Ninh Bình) cũng đồng tình với chính sách đặc thù, vượt trội trong đãi ngộ nhân lực ngành giáo dục đã được quy định trong dự thảo. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét mở rộng đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo hướng: giáo viên mầm non, phổ thông công lập đang công tác tại vùng khó khăn cũng được hưởng mức tương xứng; nếu không thể áp dụng mức 100% thì cũng cần cao hơn mức 70% để tránh thiệt thòi.

Cần tính toán kỹ khi sáp nhập, tự chủ các trường đại học

Nêu quan điểm về Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, nên tính toán kỹ việc sáp nhập các trường đại học vì trên thực tế có những trường sáp nhập kiểu đó “không còn mạnh nữa”. Đại biểu phân tích: “Nếu chúng ta muốn đưa các trường đại học của chúng ta vào tốp 100 của thế giới bằng cách sáp nhập cơ học thì tôi nghĩ đấy chưa chắc là cách hay. Chẳng hạn như Trường đại học Bách khoa Hà Nội khi phát triển mạnh lên thành một đại học và trong đại học ấy có nhiều trường con thì lúc đấy nó mới trở thành mạnh và mạnh nội lực. Còn nếu chúng ta sáp nhập cơ học thì vô tình có thể những cơ sở đang phát triển lại trở thành không thể phát triển, nó lại bé đi vì ít được quan tâm và nó không còn tự chủ được về tài chính”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên thảo luận.

Đại biểu cũng chỉ ra thực tế, một số trường đại học trước khi sáp nhập rất mạnh, nhưng sau khi sáp nhập lại không mạnh nữa, bởi vì nhà trường phải tự chủ tài chính, do không còn đủ sinh viên đầu vào đã phải hạ thấp tiêu chuẩn, do đó cơ sở đó kém đi chứ không phát triển. Đồng thời cho rằng, nếu không xác định đúng khái niệm về cơ sở giáo dục đại học, sẽ tập trung các nguồn lực không đúng. Từ đó, sẽ không tập trung cho những tế bào, những cái nhỏ để làm cho cơ thể mạnh khỏe lên mà chúng ta lại tập trung cho những cái lớn như tập đoàn.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân lo ngại nhiều trường đại học "yếu" đi sau sáp nhập.

Cũng góp ý về dự thảo luật này, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đề nghị cần có tiêu chí đánh giá năng lực tự chủ của cơ sở giáo dục đại học, nhất là về công tác tài chính và tổ chức nhân sự. Bổ sung yêu cầu cơ sở tự chủ phải có hệ thống kiểm soát nội bộ, cơ chế kiểm toán độc lập và báo cáo giải trình định kỳ và công khai. Cần làm rõ mối quan hệ giữa quyền tự chủ của nhà trường với quyền quản lý của Nhà nước, của Bộ và địa phương để tránh hiểu tự chủ là tự do một cách tuyệt đối.

Phương Thủy

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/kien-nghi-so-giao-duc-va-dao-tao-to-chuc-ky-thi-chung-de-tuyen-giao-vien-i788648/