Sau hơn 7 năm (kể từ ngày 23/10/2017) chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), công tác chống khai thác IUU đã đạt được nhiều kết quả quan trọng; tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần tiếp tục khẩn trương khắc phục trước khi Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu sang thanh tra lần thứ 5.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện tại tổng số đội tàu cá cả nước là 84.536 chiếc. Trong đó, số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật trên VN-Fishbase là 83.648 chiếc (đạt 98,9%). Sau khi triển khai Công điện số 111/CĐ-TTg, ngày 4/11/2024, đến nay đã cơ bản hoàn thành việc xử lý tàu cá “3 không”, cả nước còn 888 tàu cá chưa đăng ký. Hiện 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên tham gia hoạt động khai thác thủy sản đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, tuy nhiên tình trạng mất kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển vẫn còn diễn ra. Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác được thực hiện chặt chẽ, đến nay chưa phát hiện các trường hợp vi phạm IUU đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Đồng chí Vương Quốc Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng dự họp trực tuyến tại điểm cầu UBND tỉnh. Ảnh: XUÂN NGUYÊN
Việc thực thi pháp luật, xử lý các hành vi khai thác IUU đã có những kết quả chuyển biến đáng kể. Theo đó đã khởi tố 32 vụ hình sự liên quan hành vi môi giới, móc nối, xuất cảnh trái phép đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, hợp thức hóa hồ sơ vi phạm IUU; riêng trong năm 2024 xử lý hành chính 4.314 trường hợp vi phạm, 1.085 trường hợp mất kết nối VMS, 59 trường hợp khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt.
Tại cuộc họp trực tuyến của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Đoàn Thanh tra của EC vào tháng 11/2024 về cơ bản thống nhất với các kết quả, ý kiến giải trình đối với các khuyến nghị của EC trong công tác chống khai thác IUU và hiện tiếp tục bổ sung các nội dung liên quan theo yêu cầu của EC trước khi Đoàn Thanh tra của EC sang thanh tra thực tế lần thứ 5.
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, đến nay vẫn còn một số nhiệm vụ còn chậm khắc phục, xử lý triệt để. Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành Trung ương và địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Theo đó, đối với những hành vi vi phạm khai thác IUU phải xử lý theo đúng pháp luật, kiên quyết xử lý nghiêm các vụ việc đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS; các cá nhân, tổ chức tiếp tay, dung túng cho hành vi khai thác IUU làm ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo thẻ vàng của cả nước. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm xây dựng quy chế trong quản lý, khai thác, sử dụng dữ liệu chung - phải hoàn thiện trong quý I/2025. 28 tỉnh, thành phố ven biển phải khẩn trương hoàn thành việc đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản, cập nhật đầy đủ vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, nghiêm túc thực hiện các quy định kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng qua cảng, thực hiện hiệu quả hệ thống eCDT, xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm khai thác IUU…
XUÂN NGUYÊN