Chính phủ vừa có văn bản gửi Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc bổ sung vào chương trình kỳ họp bất thường thứ 9 của Quốc hội khóa XV về chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024-2026 cho Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC).
Tại văn bản này, Chính phủ nêu, hiện tại vốn điều lệ của VEC rất thấp, có 1.115 tỷ đồng so với quy mô đầu tư khoảng 108.865 tỷ đồng. Do vậy, VEC gặp khó khăn trong việc huy động các nguồn vốn để đầu tư các dự án đường bộ cao tốc, đảm bảo hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu phát triển 5 năm giai đoạn 2021-2025, Chiến lược phát triển đến năm 2030.
Theo tính toán, nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2021-2025 là 14.890 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 là 17.053 tỷ đồng, đặc biệt đối với nguồn vốn có chi phí sử dụng vốn thấp như nguồn vốn vay thương mại, phát hành trái phiếu công trình.
Do vậy, việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho VEC là cần thiết và cấp bách, thực hiện đúng chủ trương, nhiệm vụ được giao.
Để có cơ sở báo cáo Quốc hội xem xét chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho VEC, Thủ tướng Chính phủ trân trọng đề nghị Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét việc bổ sung vào chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV để xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024-2026 cho VEC.
Cao tốc Nội Bài- Lào Cai hiện do VEC quản lý, khai thác và vận hành, đoạn từ Yên Bái- Lào Cai sẽ được mở rộng lên 4 làn xe
Theo Tờ trình của Chính phủ, trong ba năm liên tiếp (2021, 2022, 2023) kết quả sản xuất kinh doanh, khả năng trả nợ và cấu trúc tài chính của VEC chuyển biến tích cực.
VEC là doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh cho các ngành, lĩnh vực khác và nền kinh tế; đang hoạt động có hiệu quả nhưng vốn điều lệ thấp, không đảm bảo thực hiện ngành nghề kinh doanh chính đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt…
Tại Tờ trình này, Chính phủ nêu, mức vốn điều lệ xác định lại cho VEC giai đoạn 2024-2026 là 39.366 tỷ đồng, trong đó 38.251 tỷ đồng bổ sung từ các nguồn như Quỹ đầu tư phát triển tại doanh nghiệp là 1.562 tỷ đồng, còn 36.689 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước đã giải ngân đầu tư xây dựng 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư.
Bao gồm, 10.062 tỷ đồng vốn đối ứng từ ngân sách Nhà nước; 24.127 tỷ đồng vốn ODA tại các dự án cao tốc đã thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách Nhà nước; 2.500 tỷ đồng vốn cấp phát ngân sách Nhà nước cho dự án Nội Bài- Lào Cai và Cầu Giẽ- Ninh Bình đã được Kho bạc Nhà nước đối chiếu xác nhận.
Về căn cứ pháp lý xác định khoản tiền vốn 36.689 tỷ đồng là nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, Bộ GTVT đã có ý kiến số tiền mà Bộ này giao kế hoạch vốn đầu tư công cho các dự án của VEC đã được giải ngân, được Kho bạc Nhà nước kiểm soát, phần vốn vay lại chuyển thành cấp phát đã được Bộ Tài chính đối chiếu, xác nhận.
Như vậy, số tiền 36.689 tỷ đồng thuộc nguồn vốn đầu tư công, cụ thể là nguồn ngân sách Nhà nước chi cho đầu tư công theo Luật đầu tư công.
Cũng tại Tờ trình này, Chính phủ cho rằng, theo quy định Luật Đầu tư công không có nội dung quy định việc bố trí vốn cho các dự án và chuyển thành cấp vốn điều lệ cho các doanh nghiệp Nhà nước.
Mặt khác, pháp luật hiện hành chưa có quy định về chuyển vốn ngân sách Nhà nước cấp phát thành tăng vốn điều lệ.
Theo đó, mức vốn điều lệ dự kiến đầu tư bổ sung cho VEC là 38.251 tỷ đồng, việc quyết định chủ trương đầu tư bổ sung thuộc thẩm quyền của Quốc hội đảm bảo phù hợp với Hiến pháp và Luật Ngân sách Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư bổ sung sau khi Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.
Với cơ sở trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép sử dụng vốn đầu tư công đã giao kế hoạch cho Bộ GTVT để đầu tư dự án số tiền 36.689 tỷ đồng thành cấp phát ngân sách Nhà nước và 2.500 tỷ đồng vốn Nhà nước cho dự án Nội Bài- Lào Cai và Cầu Giẽ- Ninh Bình để chuyển thành vốn điều lệ cho VEC.
Ngân Tuyền