Tăng trưởng kinh tế châu Á năm 2025 được đánh giá là hòa chung xu hướng tăng trưởng ổn định của kinh tế toàn cầu. Song song đó, kinh tế khu vực này cũng đối mặt những thách thức từ những thay đổi thuế quan, chính sách lớn từ bên ngoài.
Tình hình năm 2025 và dự báo năm 2026
Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vào tháng 10, tăng trưởng GDP của châu Á năm 2025 dự kiến ở mức 4,5%. Đến năm 2026, tăng trưởng GDP của khu vực dự kiến giảm còn 4,1%.
Dù có con số dự báo tăng trưởng có phần khác biệt hơn IMF, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cũng dự báo tăng trưởng kinh tế châu Á sẽ chậm lại vào năm tới, do tác động của chính sách thuế quan và hoạt động kinh tế toàn cầu yếu hơn.
ADB dự báo lạm phát ở châu Á dự kiến ở mức 1,6% vào năm 2025. Dự báo lạm phát năm 2026 của châu Á ở mức 2,1%.
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Ảnh: TÂN HOA XÃ
Với các nền kinh tế lớn, tăng trưởng GDP của Trung Quốc được dự báo sẽ giảm từ 4,8% trong năm nay xuống 4,2% vào năm tới, trong khi kinh tế Nhật được dự báo giảm từ 1,1% trong năm 2025 xuống 0,6% vào năm 2026.
GDP của Ấn Độ vẫn sẽ tăng trưởng với tốc độ ổn định với dự báo mức 6,6% trong năm nay – cao nhất trong số các nền kinh tế mới nổi lớn – nhưng được dự báo giảm xuống 6,2% vào năm tới. Tăng trưởng GDP của Hàn Quốc được dự báo sẽ tăng tốc từ 0,9% trong năm nay lên 1,8% vào năm 2026.
Các nền kinh tế thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được dự báo giữ mức tăng trưởng ổn định 4,3% trong năm 2025 và năm 2026.
Theo IMF, dù châu Á đang là tâm điểm của sự tái cấu trúc chính sách thương mại toàn cầu, khu vực này vẫn sẽ là động lực lớn nhất thúc đẩy tăng trưởng thế giới, đóng góp khoảng 60% tăng trưởng kinh tế thế giới trong năm nay và năm tới.
Tác động từ căng thẳng thương mại cũng đã được giảm nhẹ trong năm nay nhờ việc đẩy mạnh xuất khẩu trước khi bị áp thuế mới, đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) mạnh mẽ hơn dự kiến, quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng đang diễn ra trong khu vực và việc nới lỏng chính sách ở một số quốc gia.
Theo ngân hàng ING (Hà lan), hàng hóa liên quan AI là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng thương mại toàn cầu trong nửa đầu năm 2025, khi thương mại trong lĩnh vực này tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Châu Á đóng góp gần 2/3 vào sự mở rộng này, khi khu vực Đông Á chiếm ưu thế toàn cầu trong lĩnh vực chất bán dẫn giá trị cao và thiết bị viễn thông tiên tiến.
Về dịch vụ, lĩnh vực này của châu Á dự kiến đạt mức tăng trưởng 4,6% vào năm 2025, và tăng tốc lên 5,5% vào năm 2026, do sự tăng trưởng mạnh trong du lịch và dịch vụ kỹ thuật số. Tiêu dùng cũng được dự báo sẽ phục hồi nhẹ vào năm 2026.
Nhà máy sản xuất chip của Samsung ở tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc). Ảnh: SAMSUNG ELECTRONICS/KOREAN TIMES
Cơ hội và thách thức
Nhu cầu liên quan AI có khả năng vẫn duy trì mạnh mẽ, dưới tác động của sự đa dạng hóa chuỗi cung ứng liên tục hướng tới châu Á và đầu tư bền vững vào cơ sở hạ tầng điện toán tiên tiến. Những xu hướng cấu trúc này sẽ tiếp tục tạo động lực cho các nhà xuất khẩu công nghệ châu Á trong thời gian tới.
Nhìn về phía trước, Báo cáo Triển vọng Lương thực của Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO) dự báo sản lượng hàng hóa lương thực toàn cầu sẽ tăng trên diện rộng vào năm 2026. Sản lượng lúa mì và ngũ cốc thô toàn cầu, cùng với sản lượng gạo ở châu Á, có khả năng lập kỷ lục mới. Tỉ lệ dự trữ so với tiêu thụ đối với các mặt hàng thiết yếu này cũng được dự báo sẽ tăng lên.
Theo hướng này, tình hình xuất khẩu các mặt hàng này từ châu Á sẽ đứng trước nhiều cơ hội. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu, hiện tượng El Ninõ được dự báo vào năm 2026 có thể đặt ra những thách thức lớn cho ngành nông nghiệp châu Á.
Cùng với đó, tác động của chính sách thuế quan lớn từ Mỹ có thể đặt ra nhiều thách thức cho châu Á trong năm 2026, nhất là đối với các nước chưa đạt được thỏa thuận thuế quan với Mỹ.
Ngoài ra, theo ngân hàng ING, nếu nhu cầu bên ngoài và tăng trưởng toàn cầu suy giảm hơn dự kiến, tình trạng dư thừa sản phẩm từ các nền kinh tế sản xuất lớn có thể làm gia tăng áp lực giảm phát trên khắp châu Á.
Cạnh đó, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất ít hơn dự kiến và USD không suy yếu như dự kiến, chênh lệch tỉ giá có thể gây bất lợi cho các nền kinh tế châu Á. Điều này làm tăng tính dễ tổn thương của các đồng tiền địa phương trước những biến động đột ngột.
Theo IMF, nhiệm vụ của các nhà hoạch định chính sách trong thời gian tới là chuyển đổi khả năng phục hồi hiện tại thành tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững và toàn diện, khai thác các động lực mới để hiện thực hóa tốt hơn tiềm năng kinh tế.
Trong đó, các chính sách nên tập trung vào việc giảm bớt tác động từ các cú sốc kinh tế bên ngoài và tăng cường sự ổn định chính sách. Với lạm phát dưới mức mục tiêu ở nhiều nền kinh tế, việc nới lỏng tiền tệ có chừng mực vẫn được xem là phù hợp.
Các biện pháp tài chính tạm thời, có mục tiêu cụ thể có thể bảo vệ những đối tượng dễ bị tổn thương và hỗ trợ các doanh nghiệp. Ngoài ra, các chính sách cải cách theo chiều ngang, bao gồm việc đơn giản hóa, đồng bộ các quy định và cải thiện môi trường kinh doanh, sẽ rất cần thiết để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân.
Một khu bán hàng ở bang Selangor (Malaysia). Ảnh: CNA
Phân tích của IMF cũng cho thấy rằng hội nhập khu vực sâu rộng hơn sẽ tăng cường cạnh tranh và năng suất, giảm chi phí và đa dạng hóa thị trường. Giảm các rào cản phi thuế quan, mở rộng các thỏa thuận thương mại để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của dịch vụ, thương mại kỹ thuật số, và nới lỏng các hạn chế đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ thu hút đầu tư và bổ sung cho quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng đang diễn ra.
Tựu chung lại, kinh tế châu Á vẫn có nhiều cơ hội phục hồi và tăng trưởng, dù đối mặt nhiều thách thức bên ngoài. Các nước trong khu vực có thể điều chỉnh chính sách theo nhu cầu nội địa, củng cố khuôn khổ tài chính trung hạn và làm sâu sắc thêm hội nhập thương mại, tài chính khu vực để duy trì tăng trưởng bền vững và toàn diện.
KHOA ĐIỀM