Sau khi hợp nhất giữa tỉnh Tiền Giang và Đồng Tháp (cũ), tỉnh Đồng Tháp hiện có diện tích vườn cây ăn trái lớn nhất vùng ĐBSCL. Hiện toàn tỉnh Đồng Tháp có gần 140 nghìn ha vườn cây ăn trái, trong đó có nhiều loại trái cây đặc sản như: sầu riêng, mít, thanh long, xoài, dứa (khóm), quýt, nhãn, dừa... Trong đó, tỉnh Tiền Giang (trước đây) có hơn 84 nghìn ha, đạt sản lượng từ 1,7 - 1,8 triệu tấn trái cung ứng thị trường trong và ngoài nước.
Cây "tỉ phú" đã giúp nông dân Đồng Tháp làm giàu
Cây sầu riêng được mệnh danh là cây “tỉ phú” bởi hiệu quả kinh tế rất cao do xuất khẩu, một ha đất trồng cây này cho thu nhập trên dưới 1 tỷ đồng/năm. Toàn tỉnh đến nay có hơn 26.000 ha cây sầu riêng, tập trung ở Tiền Giang (trước đây) hơn 23.000 ha. Ông Dương Văn Đây, nhà vườn trồng 2,6 ha sầu riêng chuyên canh ở cồn Ngũ Hiệp, tỉnh Đồng Tháp cho biết, từ khi trồng loại cây ăn trái này, đời sống nhà vườn địa phương đều khá giả.
“Lúc trước, ở cồn Ngũ Hiệp dân mình canh tác vườn tạp, rồi cải tạo vườn tạp trồng cây sầu riêng, đến nay nhân dân xã đều khá lên, thu nhập rất cao. Đối với gia đình tôi trước đây kinh tế vất vả, nhưng khi thu hoạch sầu riêng thì kinh tế gia đình rất ổn, không còn khó khăn. Hệ thống lãnh đạo chính quyền các cấp đều rất quan tâm, như vừa qua khi có nước mặn, tỉnh chủ trương đắp các cống, đập để ngăn mặn, quan tâm đến nguồn sản xuất cây sầu riêng thì chính quyền rất quan tâm lắm”, ông Đây chia sẻ.
Đứng sau sầu riêng là cây mít ruột vàng và ruột đỏ với khoảng 16.000 ha. Thời gian qua, giá mít dao động từ 20 nghìn đến hơn 30 nghìn đồng/kg (tùy loại và thời điểm) nên nhà vườn có lãi khá.
Ông Phan Văn Nhân, trồng 1 ha mít ruột đỏ tại xã Hậu Mỹ, chia sẻ: “Dân ở đây trồng mít đều đạt hết, tiêu thụ hàng tuần luôn. Cứ một tuần là thương lái đến cắt mít, giá thì từ sau Tết đến nay gần 30 nghìn đồng/kg. Nói chung, người dân trồng mít sống được, có lãi, hàng tháng đều có tiền”.
Ngành hàng trái cây của tỉnh Đồng Tháp luôn đạt giá trị cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Năm 2024, chỉ riêng Tiền Giang đã xuất khẩu trên 46.500 tấn trái cây các loại, với kim ngạch hơn 112 triệu USD. Trái cây địa phương đã được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới như: Trung Quốc, Úc, Mỹ, Nhật, Nga, EU, Hàn Quốc, Canada... Ngoài cây sầu riêng cho hiệu quả kinh tế cao nhất, các loại trái cây khác như mít, xoài, thanh long... cũng giúp nhà nông có lợi nhuận từ 300-400 triệu đồng/năm.
Để phát triển kinh tế vườn, thời gian qua, Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh Đồng Tháp đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, chủ trương phù hợp với điều kiện thực tế. Ví dụ, HĐND tỉnh Đồng Tháp (cũ) có nghị quyết về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, bao gồm cây ăn trái, UBND tỉnh Đồng Tháp có kế hoạch phát triển cây ăn trái chủ lực giai đoạn 2023 – 2025, định hướng đến năm 2030; quyết định về “Đề án khung bảo tồn nguồn gen” giai đoạn 2021 – 2025. UBND tỉnh Tiền Giang (trước đây) có Kế hoạch số 250 về phát triển cây ăn trái chủ lực (giai đoạn 2023 – 2025, định hướng đến 2030)..
Thanh long là một trong số cây ăn trái đặc sản cho kinh tế cao ở tỉnh Đồng Tháp
Nhìn chung, hầu hết các chủ trương, nghị quyết của tỉnh Đồng Tháp về phát triển vườn cây ăn trái đến nay đều được triển khai, thực hiện và đạt kế hoạch đề ra. Chính quyền địa phương cũng chủ động trong phòng chống thiên tai như xây dựng hệ thống cống, đập để ngăn mặn, trữ ngọt, đảm bảo nước ngọt cho vườn cây ăn trái. Chỉ tính riêng tại Tiền Giang (trước đây) đã xây dựng được 07 hệ thống cống kiên cố như cống âu kênh Nguyễn Tấn Thành, cống Rạch Gầm, Phú Phong, cống Mù U, Hai Tân, Cây Còng, Cái Sơn. Nhờ vậy, hàng chục nghìn ha vườn cây ăn trái dọc theo sông Tiền khu vực này được đảm bảo an toàn.
Ngoài việc mở rộng diện tích, ngành chức năng địa phương còn tích cực hướng dẫn nhà vườn, doanh nghiệp xây dựng vùng nguyên liệu, nhà kho bảo quản đạt tiêu chuẩn để cấp mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu. Đến nay, toàn tỉnh có 3.244 mã số vùng trồng (xoài, sầu riêng, nhãn, mít, cây có múi...) và 387 mã số cơ sở đóng gói đang hoạt động, đứng đầu cả nước. Ngành nông nghiệp cũng thường xuyên tổ chức hội thảo, tập huấn cho nhà vườn áp dụng kiến thức, kỹ năng, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất trái cây, nhất là phòng trừ sâu bệnh, hạn chế dư lượng thuốc hóa học, chất Cadimi, Vàng O...
Xuất khẩu xoài sang thị trường quốc tế
Theo tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, kinh tế vườn ở tỉnh Đồng Tháp đang phát triển mạnh, đúng hướng, có giá trị xuất khẩu cao. Tuy nhiên thời gian tới, cơ quan chính quyền, ngành chuyên môn cần hỗ trợ, tạo điều kiện cho nhà vườn, doanh nghiệp kinh doanh trái cây nâng cao chất lượng để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, nhất là các thị trường khó tính trên thế giới.
“Cả Đồng Tháp (cũ) và Tiền Giang (trước đây) đều có nhiều loại trái cây rất nổi tiếng. Ví dụ, Đồng Tháp có xoài Cao Lãnh, nhãn Châu Thành, quýt tiều Lai Vung; Tiền Giang có xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng Ngũ Hiệp, khóm Tân Phước, thanh long Chợ Gạo... Theo tôi, sắp tới phải quan tâm đến chất lượng. Sầu riêng của mình bán ra thế giới vẫn rẻ hơn Thái Lan. Đó là điều mà mình phải khắc phục, phấn đấu nâng cao chất lượng, quan tâm đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhà nước phải tạo điều kiện, động viên doanh nghiệp xuất khẩu, tổ chức nông dân phải ứng dụng AI, công nghệ số, tập huấn để bà con nông dân biết cách tìm kiếm thông tin”, tiến sĩ Minh Châu nói.
Có thể nói, dù chịu tác động của thị trường trong và ngoài nước, nhưng kinh tế vườn ở tỉnh Đồng Tháp đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp nhà vườn vượt qua khó khăn, vươn lên khá giả. Nhiều nông dân “chân đất” nay đã trở thành tỉ phú. Đó chính là “Ý Đảng - Lòng Dân” khi các chủ trương, chính sách về phát triển cây ăn quả đi vào thực tiễn, được người dân đồng tình, ủng hộ và áp dụng để làm giàu trên mảnh đất quê hương.
Chu Trinh/VOV-ĐBSCL