Tên lửa P-800 Oniks 3M55, còn được biết đến với tên định danh của NATO là SS-N-26 Strobile, là dòng tên lửa hành trình siêu thanh do Nga phát triển. P-800 Oniks 3M55 bắt đầu phát triển từ năm 1987 dưới thời Liên Xô, với mục tiêu tạo ra một loại tên lửa tiên tiến có khả năng vô hiệu hóa các tài sản hải quân có giá trị cao như tàu sân bay và các tàu chiến được bảo vệ nghiêm ngặt.
Tên lửa này đã trải qua nhiều cuộc thử nghiệm khắt khe vào đầu thập niên 1990 và được triển khai hoạt động đầu tiên vào năm 2002 trên các tàu tên lửa lớp Nakat. Năm 1999, các phiên bản xuất khẩu mang tên Yakhont và Yakhont-M đã được phát triển, cho phép phóng từ mặt đất và trên không, phục vụ cho khách hàng quốc tế.
Thiết kế và Nhiệm vụ
Oniks được thiết kế để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm tấn công tàu chiến, tấn công mặt đất chính xác và tác chiến bề mặt. Sự tích hợp các hệ thống dẫn đường tiên tiến, động cơ siêu thanh và khả năng tương thích với các bệ phóng linh hoạt đã làm tăng tính đa dụng của nó.
Đến năm 2015, tên lửa này được triển khai trên hệ thống phòng thủ bờ biển Bastion-P. Sự kết hợp này cung cấp cho Nga một nền tảng phòng thủ đất đối đất di động cao cho mục đích ngăn chặn và bảo vệ chiến lược.
(Ảnh nguồn mở)
Một cột mốc quan trọng trong chương trình P-800 là sự thích nghi để phát triển tên lửa BrahMos, một liên doanh giữa Nga và Ấn Độ. Được thành lập vào năm 1998, công ty BrahMos Aerospace Ltd đã chuyển đổi thiết kế Yakhont thành một dòng tên lửa thành công phù hợp với thị trường Ấn Độ và quốc tế. Sự hợp tác này nhấn mạnh tác động công nghệ của P-800 Oniks đối với sự phát triển tên lửa trên toàn cầu.
Sức mạnh kinh ngạc của "sát thủ diệt hạm" P-800 Oniks
P-800 được sản xuất bởi NPO Mashinostroyeniya và vẫn đang được chế tạo với chi phí ước tính khoảng 1,25 triệu USD mỗi đơn vị. Hiệu quả chiến đấu của nó đã được chứng minh trong nhiều cuộc xung đột, bao gồm nội chiến Syria và xung đột Nga – Ukraine (năm 2022). Với khả năng triển khai từ tàu chiến, tàu ngầm, hệ thống bờ biển và máy bay, P-800 Oniks là thành phần cốt lõi trong kho vũ khí tên lửa của Nga.
P-800 Oniks có thiết kế khí động học mạnh mẽ và cấu hình mô-đun. Tên lửa này có chiều dài 8,3 mét đối với biến thể chống tàu. Đường kính của tên lửa thống nhất ở mức 670 mm và trọng lượng phóng khoảng 3.000 kg. Nó được trang bị các cánh ổn định và một động cơ đẩy để tăng tốc ban đầu.
Tên lửa có thể hoạt động theo hai chế độ bay riêng biệt: Quỹ đạo ở độ cao lớn, cho phép đạt độ cao lên tới 14 km và quỹ đạo ở độ cao thấp, duy trì độ cao từ 10-15 mét trong giai đoạn tiếp cận cuối cùng nhằm tránh bị phát hiện.
(Ảnh nguồn mở)
P-800 Oniks hỗ trợ nhiều cấu hình đầu đạn để thích nghi với yêu cầu nhiệm vụ. Các phiên bản nội địa được trang bị đầu đạn bán xuyên giáp nặng 250 kg, có khả năng xuyên thủng các mục tiêu được bọc giáp dày như thân tàu chiến. Các phiên bản xuất khẩu, bao gồm Yakhont, thường sử dụng đầu đạn nổ mạnh nặng 200 kg. Cả hai loại đầu đạn đều đảm bảo hiệu quả phá hủy cao đối với các mục tiêu hải quân và mặt đất.
P-800 được trang bị động cơ phản lực tĩnh siêu âm sử dụng nhiên liệu dầu hỏa, hoạt động sau khi giai đoạn khởi tốc bằng động cơ nhiên liệu rắn hoàn tất. Hệ thống động cơ này cho phép tên lửa đạt tốc độ lên tới Mach 2.2 (khoảng 750 m/giây) khi bay ở độ cao lớn. Ở độ cao thấp hoặc trong giai đoạn cuối, tên lửa đạt tốc độ tối đa Mach 2 (680 m/giây).
Tầm bắn của tên lửa phụ thuộc vào quỹ đạo bay. Khi bay ở độ cao lớn, nó có thể đạt tới 300 km, trong khi ở chế độ lướt biển, độ cao thấp tầm bắn giảm xuống còn 120 km.
P-800 Oniks sử dụng hệ thống dẫn đường kép, kết hợp hệ thống dẫn đường quán tính để điều hướng giai đoạn giữa với radar chủ động để dẫn đường giai đoạn cuối. Tên lửa cũng được trang bị radar thụ động để phát hiện và nhắm vào các hệ thống radar phát sóng.
Năm 2002, hệ thống dẫn đường giai đoạn cuối của tên lửa được nâng cấp, bổ sung radar chủ động và cảm biến hồng ngoại (IIR), giúp cải thiện đáng kể độ chính xác và khả năng nhắm vào các mục tiêu nhỏ, di chuyển hoặc có độ tương phản thấp. Hệ thống này cung cấp cho tên lửa độ sai lệch xác suất tròn (CEP) khoảng 1,5 mét, đảm bảo độ chính xác cao.
Thế Hải (Theo Armyrecognition)