Thông tin từ Chi cục QLTT cho thấy, trong số các vụ vi phạm được phát hiện, xử lý trong thời gian qua, số vụ kinh doanh hàng giả, hàng nhái có dấu hiệu ngày càng gia tăng. Từ đầu năm 2025 đến nay, qua kiểm tra 10 cơ sở có dấu hiệu kinh doanh hàng giả, hàng nhái, lực lượng QLTT đã phát hiện, xử lý 8 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách nhà nước 138 triệu đồng. Số vụ vi phạm có chiều hướng gia tăng, tuy nhiên vẫn chưa phản ánh đầy đủ vấn nạn hàng giả, hàng nhái trên thị trường hiện nay. Trước những phương thức, thủ đoạn hoạt động phạm tội của các đối tượng ngày càng tinh vi, khó lường, Chi cục QLTT tỉnh đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng áp dụng đồng bộ các biện pháp đấu tranh, trấn áp tội phạm. Nhờ đó, rất nhiều vụ việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái quy mô lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng thời gian qua đã được các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý kịp thời.
Điển hình, ngày 14/1/2025, Đội QLTT số 3, Chi cục QLTT tỉnh phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra một doanh nghiệp ở phường Tân Tựu, thị xã Kim Bảng. Tại thời điểm kiểm tra, doanh nghiệp đang thực hiện việc san chiết đường từ các bao loại 50 kg sang gói loại 1 kg, đóng gói thành sản phẩm hoàn chỉnh. Thế nhưng trên nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa lại ghi: Đường kính trắng xuất khẩu, đường mía Việt Nam chất lượng cao, đóng gói tại Công ty TNHH Quốc Hưng, địa chỉ số 561 đường Tam Trinh, quận Hoàng Mai (Hà Nội). Xét thấy vụ việc có dấu hiệu vi phạm về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, Đội QLTT số 3 đã chuyển giao toàn bộ hồ sơ, tang vật nêu trên đến Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh) để điều tra, xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật.
Đội Quản lý thị trường số 2, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh kiểm tra một cơ sở kinh doanh điện thoại di động trên địa bàn huyện Lý Nhân.
Trước đó, Đội QLTT số 2, Chi cục QLTT tỉnh phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra một doanh nghiệp kinh doanh dược phẩm tại xã Hợp Lý (Lý Nhân) đã phát hiện, thuốc thành phẩm – thuốc bán theo đơn Clorocid TW3 (Cloramphenicol 250mg) với tổng trị giá hàng hóa trên 1,3 triệu đồng không có hóa đơn, chứng từ, tài liệu kèm theo liên quan đến số hàng hóa theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào kết quả kiểm tra thực tế và công văn của Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) về việc sản phẩm trên nhãn ghi viên nén Clorocid TW3, đoàn kiểm tra nhận thấy 14 hộp nguyên loại 400 viên nén/hộp và 1 hộp dở còn 340 viên nén là thuốc thành phẩm đang bày bán tại doanh nghiệp có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa. Đội QLTT số 2 đã tạm giữ, niêm phong toàn bộ số hàng hóa, đồng thời chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc cùng tang vật có liên quan đến Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh để tiếp tục điều tra làm rõ. Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” tại Quầy thuốc số 1 của doanh nghiệp.
Hàng giả, hàng nhái được làm rất tinh vi, tuy nhiên để phát hiện hàng giả, hàng nhái trên thị trường không quá khó vì những sản phẩm này được bày bán công khai tại các cửa hàng. Nhiều sản phẩm chỉ cần nhìn bằng mắt thường cũng biết là hàng giả, nhưng để khẳng định đó là hàng giả trước khi xử lý lại là khó khăn, thách thức không nhỏ đối với lực lượng chức năng. Theo quy định, để xử lý được hàng giả, phải có giám định kết luận hàng giả. Trong khi đó, nhiều mặt hàng giả, hàng kém chất lượng, chi phí giám định rất lớn. Thêm nữa, sự “tiếp tay” của người tiêu dùng cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến vấn nạn hàng giả tồn tại, phát triển. Thực tế, bên cạnh một số người mua lầm phải hàng giả do khó phân biệt được đâu là hàng thật, đâu là hàng giả thì vẫn có không ít người tiêu dùng biết rõ đó là hàng giả, hàng nhái nhưng vẫn quyết định chọn mua, không có động thái phù hợp để giúp cơ quan chức năng, doanh nghiệp kịp thời xử lý. Nguyên nhân là do tâm lý sính hàng hiệu trong khi điều kiện kinh tế eo hẹp nên họ chuộng dùng hàng nhái, hàng giả. Điều này đã gián tiếp “tiếp tay” cho hàng giả, hàng nhái trong việc phân phối và tiêu thụ khiến chúng ngày càng chiếm thị phần trên thị trường.
Trước thực trạng trên, cùng với hoạt động giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm, lực lượng QLTT tỉnh cũng đẩy mạnh tuyên truyền để người dân, doanh nghiệp nắm được những tác hại của việc kinh doanh, mua bán hàng giả, hàng nhái; hướng dẫn người tiêu dùng cách nhận biết, phân biệt hàng thật - hành giả và cách xử lý khi phát hiện mua phải hàng giả, hàng nhái…Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh cho biết: Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng phức tạp, tinh vi, nhất là trên các nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Sản phẩm bị làm giả, làm nhái ở đa dạng các chủng loại, từ hàng thời trang, mỹ phẩm, đồ điện tử, cho đến thực phẩm, dược phẩm… Việc tiêu thụ quá nhiều hành giả, hàng nhái trên thị trường không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng mà còn làm xói mòn sức sản xuất của doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Mặc dù các ngành chức năng đã tích cực vào cuộc đấu tranh, bài trừ hàng giả, hàng nhái nhưng để làm được điều này cần sự vào cuộc của nhiều bên hơn, trong đó có vai trò quan trọng của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Doanh nghiệp là chủ các thương hiệu cần chủ động phối hợp với cơ quan chức năng triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ. Khi phát hiện hàng hóa của công ty có dấu hiệu bị làm giả, làm nhái, cần chủ động liên hệ với các cơ quan chức năng để xác định các hành vi này có đúng là vi phạm sở hữu trí tuệ hay không, từ đó có giải pháp xử lý kịp thời. Cùng với đó, doanh nghiệp cần tích cực triển khai các hoạt động hướng dẫn nhận diện thương hiệu cho các đại lý, nhà phân phối và người tiêu dùng. Về phía người tiêu dùng, khi mua sắm hàng hóa, cần tìm hiểu kỹ thông tin nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, kiên quyết không mua sắm, sử dụng hàng giả, hàng nhái đối với bất kỳ mặt hàng nào…
Nguyễn Oanh