Kiến tạo để báo chí phát triển trong giai đoạn mới

một giờ trướcBài gốc

Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Báo chí (sửa đổi)

Trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) sau khi rà soát, tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện đã bảo đảm đúng mục tiêu sửa đổi Luật; bám sát chủ trương đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật; bảo đảm các quy định rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện, bám sát thực tiễn, bảo đảm tính khả thi; quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho tổ chức và hoạt động báo chí.

Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 4 chương, 51 điều. So với Luật hiện hành, dự thảo Luật có những điểm mới cơ bản bao gồm xác định rõ các loại hình báo chí trong bối cảnh mới; bổ sung các chính sách phát triển báo chí và bảo đảm nguồn lực thực hiện, từ cơ chế tài chính đến đầu tư hạ tầng và ưu đãi thuế theo hướng khả thi hơn; làm rõ điều kiện hoạt động báo chí, cơ chế cấp phép và tổ chức bộ máy; xác định cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú;

Đồng thời, quy định cụ thể về thẻ nhà báo, trách nhiệm pháp lý đối với nội dung thông tin; quyền yêu cầu cải chính, gỡ bỏ thông tin vi phạm trên các nền tảng; hoàn thiện quy định về quản lý hoạt động báo chí trên không gian mạng và ứng dụng công nghệ mới, bao gồm việc điều chỉnh hành vi ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết có ý kiến đề nghị bổ sung một điều khoản riêng trong luật quy định cụ thể về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện hoặc cơ quan báo chí đặc thù, cho phép các cơ quan này giữ tư cách pháp nhân độc lập, không bị sáp nhập cơ học.

Quốc hội đã thông qua Luật Báo chí (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, đã chỉ đạo rà soát và báo cáo như sau: khoản 5 Điều 15 dự thảo Luật quy định Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Bên cạnh đó, khoản 3 Điều 15 dự thảo Luật quy định: Cơ quan báo chí có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản theo quy định của pháp luật đã bảo đảm pháp lý cho hoạt động nghiệp vụ và quản lý tài chính của cơ quan báo chí.

Có ý kiến đề nghị thay đổi thuật ngữ "cơ quan truyền thông chủ lực, đa phương tiện" bằng "cơ quan báo chí chủ lực", hoặc đề xuất đổi tên thành "cơ quan báo chí và truyền thông chủ lực đa phương tiện".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết các cụm từ "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" và "cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện" đang được sử dụng trong các văn bản khác nhau, không phải là tên gọi của các cơ quan mà chỉ xác định địa vị "chủ lực" và tính chất "đa phương tiện" của 6 cơ quan báo chí chủ lực đã được xác định tại Quyết định số 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc. Xuất phát từ phạm vi điều chỉnh của Luật là tổ chức và hoạt động báo chí, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý thành "cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện" để phù hợp và bảo đảm tính chính xác.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi)

Một số ý kiến đề nghị thí điểm mô hình tổ hợp hoặc tập đoàn báo chí chủ lực đa phương tiện tại Thủ đô Hà Nội và TP.HCM. Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết hiện Chính phủ đã chỉ đạo Bộ VHTTDL tổng kết Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí, dự kiến đề nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục triển khai một số quan điểm của Quy hoạch và bổ sung quan điểm mới, trong đó có nội dung về việc Hà Nội và TP.HCM được thành lập Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện.

Trên cơ sở chỉ đạo và phê duyệt của cấp có thẩm quyền, Bộ VHTTDL sẽ cụ thể hóa các nội dung này trong Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và phù hợp với định hướng phát triển báo chí quốc gia.

Có ý kiến đề nghị làm rõ cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan phát thanh, truyền hình cấp tỉnh. Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm rõ như sau: Khoản 6 Điều 15 dự thảo Luật quy định Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy.

Cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan này đã được quy định tại Quy định số 373-QĐ/TW ngày 23-9-2025 của Ban Bí thư, trong đó nêu rõ chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc đảng bộ tỉnh, thành phố. Vì vậy, UBTVQH xin được giữ như dự thảo Luật.

Trong quá trình thảo luận hoàn thiện dự thảo luật, có ý kiến đề nghị cho phép tỉnh ủy, thành ủy thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện nếu đủ điều kiện. Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết Ngày 23.9.2025, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quyết định số 373-QĐ/TW, quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của cơ quan báo, phát thanh, truyền hình thuộc Đảng bộ tỉnh, thành phố.

Vì vậy, dự thảo luật không quy định mô hình cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện thuộc Tỉnh ủy, Thành ủy. "Trường hợp được cấp có thẩm quyền phê duyệt là cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, cơ quan này sẽ được phép có cơ quan báo chí trực thuộc, kể cả đối với các cơ quan báo chí của tỉnh, thành phố", Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ các yếu tố liên quan đến tổ chức bộ máy báo chí trong bối cảnh thực hiện các nghị quyết về tinh gọn bộ máy và tăng cường vai trò định hướng chính trị của báo chí.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, đã chỉ đạo rà soát, thể chế hóa các quan điểm của Đảng về tinh gọn bộ máy và thể hiện tại các quy định của dự thảo Luật, cụ thể: Quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của báo chí; quy định về cơ quan Báo và phát thanh, truyền hình; bổ sung "Mặt trận Tổ quốc Việt Nam" là chủ thể được đề nghị cấp giấy phép hoạt động báo chí. Các quy định này bảo đảm đồng bộ và phù hợp với định hướng tinh giản, hiệu quả bộ máy báo chí.

Cấp thẻ nhà báo lần đầu phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, đạo đức

Luật quy định trường hợp cấp thẻ nhà báo lần đầu phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp.

Với lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ VHTTDL có văn bản đồng ý bổ nhiệm không áp dụng điều kiện này.

Về đối tượng được cấp thẻ nhà báo, luật loại trừ trường hợp người làm việc tại cơ quan tạp chí khoa học.

TÙNG QUANG; ảnh: QUANG PHÚC

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/chinh-tri/kien-tao-de-bao-chi-phat-trien-trong-giai-doan-moi-187162.html