Chăm sóc người cao tuổi tại trung tâm hỗ trợ ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN
Một ngành dịch vụ mới đang phát triển nhanh chóng tại Trung Quốc, hệ quả của những thay đổi sâu sắc về cấu trúc dân số và lối sống hiện đại, mở ra một thị trường tiềm năng trị giá hàng tỷ USD.
Động lực chính đằng sau sự bùng nổ của kinh tế đồng hành là tình trạng già hóa dân số nhanh chóng của Trung Quốc. Tính đến cuối năm ngoái, quốc gia này có hơn 300 triệu người từ 60 tuổi trở lên, chiếm gần 22% tổng dân số. Đáng chú ý, dữ liệu chính thức cho thấy gần một nửa trong số họ sống một mình và không có con cái ở gần để chăm sóc.
Thực tế này tạo ra một nhu cầu cấp thiết về các dịch vụ hỗ trợ. Ông Xu Jianzhong, Chủ tịch điều hành Hiệp hội Phúc lợi xã hội và Dịch vụ người cao tuổi Trung Quốc (CASWSS), cho biết người bệnh cao tuổi thường gặp rất nhiều khó khăn khi phải tự mình xoay xở với các thủ tục y tế phức tạp, đăng ký khám bệnh trực tuyến hay tìm đường trong những bệnh viện lớn. Một báo cáo năm 2025 của hiệp hội chỉ ra rằng hơn 80% người cao tuổi sống tại nhà không có người thân đi cùng kịp thời khi đến bệnh viện.
Câu chuyện của bà Lý, 65 tuổi ở Bắc Kinh, là một minh chứng rõ nét. Do đi lại khó khăn và con cái sống xa, bà đã nhiều lần phải thuê người đi cùng để hỗ trợ các thủ tục khám chữa bệnh. Tương tự, nhiều gia đình có con cái bận rộn cũng xem việc thuê người đưa cha mẹ đi khám bệnh là một giải pháp không thể thiếu.
Vì vậy, dịch vụ đi khám bệnh cùng đã chuyển từ một nhu cầu thứ yếu thành một nhu cầu thiết yếu trong xã hội. Nhu cầu này còn mở rộng sang cả lĩnh vực chăm sóc tại nhà, đặc biệt khi Trung Quốc hiện có khoảng 35 triệu người cao tuổi bị khuyết tật. Và con số này được dự đoán sẽ tăng lên 58 triệu người vào năm 2050.
Không chỉ giới hạn ở người cao tuổi, kinh tế đồng hành còn thu hút cả thế hệ trẻ. Nhiều người trẻ tại Trung Quốc cũng đang tìm đến các dịch vụ bầu bạn trả phí để đáp ứng nhu cầu về mặt tình cảm và giải trí. Những quảng cáo về dịch vụ đi cùng trò chuyện, tập thể dục, ăn tối hay tham quan bảo tàng đã xuất hiện từ nhiều năm trước trên các nền tảng mạng xã hội.
Sự phát triển của thị trường này đã thu hút các “gã khổng lồ” công nghệ như JD.com, Meituan và Alibaba, với những dịch vụ đồng hành chuyên nghiệp như đưa người cao tuổi đi khám và chăm sóc điều dưỡng. Theo ước tính của công ty chứng khoán Sinolink, quy mô thị trường của kinh tế đồng hành dự kiến sẽ đạt 50 tỷ NDT (khoảng 7 tỷ USD) vào năm 2025.
Tuy nhiên, sự phát triển nóng của ngành kinh doanh này cũng đi kèm với không ít thách thức. Các nhà phân tích chỉ ra rằng thị trường quá dễ dãi và thiếu các quy định quản lý chặt chẽ đã dẫn đến những rủi ro như quảng cáo sai sự thật, chất lượng dịch vụ kém và nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân của người dùng.
Để giải quyết vấn đề này, các nỗ lực tiêu chuẩn hóa dịch vụ đang được xúc tiến. Vào tháng 5 vừa qua, CASWSS đã công bố một bộ tiêu chuẩn hệ thống cho dịch vụ đưa người cao tuổi đi bệnh viện, bao gồm những quy định về quy trình, an toàn, đào tạo nhân sự và cơ chế xử lý khiếu nại. Các thành phố lớn như Bắc Kinh, Vũ Hán, Thượng Hải cũng đã tiên phong xây dựng những tiêu chuẩn toàn diện, kết hợp đào tạo, đánh giá trình độ và theo dõi kỹ thuật số để nâng cao chất lượng dịch vụ.
Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, dịch vụ chăm sóc và đồng hành đòi hỏi kiến thức chuyên môn và cần được xem là một ngành nghề cần xây dựng lòng tin lâu dài. Tương lai của kinh tế đồng hành sẽ phụ thuộc vào khả năng cân bằng giữa quy mô phát triển với chất lượng dịch vụ, tính chuyên nghiệp và vấn đề đạo đức.
Khánh Ly/vnanet.vn