Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần làm trong sạch bộ máy lãnh đạo trước thềm Đại hội lần thứ XIV của Đảng

3 giờ trướcBài gốc

Xuyên suốt tiến trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định tham nhũng, tiêu cực là vấn nạn, là nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa; vấn đề phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài, phải được tiến hành với quyết tâm chính trị cao nhất, và hành động mạnh mẽ nhất, triệt để nhất; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Về mặt lý luận, Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng tư duy phòng, chống tham nhũng dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh với nhận thức về quyền lực nhà nước nếu không được kiểm soát sẽ dễ dẫn đến tha hóa, làm xuất hiện những hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi cá nhân hoặc lợi ích nhóm. Đây chính là hình thức sơ khai của tham nhũng, vốn là hệ quả tất yếu của sự bất cân xứng trong phân công và kiểm soát quyền lực. Mặc dù trong thực tiễn lãnh đạo sự nghiệp cách mạng đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm tổ chức chỉnh huấn, chỉnh đốn nội bộ. Tuy nhiên, trước những tác động từ mặt trái nền kinh tế thị trường, cùng quá trình hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa,… những biểu hiện tham nhũng, tiêu cực chưa được khắc phục một cách triệt để, thậm chí còn có mặt còn biểu hiện tinh vi, phức tạp hơn. Tại Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI), Đảng ta chỉ rõ: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, tùy tiện, vô nguyên tắc...”. Hay tại Đại hội lần thứ XIII, Đảng ta tiếp tục nêu lên thực trạng: “Tham nhũng, lãng phí trên một số lĩnh vực, địa bàn vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội. Tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ ta”.

Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng tham nhũng, tiêu cực và với quyết tâm chính trị cao, Đảng ta đã xác định nhiều bước đột phá trong tổ chức đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và đạt được nhiều kết quả nổi bật. Theo Ban Nội chính Trung ương, trong năm 2024, cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 709 tổ chức đảng và 24.097 đảng viên vi phạm; Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xử lý kỷ luật 68 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý. Ngành thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính hơn 104.000 tỷ đồng và 40ha đất, kiến nghị xử lý hành chính 2.065 tập thể và 7.836 cá nhân; chuyển 344 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra.

Đặc biệt, từ sau phiên họp thứ 27 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (31/12/2024), các cơ quan tố tụng đã khởi tố, điều tra 1.132 vụ với 2.188 bị can; truy tố 1.201 vụ với 2.373 bị can; xét xử sơ thẩm 756 vụ với 1.672 bị cáo về các tội danh tham nhũng, kinh tế, chức vụ. Riêng các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, đã khởi tố mới 1 vụ, bổ sung 25 bị can, truy tố nhiều vụ án nghiêm trọng như tại Tập đoàn Phúc Sơn, EVN, Chè Việt Nam, Thái Dương… Công tác thu hồi tài sản đạt nhiều kết quả tích cực, với tổng số gần 19.000 tỷ đồng được thu hồi riêng trong các vụ án lớn, nâng tổng số tài sản thu hồi từ khi thành lập Ban Chỉ đạo lên 102.040 tỷ đồng.

Để công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đạt hiệu quả cao, bền vững, Đảng ta xác định không chỉ dựa vào việc xử lý hậu quả, mà còn phải hướng đến các biện pháp ngăn ngừa để cán bộ, đảng viên “không dám”, “không thể” và “không muốn” tham nhũng. Điều này chỉ có thể được thực hiện thông qua việc lựa chọn được người có đủ đức, đủ tài, thật sự xứng đáng để quy hoạch vào cán bộ lãnh đạo các cấp. Đồng thời, phải có quyết tâm “kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; không để xảy ra tình trạng cán bộ vừa mới bổ nhiệm lại bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự”.

Trong bối cảnh Đại hội XIV của Đảng đang đến gần, đòi hỏi công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải được tiếp tục đẩy mạnh nhằm rà soát, sàng lọc, chuẩn bị nhân sự lãnh đạo cho giai đoạn phát triển mới của đất nước. Việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, suy thoái, biểu hiện cơ hội chính trị, lợi ích nhóm,… được Đảng xác định không chỉ nhằm làm trong sạch đội ngũ, giữ gìn kỷ luật, kỷ cương, mà còn là minh chứng sinh động cho tinh thần “tự soi, tự sửa”, “tự đổi mới, tự chỉnh đốn” - một đặc trưng cốt lõi của “một đảng cách mạng chân chính”. Theo đó, cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là, tiếp tục hoàn thiện thể chế phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đồng bộ, thống nhất, đảm bảo tính khả thi và hiệu lực.

Hoàn thiện thể chế là giải pháp có tính nền tảng, nhằm đấu tranh phòn, chống tham nhũng từ sớm, từ gốc rễ. Thể chế không chỉ bao gồm các văn bản luật, nghị định, thông tư, mà còn là hệ thống quy định nội bộ của Đảng, các quy trình, quy chế, chuẩn mực hành xử trong hệ thống chính trị và hành chính công. Việc xây dựng thể chế cần gắn liền với yêu cầu về quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, nhất là việc bảo đảm tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân vào quá trình kiểm soát quyền lực nhà nước. Do đó, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tham nhũng theo hướng nâng cao tính phòng ngừa, tăng cường trách nhiệm giải trình, mở rộng đối tượng kê khai tài sản, áp dụng công nghệ số vào quản lý tài sản cán bộ. Đặc biệt, cần hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị hành pháp, lập pháp, tư pháp nhằm khắc phục mọi “kẽ hở thể chế” để ngăn chặn các hành vi trục lợi từ chính sách.

Các cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng như: Quy định số 214-QĐ/TW về khung tiêu chuẩn chức danh và tiêu chí đánh giá cán bộ, Quy định số 69-QĐ/TW về kỷ luật tổ chức Đảng và đảng viên vi phạm,… cần được tổ chức thực hiện nghiêm minh, gắn với việc đánh giá năng lực, phẩm chất, uy tín của cán bộ một cách thực chất. Ngoài hệ thống pháp luật, cần đẩy mạnh ban hành các bộ quy tắc ứng xử gắn với từng lĩnh vực, từng vị trí công tác, từ cán bộ lãnh đạo đến cán bộ tiếp dân, chuyên viên xử lý hồ sơ,… nhằm thiết lập các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ một cách rõ ràng, cụ thể.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, lựa chọn, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

Xuất phát từ vị trí, vai trò cán bộ là cái gốc của mọi công việc và công tác cán bộ là khâu then chốt của then chốt. Theo đó, công tác cán bộ của Đảng phải được đặt lên hàng đầu, thực hiện một cách khoa học, khách quan, công tâm và trong sạch. Công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp không chỉ là công việc tổ chức đơn thuần, mà là quá trình phát hiện, sàng lọc, thử thách, kiểm tra, đánh giá cán bộ một cách chặt chẽ, toàn diện.

Để nâng cao chất lượng công tác cán bộ, phải bắt đầu từ khâu quy hoạch cán bộ. Trong đo, cần tiếp tục thực hiện nghiêm Kết luận 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là nội dung về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền. Việc quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, cán bộ giữ vị trí then chốt trong cơ quan, tổ chức phải trải qua nhiều tầng giám sát: từ tổ chức Đảng, cơ quan kiểm tra, thanh tra, đơn vị chuyên môn, cũng như sự phản hồi từ chính đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân nơi cán bộ công tác. Việc “lấy phiếu tín nhiệm” không chỉ là hình thức, mà phải trở thành kênh tham khảo bắt buộc, phản ánh trung thực đánh giá của tổ chức, của cấp dưới và tập thể đối với một cán bộ được giới thiệu bổ nhiệm. Bên cạnh đó, công tác kê khai tài sản, thu nhập cá nhân của cán bộ giữ vị trí lãnh đạo, quản lý cần tiến hành công khai minh bạch; trường hợp không chứng minh được tài sản hợp pháp thì không đủ điều kiện bổ nhiệm, không chờ đến khi vi phạm pháp luật mới xử lý.

Ba là, tiếp tục nâng cao vai trò và hiệu lực công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, điều tra, truy tố và xét xử các hành vi tham nhũng.

Đây là giải pháp có tác động trực tiếp, mạnh mẽ và mang tính răn đe cao trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Do đó, cần nâng cao hơn nữa hiệu quả của hệ thống kiểm tra, giám sát trong nội bộ Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức rõ kiểm tra, giám sát không phải là “công cụ để xử lý cán bộ”, mà là một “quy trình tự thanh lọc, tự chỉnh đốn”, từ đó xây dựng niềm tin trong nội bộ, giữ vững kỷ luật, kỷ cương.

Trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh, cần triển khai nghiêm túc Quy định số 132-QĐ/TW năm 2023 của Bộ Chính trị về kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, cũng như Kết luận số 67-KL/TW ngày 3/6/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, phải bảo đảm các cuộc kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm, “đi vào những nơi dễ phát sinh sai phạm”, không hình thức, không nể nang, né tránh; kịp thời rà soát, khắc phục những bất cập trong công tác cán bộ, nhất là khâu quy hoạch, bổ nhiệm,... Song song với đó, công tác thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng cần tăng cường tính chuyên nghiệp, minh bạch. Đặc biệt, cần có cơ chế hiệu quả để thu hồi tài sản có nguồn gốc bất minh; áp dụng chế độ kê khai tài sản định kỳ bắt buộc và cơ chế truy xuất nguồn gốc dòng tiền của cán bộ giữ vị trí nhạy cảm.

Bốn là, phát huy vai trò của Nhân dân, báo chí, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát phòng, chống tham nhũng.

Sự tham gia chủ động, tích cực và có tổ chức của Nhân dân, báo chí, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội sẽ tạo ra một cơ chế giám sát rộng khắp, liên tục, đủ sức “bọc lót” cho các thể chế pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Do vậy, cần cụ thể hóa các hình thức giám sát của Nhân dân, báo chí, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình thực hiện dân chủ ở cơ sở. Các ý kiến đóng góp của người dân tại các hội nghị tiếp xúc cử tri, đối thoại với chính quyền, giám sát cộng đồng, giám sát đầu tư, phản ánh qua hệ thống hành chính công trực tuyến,… cần được quan tâm duy trì thực chất, có quy trình xử lý thông tin rõ ràng, minh bạch và có hồi đáp đầy đủ, kịp thời.

Cần đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội, tăng cường kỹ năng giám sát công vụ, quy trình cán bộ, quản lý đầu tư công,... Đồng thời, cần nâng cao tính độc lập, khách quan của các báo cáo giám sát, tránh tình trạng hình thức, đối phó, thiếu hiệu lực. Đặc biệt, cần phát huy vai trò của báo chí cách mạng và truyền thông chính thống trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Báo chí không chỉ thực hiện tốt chức năng là “tai mắt” của Đảng và Nhà nước, mà còn là “kênh kết nối” giữa Nhân dân và chính quyền, là nơi lan tỏa giá trị liêm chính, đạo đức công vụ.

Năm là, đẩy mạnh xây dựng văn hóa liêm chính trong Đảng và xã hội.

Xây dựng văn hóa liêm chính là giải pháp mang tính căn cơ, lâu dài, góp phần hình thành đạo đức công vụ lành mạnh, giúp phòng ngừa hiệu quả các biểu hiện tham nhũng, tiêu cực ngay từ trong tư duy, nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh hiện nay, văn hóa liêm chính cần được xây dựng và phát huy đồng thời trên ba cấp độ: cá nhân, tổ chức và toàn xã hội. Ở cấp độ cá nhân, mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người giữ vị trí lãnh đạo phải luôn coi sự liêm chính là danh dự, là thước đo nhân cách và là điều kiện tiên quyết để có được sự tín nhiệm cao của tổ chức và Nhân dân.

Ở cấp độ tổ chức, cần xây dựng và thực hiện nghiêm các quy tắc ứng xử trong Đảng. Cần phát động các phong trào thi đua liêm chính, trách nhiệm, gương mẫu; khen thưởng kịp thời những tấm gương cán bộ “không tham của công”, chính trực, dám đấu tranh với cái tiêu cực và những biểu hiện sai trái. Đồng thời, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm đạo đức công vụ để tạo sức răng đe, giáo dục trong cơ quan, tổ chức. Ở cấp độ xã hội, cần đẩy mạnh tuyên truyền về xây dựng lối sống liêm chính trong cộng đồng. Cần phát huy vai trò của các kênh truyền thông đại chúng, văn học nghệ thuật, giáo dục học đường trong dẫn dắt, lan tỏa các giá trị trung thực, công bằng, minh bạch, phục vụ Tổ quốc, phụng sự Nhân dân. Những cán bộ có biểu hiện sống xa hoa, thiếu công khai, minh bạch trong công việc, hoặc có thái độ trịch thượng, hách dịch với Nhân dân cần được xem xét loại khỏi quy hoạch, hoặc điều chuyển đến các vị trí công tác ít tác động trực tiếp đến đời sống xã hội.

Trong bối cảnh Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đang đến gần, đòi hỏi công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cần tiếp tục được đẩy mạnh nhằm giữ vững kỷ cương, làm trong sạch bộ máy lãnh đạo của Đảng; đồng thời không ngừng củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng và Nhà nước, phấn đấu vì một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

H.N.S

Tài liệu tham khảo:

- Đảng Cộng Sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2012.

- Đảng Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021.

- Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011.

Từ khóa: Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Đại hội XIV của Đảng.

Keyword: Prevention and combat of corruption and other negative phenomena; 14th National Congress of the Party.

Thượng tá, TS Hoàng Ngọc Sơn - Chủ nhiệm bộ môn/Học viện Lục quân

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/kien-quyet-kien-tri-dau-tranh-phong-chong-tham-nhung-tieu-cuc-gop-phan-lam-trong-sach-bo-may-lanh-dao-truoc-them-dai-hoi-lan-thu-xiv-cua-dang-398602.html