Thử sức với hướng đi mới
Với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, người dân một số địa phương vùng miền núi của tỉnh Quảng Trị gặp khó khăn trong việc lựa chọn cây giống để “gửi gắm” sinh kế. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, loại cây mọc tự nhiên trên vùng đồi đã trở thành một trong những nguồn sinh kế của nhiều hộ dân ở xã Tuyên Hóa hay Phú Trạch (Quảng Trị).
Người dân Quảng Trị thu hoạch sim trên đồi
Toàn thôn Quảng Hòa, xã Tuyên Hóa hiện có khoảng 5ha cây sim được chăm sóc chuyên canh, với mỗi hộ dân canh tác khoảng 1ha. Cây cho trái thường xuyên vào mùa thu hoạch, với khoảng 2 yến sim và giá bán hơn 25.000 đồng/kg. Bà Đàm Kim Huế cho biết, trong 3 năm nay, cây sim là một trong những nguồn thu nhập chính của gia đình, mang lại nguồn thu khoảng 500.000 đồng mỗi ngày. Cùng với việc nuôi heo và trồng rau màu, thu nhập từ cây sim đã giúp gia đình bà ổn định được thu nhập, trang trải chi phí cuộc sống. Sim trồng đồi tự nhiên, không cần chăm bón và cũng ít sâu bệnh nên không phải đầu tư chi phí nhiều, khách hàng cũng yên tâm mua mà không nghi ngại quá nhiều về an toàn.
Theo người dân địa phương, sim có thể được bán tươi, phơi khô hoặc chế biến thành rượu, đây cũng là sản phẩm đang được thị trường địa phương và nhiều tỉnh khác ưa chuộng, có cả sản phẩm rượu sim OCOP. Giá thu mua tại vườn dao động từ 25.000 - 30.000 đồng/kg. Sau khoảng 4 năm chăm sóc, cây sim bắt đầu cho quả với mỗi mùa kéo dài khoảng một tháng, nếu chăm sóc tốt, sản lượng có thể đạt 10kg/lần hái, giúp mỗi hộ có thu nhập từ 10 - 15 triệu đồng/mùa. Đây là con số nhiều hộ nông dân miền núi mong mỏi, khi điều kiện sản xuất còn nhiều khó khăn. Đặc biệt, mùa vụ sim chín lại trùng với thời gian chuẩn bị bắt đầu năm học, giúp các gia đình hỗ trợ chi phí học tập cho con em trong gia đình.
Mô hình nuôi chồn hương có sự đồng hành của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng
Cùng với cây sim, một số giống vật mới cũng đã giúp nhiều nông dân đổi đời, mang lại nguồn thu nhập lớn. Anh Nguyễn Quốc Vượng, xã Trung Thuần (Quảng Trị) thất bại sau khi nuôi gà đồi, đã tìm kiếm và thử sức với chồn. Việc nuôi loài vật này cũng cần nghiên cứu để đảm bảo điều kiện nuôi nhốt an toàn, hạn chế dịch bệnh nhưng sau đó lại khá đơn giản trong việc tìm kiếm nguồn thức ăn.
Chuồng trại nuôi chồn hương được anh Nguyễn Quốc Vượng đầu tư theo hướng hiện đại gồm bốn dãy, mỗi dãy ba tầng, phân ô riêng biệt, đảm bảo nhiệt độ ôn hòa, khử trùng thường xuyên. Ngoài việc đảm bảo vệ sinh, chồn chỉ ăn đơn giản như chuối và cháo cá rô phi, với giá thành khá rẻ. Qua thời gian dài chăm sóc kỹ lưỡng, anh Vượng đã nuôi hơn 100 con chồn với thu nhập khá mỗi năm, trở thành hình mẫu phát triển kinh tế để người dân địa phương học hỏi theo.
Cộng đồng cùng phát triển kinh tế
Từ những cây trồng, con giống lạ, các hộ gia đình tiên phong đã chia sẻ kinh nghiệm với người dân trong thôn xóm, cùng với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, tạo nên cộng đồng địa phương chung ý chí thoát nghèo, làm giàu.
Với cây sim, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tuyên Hóa cho biết, mô hình trồng sim đã giúp người dân tận dụng được đất đồi trống; đồng thời tạo thêm việc làm, tăng thu nhập ổn định. Hội Nông dân xã đang phối hợp tuyên truyền, hỗ trợ kỹ thuật, tìm đầu ra và kêu gọi các doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị sản phẩm từ sim.
Cũng theo Chủ tịch Hội Nông dân xã Tuyên Hóa, sim có thể xây dựng trở thành sản phẩm của địa phương, giúp nâng cao giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ. Từ một vài hộ trồng thử nghiệm, đến nay mô hình trồng sim ở Quảng Hòa đã nhân rộng ra cả thôn, tạo nên vùng chuyên canh giống cây đặc biệt, đồng thời hỗ trợ sinh kế ổn định cho bà con.
Đối với mô hình nuôi chồn, lại là cơ hội đổi đời thoát nghèo - làm giàu của một số hộ dân khi con vật này mang lại nguồn kinh tế cao. Đại diện phòng Kinh tế xã Trung Thuần cho biết, địa phương rất quan tâm để phát triển các mô hình trang trại chăn nuôi trên địa bàn xã, trong đó, mô hình nuôi chồn vận hành trong thời gian qua đã có giá trị kinh tế cao, ít ảnh hưởng đến môi trường, hứa hẹn tiềm năng lớn. Địa phương cũng mong muốn nhận được sự quan tâm, đầu tư để tiếp tục nhân rộng mô hình này.
Tuy nhiên, đối với các giống cây, con mới, người nông dân cũng cần lưu ý các quy định của pháp luật về chăn nuôi, nuôi nhốt động vật hoang dã với mục đích thương mại. Đối với chồn hương, các cơ sở chăn nuôi cần được cấp mã cơ sở và quản lý định kỳ theo quy định.
Theo Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Bố Trạch Đoàn Văn Ngãi, cán bộ kiểm lâm đã phối hợp với chính quyền địa phương cơ sở, hướng dẫn hộ gia đình cá nhân quản lý, cập nhật, theo dõi, ghi chép sổ sách kịp thời và chính xác về số lượng khi sinh sản, xuất bán… giữ an toàn vệ sinh môi trường. "Việc chăn nuôi động vật hoang dã tuân thủ quy định pháp luật góp phần phát triển kinh tế cho hộ gia đình cá nhân, giảm thiểu tình trạng săn bắt động vật hoang dã trong tự nhiên”, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Bố Trạch Đoàn Văn Ngãi cho biết thêm.
Khánh Trinh