Vụ mùa năm nay, thị xã Kinh Môn gieo cấy gần 700 ha lúa nếp cái hoa vàng, tập trung tại các xã, phường: Duy Tân, Hoành Sơn, Tân Dân, Phạm Thái… Mặc dù cơn bão số 3 khiến năng suất lúa giảm nhưng giá bán thóc hiện tại đã tăng so với vụ trước từ 4.000-8.000 đồng/kg.
Lợi thế về khí hậu, đất đai, nguồn nước, cùng với kinh nghiệm thâm canh, áp dụng tiến bộ kỹ thuật từ khâu chọn giống đến thu hoạch và chế biến đã giúp nông dân Kinh Môn biết cách bảo tồn, chăm sóc để có gạo nếp cái hoa vàng đậm hương vị. Hạt gạo tròn, mẩy, bóng mịn, không vỡ. Khi nấu chín mềm dẻo, thơm ngon, có giá trị dinh dưỡng cao.
Nông dân Kinh Môn thu hoạch lúa nếp cái hoa vàng bằng máy (ảnh tư liệu)
Gạo nếp cái hoa vàng của Kinh Môn đã có nhãn hiệu tập thể với tên gọi "Nếp cái hoa vàng Kinh Môn". Sản phẩm cũng được Tổng cục Tiêu chuẩn, Đo lường, Chất lượng cấp mã số hàng hóa. Năm 2017, gạo nếp cái hoa vàng của địa phương được bình chọn là thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam. Nhờ đó, loại gạo này tiêu thụ ổn định, giá luôn cao hơn các loại gạo nếp khác.
Để gìn giữ và phát huy tốt giá trị của giống lúa đặc sản, UBND thị xã Kinh Môn phối hợp với Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm Việt Nam, Viện Nghiên cứu phát triển nông nghiệp quốc gia Pháp bảo tồn, phục tráng thành công giống nếp cái hoa vàng, từ đó nhân rộng mô hình canh tác tại nhiều địa phương.
Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh ở thị xã đã chọn gạo nếp cái hoa vàng phát triển thương hiệu, áp dụng quy trình sản xuất, thu hoạch, sơ chế, đóng gói, chế biến sâu để quảng bá, tiêu thụ, nâng tầm giá trị cho nông sản riêng của địa phương. Nhiều sản phẩm chế biến chuyên sâu từ “hạt vàng” này đã chiếm lĩnh thị trường như: rượu nếp cái hoa vàng Phương Khiêm; rượu ngô nếp, gạo nếp cái hoa vàng An Sinh Vương...
Sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của Cơ sở sản xuất Mạc Đình Trung phường Duy Tân được công nhận OCOP năm 2023
Chị Nguyễn Thị Hương, chủ cơ sở sản xuất Mạc Đình Trung ở phường Duy Tân chia sẻ: “Mỗi năm cơ sở cung cấp hơn 100 tấn gạo thành phẩm. Gạo nếp cái hoa vàng của cơ sở đã được công nhận OCOP năm 2023, được người tiêu dùng ưa chuộng".
Gạo nếp cái hoa vàng Kinh Môn và các sản phẩm chế biến từ loại gạo này cũng ngày càng xuất hiện ở nhiều gian hàng, hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt, sản phẩm tiêu thụ thuận lợi vào mỗi dịp Tết Nguyên đán hằng năm. Hiện nay, sản phẩm được bán với giá từ 35.000-40.000 đồng/kg.
Ông Nguyễn Trọng Thưởng, Trưởng phòng Kinh tế thị xã cho biết: “Để bảo tồn và phát huy giá trị giống nếp cái hoa vàng truyền thống của địa phương, những năm qua thị xã hỗ trợ người dân giống, vật tư nông nghiệp; hướng dẫn quy trình sản xuất, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ liên kết nâng cao chất lượng sản phẩm, thực hiện chế biến sâu, tiếp cận thị trường, quảng bá sản phẩm...".
Nhiều năm qua, gạo nếp cái hoa vàng đã trở thành món quà quê mang đặc trưng vùng miền và ngày càng khẳng định thương hiệu. Đây cũng là động lực để người dân Kinh Môn gắn bó, gìn giữ và phát huy giá trị giống lúa quý của địa phương mình.
NGUYỄN HẬU