Kinh tế thế giới lao đao dưới sức nặng thuế quan Mỹ

30 phút trướcBài gốc

Chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang làm chao đảo nền kinh tế toàn cầu. Ảnh: Axios

Những số liệu kinh tế vừa được công bố từ nhiều nền kinh tế lớn cho thấy tác động ngày càng rõ nét của chính sách thuế quan mà Tổng thống Donald Trump triển khai trong nhiệm kỳ mới. Các mức thuế hai chữ số áp lên hàng hóa từ nhiều đối tác thương mại đã làm thay đổi dòng chảy thương mại quốc tế, khiến quá trình điều chỉnh của các nền kinh tế trở nên gập ghềnh và kéo dài.

Tác động trực tiếp tới các nền kinh tế phát triển

Nhật Bản và Thụy Sĩ, hai nền kinh tế có cơ cấu xuất khẩu phụ thuộc đáng kể vào thị trường Mỹ đang cảm nhận rõ sức nặng từ những thay đổi chính sách thương mại.

Trong quý III, kinh tế Nhật Bản giảm gần 2% theo năm, đánh dấu lần sụt giảm đầu tiên sau hơn một năm tăng trưởng yếu ớt. Tại Thụy Sĩ, GDP giảm 0,5% trong cùng kỳ, cũng là mức giảm đầu tiên kể từ năm 2023. Điểm chung của hai nền kinh tế là sự suy giảm mạnh xuất khẩu sang Mỹ, khi các mức thuế cao làm giảm sức cạnh tranh và kìm hãm nhu cầu từ thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới.

Trong quý III, kinh tế Nhật Bản giảm gần 2% theo năm. Ảnh: Bloomberg

Theo đó, tại Nhật Bản, sau giai đoạn tăng mạnh đầu năm do nhiều doanh nghiệp tranh thủ xuất hàng trước thời điểm tăng thuế, xuất khẩu ô tô - mặt hàng chủ lực của nước này - đã giảm sâu. Dù thỏa thuận thương mại Mỹ - Nhật được ký tháng 7 giúp giảm thuế từ 25% xuống 15%, mức thuế hiện hành vẫn cao hơn thời kỳ trước khi ông Donald Trump tái áp dụng biện pháp bảo hộ.

Ở Thụy Sĩ, tình hình cũng không khả quan hơn. Xuất khẩu sang Mỹ các mặt hàng như đồng hồ, sôcôla và một số sản phẩm chế biến đã sụt giảm mạnh sau khi mức thuế gần 40% được áp dụng từ tháng 8.

Bức tranh kinh tế Trung Quốc thêm phần u ám

Song song với những diễn biến tại châu Âu và châu Á, các chỉ số kinh tế mới từ Trung Quốc đã vẽ nên bức tranh kém sắc hơn dự báo. Trong nhiều năm, xuất khẩu và đầu tư mạnh đã phần nào bù đắp cho nhu cầu tiêu dùng nội địa yếu. Tuy nhiên, cả hai trụ cột này hiện đều suy giảm đồng thời, làm dấy lên lo ngại về một vòng giảm tốc sâu hơn.

Các chỉ số kinh tế mới từ Trung Quốc đã vẽ nên bức tranh kém sắc hơn dự báo. Ảnh: Xinhua

Sản lượng công nghiệp Trung Quốc tháng trước tăng khoảng 5% so với cùng kỳ năm trước, là mức thấp nhất từ đầu năm. Đầu tư vào xây dựng và trang thiết bị giảm 1,7% trong 10 tháng tính đến tháng 10, mức giảm chưa từng có tiền lệ tại nước này trong nhiều thập niên.

Đáng chú ý, xuất khẩu Trung Quốc bất ngờ giảm hơn 1% trong tháng 10, mức tệ nhất kể từ tháng 2 - thời điểm Mỹ công bố đợt tăng thuế đầu tiên đối với hàng hóa Trung Quốc. Xuất khẩu sang Mỹ giảm tới 25% so với cùng kỳ, trong khi nhu cầu từ châu Âu và các nước Đông Nam Á cũng suy yếu.

Các chuyên gia cho rằng, đà giảm không chỉ xuất phát từ căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn phản ánh xu hướng suy giảm của kinh tế toàn cầu, khiến Trung Quốc khó tìm nguồn cầu thay thế.

Thuế quan giảm nhưng vẫn cao hơn bình thường

Một số thỏa thuận thương mại mới được Mỹ ký kết gần đây, bao gồm với Trung Quốc và Thụy Sĩ, đã giúp hạ phần nào mức thuế áp lên hàng hóa. Tuy vậy, các mức thuế vẫn cao hơn đáng kể so với giai đoạn trước khi Mỹ thay đổi chính sách thương mại dưới thời ông Donald Trump.

Với Trung Quốc, khả năng các thỏa thuận từng ký kết tiếp tục bị gián đoạn vẫn hiện hữu. Một ví dụ là việc Trung Quốc đang chậm trễ trong thực hiện cam kết mua 12 triệu tấn đậu tương Mỹ trong năm nay, vốn một điều khoản quan trọng trong thỏa thuận song phương. Cho đến nay, theo phản ánh của các hiệp hội nông nghiệp Mỹ, chưa có lô hàng lớn nào được ghi nhận.

Nguy cơ kéo dài sức ép lên kinh tế thế giới

Nhìn tổng thể, các động thái thuế quan của Mỹ đang tạo ra quán tính mới trong thương mại toàn cầu. Trong khi nền kinh tế Mỹ có phần được bù đắp bởi làn sóng đầu tư mạnh vào trí tuệ nhân tạo (AI), nhiều nền kinh tế khác không có “bộ giảm xóc” tương tự, khiến tác động trở nên sâu rộng hơn.

Các chuyên gia cảnh báo rằng ngay cả khi đã có các thỏa thuận giảm thuế, những mức thuế cao vẫn duy trì có thể tiếp tục gây sức ép lên tăng trưởng toàn cầu trong thời gian tới. Nếu các cuộc đàm phán thương mại tiếp tục đứt gãy hoặc bị kéo dài, tình trạng bất định có thể tiếp tục làm gián đoạn dòng chảy thương mại và đầu tư trên diện rộng.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/kinh-te-the-gioi-lao-dao-duoi-suc-nang-thue-quan-my-10396074.html