Kiên quyết ngăn chặn hoạt động khai thác hải sản trái phép

3 ngày trướcBài gốc

Cán bộ BĐBP tỉnh Lâm Đồng phối hợp với các lực lượng tặng quà và cờ Tổ quốc cho ngư dân trên vùng biển Phú Quý. Ảnh: Vũ Hoàn

“Điểm sáng” chống khai thác IUU

Nằm cách đất liền hơn 100km, Phú Quý không chỉ là một đảo đơn lẻ mà là một quần đảo gồm 12 đảo lớn nhỏ, với diện tích khoảng 17,82km², được ví như “cực Nam” của hệ thống đảo ven bờ của khu vực Nam Trung Bộ. Với vị trí địa lý chiến lược, đặc khu Phú Quý từ lâu đã giữ vai trò “hậu cứ vững chắc” bảo vệ chủ quyền và an ninh hàng hải. Hiện, đặc khu Phú Quý có hơn 1.700 tàu cá với gần 600 tàu công suất lớn, thường xuyên hoạt động đánh bắt xa bờ, trong đó, nhiều tàu vươn tới ngư trường Trường Sa và DK1, với sản lượng thủy sản đạt hơn 36.000 tấn mỗi năm, cao gấp 3 lần so với 2 thập niên trước. Nghề biển không chỉ là sinh kế, mà là cách người dân nơi đây giữ hồn biển và giữ đảo. Đặc biệt, trong bối cảnh Ủy ban châu Âu (EC) tiếp tục duy trì “thẻ vàng” với thủy sản Việt Nam, việc kiểm soát khai thác IUU không chỉ là yêu cầu kinh tế, mà còn là nhiệm vụ an ninh quốc gia. Với vị trí chiến lược đặc biệt, đặc khu Phú Quý đang ngày càng chứng minh vai trò là “điểm sáng” trong phòng, chống IUU và giữ vững an ninh trật tự vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Trên cơ sở chỉ đạo của UBND tỉnh và Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Lâm Đồng, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Phú Quý đã triển khai đồng bộ các biện pháp đấu tranh phòng, chống khai thác IUU, trong đó, công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ ngay từ cửa ngõ ra khơi được xác định là khâu then chốt. Tại các trạm kiểm soát Biên phòng, 100% tàu cá khi xuất nhập bến đều phải kiểm tra thiết bị giám sát hành trình (VMS), giấy phép khai thác, nhật ký điện tử, phương tiện phòng cháy, chữa cháy và phao cứu sinh. Những tàu chưa lắp VMS hoặc cố tình tắt thiết bị giữa hành trình đều bị lập biên bản, xử lý nghiêm theo quy định tại Nghị định 42/2019/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung).

Ngoài ra, Tổ trực ban tại Trung tâm giám sát tàu cá tỉnh đã tổ chức trực nghiêm túc 24/7, quản lý, khai thác, sử dụng, xử lý thông tin, dữ liệu hệ thống giám sát tàu cá tỉnh theo đúng Quy chế của Tổng cục Thủy sản, Quy chế của UBND tỉnh. Thông qua các biện pháp nghiệp vụ, tính từ đầu năm đến nay, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Phú Quý và các cơ quan chức năng đặc khu Phú Quý đã kịp thời phát hiện, kêu gọi nhiều lượt tàu cá vượt ranh giới trên biển kịp thời quay lại vùng biển Việt Nam và cảnh báo, nhắc nhở hàng trăm lượt tàu cá mất kết nối VMS trên biển. Qua đó, đã phát hiện, cảnh báo và ngăn chặn kịp thời các tàu cá có nguy cơ vượt qua ranh giới, xâm phạm khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài. Ông Trần Văn Huy, một lão ngư hơn 40 năm bám biển, chia sẻ: “Trước đây, nhiều người không để ý đến việc tắt VMS khi vào vùng sóng yếu. Nhưng giờ thì ai cũng biết bị xử phạt nặng, mất giấy phép, ảnh hưởng đến cả đoàn đánh bắt. Nghe cán bộ Biên phòng phân tích rõ, ai cũng chấp hành tốt hơn”.

Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân

Cùng với kiểm tra, xử lý vi phạm, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Phú Quý đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU đến từng hộ dân, từng phương tiện nhằm nâng cao nhận thức pháp luật cho ngư dân hành nghề trên biển. Trong các buổi tuyên truyền, cán bộ Biên phòng trực tiếp hướng dẫn ngư dân cách phân biệt ranh giới vùng biển, cách ghi chép nhật ký khai thác, vận hành thiết bị VMS, sử dụng phần mềm eCDT truy xuất nguồn gốc thủy sản.

Một góc đặc khu Phú Quý. Ảnh: Hồng Lam

Ngoài ra, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Phú Quý còn phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức cấp phát hàng ngàn tờ rơi liên quan đến công tác chống khai thác IUU. Đồng thời, tổ chức cho các chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Ông Nguyễn Văn Tam, ngư dân đặc khu Phú Quý cho biết, nhờ công tác tuyên truyền của các lực lượng, nhất là BĐBP, bà con ngư dân đã hiểu rõ lợi ích của việc chấp hành tốt các quy định về đánh bắt hải sản, không vi phạm vùng biển nước ngoài. Mọi người đều động viên nhau cùng thực hiện tốt để vừa bảo vệ nguồn lợi thủy sản, vừa bảo vệ lợi ích kinh tế của chính ngư dân là những người trực tiếp khai thác trên biển.

Cùng với đó, đơn vị đã phối hợp với chính quyền địa phương thành lập các “Tổ tàu thuyền đoàn kết”, “Tổ tàu thuyền an toàn” với hơn 3.800 lao động, xây dựng 10 “Tổ an ninh trên biển”, “Tổ tự quản bến cá” được triển khai tại các cụm dân cư trên đảo, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực. Thông qua "Tổ tàu thuyền an toàn", các nghiệp đoàn nghề cá, lực lượng Biên phòng kịp thời nắm bắt tình hình hoạt động trên biển, phát hiện tàu cá có dấu hiệu vi phạm để ngăn chặn từ sớm. Vai trò của cán bộ, đảng viên cũng được chú trọng phát huy thông qua việc phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách hộ gia đình; phân công cán bộ phụ trách phương tiện có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài.

Không chỉ dựa vào kiểm tra thủ công, công nghệ đang trở thành “trợ thủ đắc lực” của lực lượng Biên phòng trong cuộc chiến chống IUU. Trạm giám sát VMS tại Phú Quý được kết nối trực tuyến với Trung tâm giám sát nghề cá của tỉnh, giúp cán bộ theo dõi hành trình các tàu cá 24/7 trên biển. Khi phát hiện tín hiệu VMS bị ngắt, hệ thống sẽ cảnh báo tự động, yêu cầu chủ tàu, gia đình xác minh. Nếu không khắc phục trong thời gian quy định, sẽ lập tức phát lệnh kiểm tra, truy xuất hành trình. Nhờ ứng dụng đồng bộ công nghệ số, các trường hợp vi phạm trên biển ngày càng giảm. 6 tháng đầu năm 2025, không có tàu cá nào của đặc khu Phú Quý bị nước ngoài bắt giữ. Đây là kết quả trực tiếp từ việc tăng cường pháp chế, ứng dụng công nghệ và nâng cao nhận thức ngư dân. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đang hoàn thiện cơ chế hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề, tiếp cận vốn ưu đãi để lắp đặt thiết bị đúng chuẩn, đảm bảo khai thác hợp pháp, bền vững.

Hồng Lam

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/kien-quyet-ngan-chan-hoat-dong-khai-thac-hai-san-trai-phep-post493035.html