Kinh tế Nga hạ nhiệt có kiểm soát, thêm trừng phạt có thêm khó khăn?

6 giờ trướcBài gốc

Tháng 7/2025, kinh tế Nga tăng trưởng 0,4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự hạ nhiệt đáng kể. (Nguồn: Bloomberg)

Ngày 25/9, chính phủ Nga công bố kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng từ 20% lên 22% nhằm mục đích kiềm chế thâm hụt ngân sách.

Thâm hụt ngân sách của Nga đã tăng lên khoảng 4,2 nghìn tỷ Ruble (tương đương 50 tỷ USD). Con số này tương đương khoảng 1,9% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này, gần gấp bốn lần mục tiêu ban đầu là 0,5% cho năm 2025. Bộ Tài chính Nga dự báo, thâm hụt sẽ đạt 5,7 nghìn tỷ Ruble vào cuối năm nay.

Tăng trưởng GDP hạ nhiệt

Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, kinh tế Nga đang gặp khó khăn lớn. Nguyên nhân chính gây ra khó khăn chung là sự sụt giảm liên tục của doanh thu dầu khí.

Năm 2022, giá dầu tăng cao và sự hào hứng của các khách hàng mới ở Trung Quốc và Ấn Độ đã giúp doanh thu năng lượng của Nga tăng vọt. Nguồn thu này duy trì ở mức cao trong năm 2023, bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây và việc Liên minh châu Âu (EU) giảm bớt sự phụ thuộc vào dầu khí.

Tuy nhiên, hiện tại đã khác. Giá dầu giảm, đồng Ruble mạnh lên, các cuộc tấn công của Kiev vào các nhà máy lọc dầu của Moscow và tác động liên tục của các lệnh trừng phạt đã làm suy yếu nguồn thu chủ chốt của Điện Kremlin.

Tháng 9/2025, doanh thu dầu khí nhà nước dự kiến giảm khoảng 23% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 7/2025, GDP của xứ bạch dương tăng trưởng 0,4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự hạ nhiệt đáng kể.

Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov dự báo hồi tháng 8/2025 rằng, tăng trưởng kinh tế của đất nước năm sẽ giảm xuống còn 1,5% từ mức 2,5% trước đó. Nguyên nhân bởi lãi suất cao kìm hãm nhu cầu vay của doanh nghiệp và người dân.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng dự đoán, kinh tế Moscow tăng trưởng 0,9% trong năm nay, giảm so với mức dự báo 1,5% mà cơ quan này đưa ra trước đó.

Ông Chris Weafer, nhà phân tích tài chính tại công ty tư vấn Macro-Advisory cho biết, những gì đang diễn ra là "sự hạ nhiệt có kiểm soát", với việc Ngân hàng trung ương Nga tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát và giảm chi tiêu tiêu dùng tăng cao - động thái cho thấy đã có hiệu quả.

Tuy nhiên, theo ông, chi tiêu ngân sách hiện đang "cao đến mức không bền vững" và nếu không được cắt giảm đáng kể trong vài năm tới, bao gồm cả chi tiêu quân sự, thì điều này có nguy cơ khiến sự ổn định của nước Nga bị lung lay.

Nhà phân tích này tin rằng, Tổng thống Putin và Điện Kremlin ngày càng cởi mở với ý tưởng về một thỏa thuận hòa bình sớm ở Ukraine. Tình hình chi tiêu ngân sách trong nước và nhu cầu duy trì sự ổn định là một yếu tố quan trọng khiến ông Putin phải hành động.

EU và Mỹ đang tăng cường đáng kể các lệnh trừng phạt lên Nga để theo đuổi một cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine. Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images)

Trừng phạt có khiến Nga thêm khó khăn?

Trước những khó khăn của kinh tế Nga, EU và Mỹ tiếp tục gia tăng trừng phạt nhằm thúc đẩy đối thoại hòa bình tại Ukraine.

Gần đây, Tổng thống Trump đã kêu gọi châu Âu hành động nhiều hơn nữa để chấm dứt hoàn toàn việc mua khí đốt của Nga, đặc biệt là khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Hiện khối 27 thành viên vẫn mua dầu của Nga thông qua các sản phẩm tinh chế.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng cân nhắc áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với Ấn Độ và Trung Quốc - những quốc gia đang mua dầu mỏ của xứ bạch dương. Động thái có thể làm gia tăng đáng kể những thách thức kinh tế của Moscow.

Bà Elina Ribakova, chuyên gia về kinh tế Nga tại Trường Kinh tế Kiev, nhận định đây là thời điểm cần tăng cường các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, bà lưu ý rằng chúng chỉ có thể giải quyết một phần vấn đề, chứ không phải toàn bộ.

Hơn ba năm kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Moscow nhận "cơn bão" trừng phạt từ phương Tây. Tuy nhiên, kinh tế xứ bạch dương vẫn trụ vững.

Hồi tháng 3/2025, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin cho biết, Nga hiện nằm trong 4 nền kinh tế lớn nhất thế giới xét theo sức mua tương đương (PPP). Năm 2024, GDP của Nga tăng trưởng 4,1%, cao gấp nhiều lần mức trung bình của các nước phát triển. Tổng GDP đạt 200.000 tỷ Ruble, gần gấp đôi so với năm 2020.

Theo giới quan sát, nếu các biện pháp trừng phạt không phát huy hiệu quả, kinh tế Nga vẫn có khả năng duy trì đà tăng trưởng.

(theo DW)

Linh Chi

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/kinh-te-nga-ha-nhiet-co-kiem-soat-them-trung-phat-co-them-kho-khan-328927.html